මොළේට නහයෙන් වතුර යෑම සහ ඇඟේ ගෑවුනාම ඒඩ්ස් හැදීම.

"ඩොක්ටර්.."
මව දරුවා ඇඳෙහි තබා මවෙත පැමිණ යම් අපහසුතාවයකින් යමක් අසන්නට මෙන් සැරසෙයි.
"ඇයි අම්මා"

"පුතා සුයිමිං (swimming) කරන්න ගත්තට පස්සේ, මොලේට වතුර යනවත් වැඩි ඇති නේද?"
මෙවැනි අන්ඩර දෙමළ කතා අහලා අහලාම මේවට හිනාවෙන්න හෝ කලබල නොවෙන්න තරම් මානසිකත්වයක් අපට ඇතිවෙලා තියෙන නිසා හොඳයි.
" ඇයි අම්මාට එහෙම හිතෙන්නේ"
"නෑ වතුර යටදි නහයෙන් මොලේට වතුර යනවනේ" ඇගේ නොදැනුවත්කම මට මැනවින් වැටහිනි.
ඉන්පසු එළඹුනේ රූප සටහන් මගින් ඇයට මිනිසාගේ හිස්කබල මොළය සහ නාසය උගුර කට පිහිටා ඇති අන්දම පැහැදිලි කිරීමේ කාලයකි.
මද වෙලාවකින් පසු නර්ස් නෝනා කෙනෙක් "ඩොක්ටර් .........මොකද මේ බී එච් ටී (ඇඳ ඉහ පත) එකේ  මූණු ඇඳලා... ඇනටමි පාඩමක්වත් කියලා දුන්නද ?" කියා අසයි.
 මේවගේ අමුතු කතා අඩුවක් නැත
.......................

අමුත්තන් බලන්නට පැමිණෙන වේලාවලදී අපි පෙනෙන්නට හිටියොතින්, මුළු නෑ පරපුරම අප හමුවට පැමිණ රෝගියාගේ තත්වය විමසයි. ඉතින් විඩෙන් විඩේ ටිකට් පරීක්ෂා කරමින් නවතම තත්වයද කියන්නට සිදුවේ. ඔය අතර මවෙත පැමිණියේ නවීන පන්නයට ඇඳ පැළඳි තරුණයෙකි.
"ඩොක්ටර් මම අර ඇඳේ ඉන්න බබාගේ තාත්තා" ඔහු කීවේ මසකටත් අඩු වයසැති බබෙක් ගැන ය.
" ඩොක්ටර්ට කියන්න විශේෂ දෙයක් තියෙනවා... ඔහු හරි බරි ගැසී වාඩි විය.

"අපේ බබා අනිත් ළමයි වගේ නෙමෙයි හරි බුද්ධිමත්, මම ඩොක්ටර්ට කියන්න හිතුවේ ඩොක්ටර්ට තේරෙනවනේ මේ බබාගේ විශේෂත්වය නේද... බබාගේ මොලේ ඇඩ් වාන්ස්... "ඔහු පවසන්නට විය.

 ඉපදී දින විසි තිස් ගාණක් වන දරුවෙක් ගැනයි මොහු පවසන්නේ.. මමත් අසල මේසෙක වැඩ කරමින් උන්නු හෙද සොයුරියනුත් විශ්මයෙන් අසා සිටියෙමු.
" ඩොක්ටර් එයාගේ මොලේ වැඩී අනිත් දරුවන්ට වඩා . දැන්මම එයා ....... (පශ්චාත් භාගය) උඩ දාලා ඔළුව උස්සනවා " ඔතන තිත් පේළියේ භාවිතා කරන ලද වචනය ඔබට හිතා ගන්න පුළුවන් නේද ? හෙද සොයුරියන් පිරිස නැගිට විවේක කාමරය දෙසට දිව්වේ හිනාව නවත්තාගත නොහැකිව ය.
පෙර පරිදිම මෙවැනි කතා ගැන අවබෝදයෙන් හිටි නිසා මම නැගුනු හිනා හිතේ තියන් "බොහොම හොඳයි ඒකනම්" කියා හෙමින් විවේක කාමරය දෙසට ගියේ තව මොනවයින් මොනවා කියාවිද කියා සිතමිනි.

.....................
ගර්භනී අම්මාවරුන්ව පරීක්ෂා කරද්දී බඩේ නියපොතු පාරවල් තිබුනොත් අපි විශේෂයෙන් ඒ ගැන වද වෙනවා... ඇතැම් විට එය අක්මාව සම්බන්ධ රෝගාබාද තත්වයකට මුල පිරීමක් දෝ කියලා හිතලා. ඔන්න ඉතින් එහෙම හිතන් අම්මෙක්ගේ බඩ පරීක්ෂා කරනකොට

"නෝනා දන්නවද බඩ කසන්නේ ඇයි කියලා ? ඇතුලේ ඉන්න බබාගේ කෙස් වදිනවා බඩේ ඒකයි" ගර්භනී සමයේ . human anatomy  පාඩම, ගර්භාශය, දරුවා දක්වා තිබෙන පටල ප්‍රමාණය. ඉන්පසු උදරයේ හමේ සිට පහලට තිබෙන ස්ථර සියල්ල සිහිවේ.

 අත පය , හිස, මේවානම් උදරය අල්ලා බැලූ විට දැනේ ඒත් කෙස් ? දැන් ඇයට මෙය පැහැදිලි කරන්නේ ?
" මේන් මෙච්චරක් විතර ඝනකමක් තියෙනවා .   ඉතින් කොහොමද ඔයාගේ හමට බබාගේ කෙස් දැනෙන්නේ" මම අසමි.
 "ඕවා ඔයාලට තේරෙන්නෙ නෑ. " කියමින් ඇය නිහඬ වෙයි.

අපරාදේ පැහැදිලි කරන්න ගිය කාලය ! මම සිතින් සිතමි. බොහෝ විශ්වාස වලට පදනමක් නැති වුනත් ඒවා සමාජයේ මුල් බැසගෙන ඉවරයි.
....................................

කුලියා පිටියේ සිද්ධිය ගැන උනත් මෙහෙමයි.  HIV ආසාධනය ගැන තියා.. සාමාන්‍යයෙන් වෛරසයක් බැක්ටීරියාවක් කියන්නේ මොනවා දැයි නොදන්නා සාමාන්‍ය දැනීමක් සොයා නොයනා පිරිස් සිටින අපේ සමාජෙයේ ( මේ පිරිස බොහෝම වැඩියි. අත්දැකීමෙන් කියන්නේ ) හියුමන් ඉමියුනොඩෙෆිෂන්සි වෛරස් එක ගැන කුමන කතාද ?

"ඩොක්ටර් ලේ ගත්තා බබාගේ අද උදේ රිපෝට් එක කොහොමද දන්නෙ නෑ " තවත් අම්මෙක් ඔළුව කසමින් විමසයි..

" මේක අනුවනම් අම්මේ වෛරස් ආසාධනයක් වගෙයි. කොහොමත් වෛරස් උණට  බෙහෙත් නෑනේ. කරන්න තියෙන්නේ දරුවාට හොඳින් දියර වර්ග දෙන එක. දැනටනම් ඩෙංගු වගේ නෑ එනිසා දියර ප්‍රමාණය මනින්න ඕනේ නෑ.." දැන් මං බලා ඉන්දෙද්දී අම්මාගේ දෑස් විසල් වී වෙව්ලන්නට විය.

" අනේ ඩොක්ටර් බෙහෙත් නැති ලෙඩක්ද හැදිලා තියෙන්නේ අනේ මගෙ දරුවා" අම්මා විලාප තියන්නට සැරසේ.

"අම්මේ කලබල වෙන්න එපා මම කීවේ වෛරස් උණ හදන වෛරස් එක මරන්න ලෝකේ කොහේවත් බෙහෙතක් කරන්නේ නෑ..එහෙම කරන්න බෑ.. මේ වෛරස් එක ඇඟෙන්ම හදන ප්‍රතිදේහ වලින් විනාශකරන්න සහ ඒ හැදෙන දේ ශරීරයෙන් පිටවෙන්න ඕනෙ මුත්‍රා, බහිශ්‍රාවීය ද්‍රව්‍ය මගින්..හැබැයි බෙහෙත් වලින් අපිට ලක්ෂන පාලනය කරන්න, අමාරුකම් අඩු කරන්න පුළුවන්"

ඇයට වඩ වඩාත් පැහැදිලි කර දුනිමි.

බලන්න මෑතක සිදුවුන සිදුවීමත් මේ වගේමනේ ද ? ඇත්තටම එතැන සිටියානම් HIV (වෛරසය) යනු කුමක්දැයි දන්නා ගම්වාසියෙක්... දෙමාපියෙක්...ඒ ගැන රෝග සම්ප්‍රේෂනය වන ආකාරය ගැන දැනුමක් තිබුනේනම් මෙවැනි අනියත බියක් ඇති කරගෙන දරුවෙකුගේ ජීවිතය අඳුරු කරන්නට සිදු නොවෙනු ඇතැයි මට සිතේ. අඩුම තරමේ ගුරුවරයෙක් හෝ විදුහල්පතිවරයා ? රටේ වගකිවයුතු පුද්ගලයින් ?

මේ දරුවා සම්බන්ධයෙන් උදව් උපකාර කරන්නට උවමනා යහළුවෙක් මගෙන් ඒ ගැන උදව්වක් ඉල්ලුවා මේ දරුවාගේ මව සමග කතා බස් කිරීමට. කලක් කුලියාපීටිය රෝහලේ සේවය කළ මගේ යහළු වෛද්‍යවරයෙකුගෙන් විමසූ විට ඔහු ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය නිළධාරී තුමෙක් සමගත් කතා කරා. එහිදී දැනගන්නට ලැබුනා,  මේ මවට හෝ දරුවාට HIV ආසාධනය නොමැති බව. මෙය හුදෙක් ගම්බද ඕපාදූප තත්වයක් බවද ඇසුනා.

කොහොමත් රෝගාබාධ පැතිරෙන ක්‍රමයක් තියෙනවානේ. ඩෙංගු, බරවා , මැලේරියා නම් මදුරුවා මගින්, එහෙම කියලා ඩෙංගු රෝගියෙක් අත ගෑව පළියට ඩෙංගු හැදෙන්නේ නෑ.

සීමාවාසික කාලයේ නම් ඩෙංගු රෝගීන් හතර පහක් පමණ වාට්ටුවේ සිටී. ඔවුන්ට විදින මදුරුවන් අපටද විදී.  එනමතු ඩෙංගු නම් සෑදුනේ නැත. කැස්ස හෙම්බිරිස්සා උණ තත්ව නම් බෝ වීම වැඩිය. මොකද ඒවා බොහෝවිට සංසරණය වන්නේ වාතය මගිනි.
අනවශ්‍ය බියක් සහ වැරදි කරුණු ගෙන හැර පෑමෙන් මේ රටේ වගකිවයුතු නිලතල දරන්නන් පවසන දෑ තුලින් ඔවුන්ගේම දැනුම් හීනතාවය බොහෝ සේ පැහැදිලි වේ.

 තමාම සොයා බලා කියවා දැනගන්නට  බැරිනම් වෛද්‍යවරයෙකුගෙන් අසා දැනගෙන කතා කරානම් කෙතරම් අගනේ දැයි මට සිතේ.
කට වසාගෙන ඉන්නා තාක් මෝඩයාද පණ්ඩිතයාය යන කියමන නොදන්නා ඉහළ තැන් වල ඉන්නා ඇමතිවරු... කටමැත දොඩා හත් පොලේ ගා ගනිති !