ඉක්මන් සටහන් ! ඇයි අපිට එහෙම බැරි ?

 රසවිඳිය හැකි යමක් නොවේ ඒ ඛේදවාචකය... එහි ජිවත් වුන නිසා. සැබැවින්ම ඒ මිනිසුන් අතර ජීවිත ගෙවූ නිසා.  ඔවුන්ගේ ජීවිත අන්දර වල හැල හැප්පීම් දුටු නිසා. පිහිට වුනු නිසා ඔවුන් සහනයක් සොයා ආවේ රෝහලට, හමුදා කඳවුරට.

මා යුද්ධය අවසාන වෙනවත් සමගම උතුරු කොන සේවය කරද්දි ලියූ කතන්දර මීට වඩා වෙනස්...අපි එහි යද්දී කතන්දරය සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් වුනා. තව දුරටත් මිනිසුන් මැරුණේ නෑ.... ඇතැම් අය සහ පිරිස් කැමති වුනත් නැතත් ඒක එහෙමම වුනා.
 තව දුරටත් දෙමාපියන්ගෙන් කුඩා දරුවන් පැහැරගෙන ගියේ නෑ. තව දුරටත් බෝම්බ පිපිරීම්... මරාගෙන මැරීම් සිදුවුනේ නෑ. උතුරු කොනේ වෙඩි හඬක් ඇහුනේ නෑ.
අපිට සිදුවුනා ජීවිත ජීවත් කරන්න...සමහර බාග ඉතිරි වී තිබුනු ජීවිත පුරුද්දා සම්පූර්ණ කරන්න. අපිට සිදු වුනා, ජීවිත සිය දාස් ගාණක් බිලි ගත් ත්‍රස්තයින්ට වෙදකම් කරන්න...

වාට්ටුවේ එක ඇඳක හමුදා සෙබළුත් අනෙක් ඇඳේ අත් අඩංගුවට පත් කොටි ත්‍රස්තයන් මේ දෙපිරිසටම වෙදකම් කරන්න. මූණ බලන්නේ නැතිව සිටි... ඇතැම් විට අනින්නට පිහි පවා ළඟ තියන් සිටි ත්‍රස්තයින්ට වෙදකම් කරන්න... ළමා සොල්දාදුවන් ලෙස දරුවෝ පැහැරගෙන ගිය ත්‍රස්තයින්ට පවා වෙදකම් කරන්න.

ළමා සොල්දාදුවන්ට වෛද්‍යවරියක් නොවී සහෝදරියක් වෙන්න... සිංහල වචනයක් ඇහෙද්දී ගහන්නට පනින මිනිසුන්ට වෙදකම් කරන්න. ඔවුන් සහ සිනාසී කතා කරන්න. තරහක් හෝ වෛරයක් නොසිතා ඉන්න.

මනෝ වෛද්‍ය සායන වලදී හිත් සුවපත් කරන්න.... මම සතුටු වෙනවා.. අපි එහෙ යනකොට... වෛරය අහවර වෙලා තිබුනු එක ගැන..මම දුක් වෙනවා මේවගේ දරුණු දුක්බර කාල පරිච්ජේදයකට අපේ රට පත් වුණු එක ගැන...ඊටත් එහා දුක , රටක් ම අඳුරෙහි හෙළූ එවන් ත්‍රස්ත ක්‍රියාවන් සාධාරණීකරනය කරන්න, වීරත්වයක් ඔබ්බවන්න කැමැති පිරිසක් සිටින එක ගැන.

මම අවුරුදු 4ක්ම වැඩ කළේ ගෙදරින් කිලෝමීටර 600 විතර එහා...උතුරු කොනේ...

දැන්නම් දුෂ්කර සේවය කරලා ඉවර වෙලා කොළඹට කිට්ටු ප්‍රදේශයකට ඇවිත්...ඒත් තව අවුරුදු 4කින් ආයෙම යන්න වෙනවා. ඒක රැකියාවේ ස්වභාවය. 

උතුරට ගියේ කෝච්චියේ බස් එකේ...විශේෂ වරප්‍රසාද ලත් මොන්ටෙරෝ රථ දූවිලි අවුස්සගෙන ඒ නයින් එකේ පියාඹද්දී මම පාර අයිනේ බස් හෝල්ට් එකේ හිටගෙන හිටියා බස් එනකම් ගෙදර යන්න හෝ ඉස්පිරිතාලේ දෙසට යන්න. 

සෙනසුරාදා ක්ලිනික් එක ඉවර කරලා කෝච්චියට දුවද්දී... ගර්භණී මව්වරුන් බස් හෝල්ට් එකේ ඉඳගෙන ඉන්න බංකුවේ මට ඉඩ දෙනවා.. 

"ඉරිංග ඩොක්ටර්" කියලා... බලෙන් ඉන්දවන්න හදනවා.

මම ඔවුන් එක්ක එකම  බස් එකේ යන්නේ එතකොට යාල්දේවි එන්නේ මගට. එනිසා ඇය එන දුම්‍ රිය පොලකට යා යුතුවෙනවා... බලෙන් මට දෙන සීට් එක ප්‍රතික්ශේප කරලා.. අර බඩදරු අම්මලාව ඒකේ ඉන්දවලා...යාල්දේවියෙත් බොහෝ විට සෙනග. හිටගෙන හෝ ඇතැම් විට දොරකඩ වල බිම ඉඳගෙන ගිය වාර අනන්තයි.   ඒක මගේ ලැබීම ලෙස මම ඉවසුවා දැරුවා.

අදටත් එසේමයි. නමුත් වෘත්තීය සංගමයක් ලෙස යම් තීරණයක් ක්‍රියාත්මක කරයි නම් අපිට එයට විරුද්ධ විය හැකි තැනක් සහ ක්‍රමයක් තියෙනවා...GMOA මීටින් වලදී ඒක කරන්න පුළුවන්.. මම දැක්කා බොහෝ දෙනෙක් ෆේස් බුක් එකේ විරුද්ධව මත ලියනවා.

 ඇයි මේ අය කවුරුත් තීරණ ගැනීම සහ වෙනස් කිරීම කල හැකි තැන් වලදී ඒ වගේ මත ඉදිරිපත් කරන්නේ නැත්තේ ? එතනදී  තමන්ගේ මතය කියා මේ තීරණ වලට බලපෑම් කරන්නේ නැත්තේ ඇයි ? 

අප රෝහලේ වෘත්තීය සංගමයේ සාකච්ජා වලදි නම් අපි අපේ මතය ඉදිරිපත් කරනවා... නෑ අපි ඒකට එකඟ නෑ කියලා... අපේ ශාඛා සංගමයෙන් අපේ මතය ඉදිරිපත් කරනවා. නැතුව ෆේස් බුක් එකේ ලොකු ටෝක් දිලා පොරවල් වෙන්න හදන්නේ නෑ...

 දෙයක් ක්‍රියාත්මක කරන්න කලින් ඒදේ කළ යුතුයි... ඉතින් මේ අයටත් තිබුනානේ මේක එයාත් සාමාජිකයෙක් වන වෘත්තිය සංගමේ අයටත් දැනුම් දෙන්න ? මට පේන්න බැරි මේ බොරුව ! ඉස්පිරිතාල වල මීයෝ වගේ ඉන්න අය ෆේස් බුක් එකේ සිංහ ගර්ජන දානවා.. ෆෙස් බුක් එකේ පර්මිට් ඕනෙ නෑ කියලා. දෙද්දී හොරෙන් ඒවාට අයදුම් කරනවා.... මම අකමැතියි මේ ව්‍යාජත්වයට...

අවංක වෙන්න ... කරන වෘත්තියට මෙන්ම සමාජයටත්... අවසානේ තමන්ටත් !

සියල්ලන්ටම හොඳම දේ ලැබෙන සමාජයක් ඇති කරන්න අපිට බැරි ඇයි ? ඉහළම සුපිරිම වෙනුවට හැමෝටම හිතකර දෙයක් ලබාදෙන්න නැගී සිටින්න අපිට බැරි ඇයි ? සමානාත්මතාවය ඇත්තටම ක්‍රියාත්මක කරන්න බැරි ඇයි ? සුපිරි පාසැල්වල ඉගෙනුම ලබන්න සියල්ලන්ටම අයිතියක් තිබිය යුතු යැයි මට සිතේ. සියල්ල දේශපාලනය වූ සමාජයක පාසැල් වලට ළමුන් ඇතුලත් කිරීමද එසේ වී ඇති බව මම, ඔබ හොඳාකාරවම දන්නා නමුත් සියලු දෙන ඒ ගැන තමන්ගේ අපුලත්වය ඉදිරිපත් කරන්නේ වෛද්‍යවරුන් ඉලක්ක කොටගෙනය. ඇත්ත ! වෛද්‍යවරුන් ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ අතිශය සංවේදී වෘත්තීය අංශයකය. ඒත් සාධාරණ මතධාරීන් ලෙස අප  විරුද්ධ වේ නම් අපි සියලු අසාධාරණ ක්‍රියාවලීන්ට විය යුතුය. දේශපාලකයින් පර්මිට් ලබාගැනීම සහ විකිණීම ගැන එකඳු විරුද්ධ වීමක් නැත. සියල්ල  ඇතැම් පිරිසකට පමණක් ලබා දිය යුතු වරප්‍රසාදයක් බවට පත් කර ඇති එකම වරදක් යැයි මට සිතේ.

මා හිතවත් හෙද සොයුරියක් ඇගේ මුහුණු පොතට එකතු කර තිබූ සටහන මෙසේය...

"හෙදියන් ගැන මුහුනු පොතේ එක්තරා පිටුවක පළ වූ පෝස්ටුවක් දැකීමෙන් පසු මෙසේ සටහන් කිරීමට කල්පනා කලෙමි. එම පෝස්ටුව පිලිබඳ විවිධාකාර පුද්ගලයන් විසින් සටහන් තබා තිබුනි. එම සටහන් අතුරින් දෙක තුනක් හැරෙන්නට අනෙකුත් සියල්ලන් ලුණු ඇබුල් ඇතුව අමතා තිබුණු දුටු මට රැකියාව පිලිබඳ මහත් කලකිරිමක් ඇති විය. සමාජයේ විවිධාකාර මිනිසුන් ඉන්නා බව අප කවුරුත් දනිමු . ඔවුන්ට අනුව දොස්තරලා යනු අමුතුම ජාතියකි. හෙදියන්ද අමුතුම ජාතියකි. කෙටියෙන් කිව්වොත් ඔවුන්ට අනුව නම් සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ ඉන්නේ පින් පඩි ගන්නා පිරිසකි.රෝහල් ගත වුනු රෝගියකු සුව වී නිවසට ගියේ කාගේ කැපවීමකින් දැයි විමසීමට සිත් පහල වුනත් එම සිතුවිල්ල යටපත් කරගතිමි.
සියලු දොස්තරලා සියලු හෙදියන් නිවැරැදි පිරිසක් යැයි මම කිසි විටක නොපවසමි. රෝහල මෙන්ම පොලිසිය ඇත්තේද අපි වෙනුවෙන් සේවය සැපයීමට බව අපි දනිමු . ආයතන දෙකම දෙවිදියකින් සේවා සැපයුවද පොලීසියට ගොස් අපි අපිට ඕනෑ අයුරින් හැසිරෙන්නේ නැත. නමුත් රෝහලට එන රෝගීන් රෝහල යනු ආයතනයක් බවත් එහි සේවා සැපයීමට යම් පිලිවෙලක ඇති බවත් තේරුම් නොගන්නේ මන්දැයි මට නම් ගැටලුවකි . රෝහලට ගොඩ වන්නේ අපේන් පඩි ගන්න එවුන් අපට සැලකිය යුතුය යන හැගීමෙන් බව නම් මට හොඳින් වැටහේ. අපි ජනතාවට සේවය සැපයිය යුතු බව අවිවාදයෙන් පිලිගන්නෙමි. සහයෝගයක් නොමැතිව කිසිදු ක්‍රියාවලියක් සාර්ථක වේ යැයි මා විශ්වාස නොකරමි. බොහෝ ගැටුම් නිර්මානය වන්නේ මෙම අනවබෝධය නිසා යැයි මට සිතේ. ඒ සියල්ලටමත් වැඩියෙන් අපි සිතට ගත යුතු එක දෙයක් ඇත. එනම් සෑම පුද්ගලයකුටම ගරුත්වයක් ඇති බවයි..... ''

පොත් සල්පිල සහ බ්ලූක්ස්

ඊයේ දිනය හරි අපූරුම දවසක් !...
බොහෝ පොත් මිත්‍රයන් මුණ ගැසුනා. ඇතැම් අයට වෛද්‍ය අවවාදත් ලබා දුන්නා.. ඒ එක්කම සයුර ප්‍රකාශන හි නිලන්ත අයියාගේ අක්කා මීට වසර 6 කට පෙර ලියූ නවකථාවක "බෝධිනී" කියා වෛද්‍යවරියක් ගැන ලියූ බව කීවා... මට ඒක පුදුමයක් එතකොට ඒ කාලේ මම උතුරු කොනේ.. පොත් ලෝකේ ගැන හාංකවිස්සියක්වත් නොතිබුනු යුගයක් නිසා පොත නම් මග හැරුනා... සම සයුර සහ කවි පොත් සල්පිල අතර ඇවිදිමින් හිටියා.

බ්ලුක්ස් හෙවත් පොත් වුනු බ්ලොග් ලිපි ...

බ්ලොග් ලියන අප කිහිප දෙනෙක්ගේම පොත් මෙවර සල්පිලේ තිබුනා
සම K 308 / සයුර L407 කුටි වලින් බ්ලොග් පොත් වලට ලැබුනේ හොඳ ඉඩක් !

බොහෝ අය දුටු විට දැන හඳුනගෙන කතා කරන්නත් අමතක කළේ නෑ.
මෙතෙක් ස්ටෝරුගත වී තිබුනු මගේ ඉතිරි පොත් බන්ඩල් කිහිපයද මෙවර සල්පිලට එකතු කලා.

කවි පොතේ කවියක් පත්තරය පල කළ ප්‍රවීණ රචකයෙක් "ඒ වගේ කවි වලට මම කැමති නෑ අර මම පත්තරේ දාපු කවිය හොඳයි" කියා කීවා. අන්තර්ජාලයේ මුහුණු පොතේ මරාගන්න උදවිය... පොත් සල්පිලේදී සෙනෙහසින් වෙලී සිටිනවාද දුටුවා. අපරාදේ ඒ අය නිසා දෙකට බෙදී මුහුණු පොතේ යුද්ධ කළ උදවිය. නවකයින්ගේ පොත් කරමින්, ඒවා සල්ලි ඉල්ලම් බවට පත් කරගත් අප්‍රකට චරිතයක් ගැනත් බොහෝ දේ දැනගත්තා... මේ හැම චරිතයක්ම අපූරු පාඩමක් !
දෙමාපියන් දරුවන් එක්ක අභ්‍යාස පොත්, විභාග පොත් සහිත තැන් වල පොදි කකා හිටියා.... වාට්ටුවේ දරුවන්ට චිත්‍ර බඩු ගන්න පුළුවන්ද බලන්න එක පොත් සැලකට ගියත් එතන බිල් ගෙවන්න තිබුනු පෝළිම දැකලා මම ඒ අදහස අත් හැර ගත්තා...ඒකට ලබන සතියේ පිටකොටුව දිහාට යන්න හිතා ගත්තා.

මම දකින්නේ එක එක විදිහේ පුද්ගලයන්ගේ චරිත ස්වභාවයන්. මනෝවෛද්‍ය විද්‍යාවේ නම් මේ හැම චරිතලක්ෂණයක් ගැනම විග්‍රහ කරනවා. පොත් ලියන්නෝද පොත් කියවන්නෝද පොත් පෙරලන්නෝද, පොත් මවන්නෝද, එකට එකතුවුනු අපූරු තැනක් පොත් සල්පිල...
ලබන අවුරුද්දෙත් හමුවෙමු.

අම්මෙක් උනාම එහෙම ද? පසු ප්‍රසව විෂාධිය !

ඇය මට හමුවුනේ හරියටම දෙවසරකට පසු... අප දන්නා කියන අයෙක්... නැවත පන්සලේදී මුණගැසුනාට ඇය වෙනස් වී තිබුනා.

"නංගී මම අවුරුදු දෙකක් වෙනකම් කතා කරන්න බැරුව හිටියා. දරුවා ඉන්නවා කියලාවත් මට දැනුනේ නෑ. සියල්ල අමතකයි" ඇය පැවසුවා මතකයි.

"දරුවා ලැබිලා එදා රෑ මට මතක ලයින් හෝම් එකේ... වාට්ටුවේ ටොයිලට් එකට ගියා... ලොකු තඩි කකුල් දෙකක් මා දිහාට ඇවිදන් ආවා." ඇය එහෙමත් කීවා මතකයි.

"දැන් තමා මට සිහියක් ආවේ...මට දරුවා අල්ලන්න දරුවා බලන්නවත් ලැබුනේ නෑ. පුතාට කිරි දීලාත් නෑ මම"

නමුත් එවකට උසස් පෙල පන්තියේ සිසුවියක් වු මට ඒ අක්කා කියපු කතාව නිරන්තරයෙන් මතක් වුනේ වෛද්‍ය විද්‍යාලයේදී සායන වටයකදී පසු ප්‍රසව ආතතියට/ විෂාධිය ට ලක් වුනු කාන්තාවන් දුටු විට ය.

එක් අයෙක් අත් දෙක බැඳගෙන දරුවෙක් නලවන ආකාරයට එය එහෙ මෙහෙ කරමින් උන්නා. ඇය අසලට ගිය විට ඇය අපෙන් දරුවා මදකට අල්ලා ගන්නවාදැයි අසා.. අපේ කණ්ඩායමේ පිරිමි ළමයෙක් වෙත පැමිණ අතේ දරුවෙක් නොසිටි නමුත් දරුවෙක් ඉන්නා ආකාරයට ඔහුගේ අතට මාරු කළා.
ඒ පටන් මේ වන තෙක් ප්‍රසව හා නාරිවේද වාට්ටු තුල ද, මානසික ඒකකයන් වලද නිරන්තරයෙන් මට ඔවුන් මුණ ගැසෙනවා.

අප වෙත පැමිණෙන දරුවන් කිහිප දෙනෙක්ගේම අම්මලා මේ තත්වය නිසා, මනස විකල් වී, ඔහේ බලාගත්තු අත බලාගෙන හිඳින්නියන් වෙලා.
ඒ දරුවන්ගේ කායික සහ මානසික වර්ධනය සම්බන්ධ ගැටළු රාශියක් තිබෙනවා. ඔවුන්ගේ පවුල් පසුබිමේ වුනත් ඒ ගැන වැඩි දැනුමක් නැති නිසා ඒ අම්මලාගේ සුව වීම සතුටු දායක මට්ටමක නොමැත. දරුවන් හැමෝම වාගේ ආච්චි අම්මාගේ රැකවරණය ලබයි. නාම මාත්‍රිකව පමණක් මවක සිටින දරුවන් ද මේ අතර වේ. මේ තත්වය ගැන වඩා සවිස්තරාත්මක ලියවිල්ලක යෙදෙන්නට අවැසිමය කියා මට සිතිනි.
මේ ලින්ක් එකෙන් ඔබට ඒ ගැන ඉංග්‍රීසි බසින් කියවන්නට පුළුවන. http://www.mayoclinic.org/

 හේතු වන කරුණු රාශියකි... ඉන් අතර මූලිකවම ඇත්තේ ගර්භනී සමබය‍ඒදී ශරීරයේ ඇති වූ වෙනස්කම් වලට හේතු පාදක වන හෝමෝන වල ක්‍රියාකාරිත්වයයි. ඊස්ට්‍රජන් සහ ප්‍රොජෙස්ට්‍රෝන් යන හෝමෝන දෙකෙහි ප්‍රමාණයන් විශාල වශයෙන් අඩු වීම මෙයට හේතුවන බවත් තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියෙන් නිපදවන හෝමෝන අඩු වීමත් යන මෙය එක හේතුවකි.

දරුවා ලැබෙන්න ඉන්න කාලයේ ඉඳන් දැනුණු කායික පීඩා, ලැබුණු පසු නින්ද නොමැති වීම අධික තෙහෙට්ටුව මහන්සිය , නිවැසියන්ගෙන් එල්ල වන ඇතැම් මානසික පීඩා මෙයට හේතු විය හැකිය.

තවත් පැත්තකින් බොහෝ කලබලකාරී හෝ අහිමිවීම් බහුල ගර්භනී සමයක් ගෙවූ අයට ද, ස්වාමියාගෙන් නිවැසියන්ගෙන් උදව් උපකාර අඩු අය ද,  ආතතිය, විෂාධිය සහ මානසික රෝගාබාධවලට කලින්ම ගොදුරු වූ අයද මෙවැනි තත්වයකට ඇද වැටිය හැකිය.
අලුත උපන් බිළිඳාගේ රෝගී තත්වයක් වුනත් මවකට බොහෝ පීඩා ගෙන දී එයින්ම ඇය පසු ප්‍රසව විෂාධිය තත්වයට පත් විය හැක.
 මෙහි ඇති භයානක බව සමාජයට වැටහෙන්නේ නැති බව මා හොඳින්ම දනිමි. දරුවන් තිදෙනෙක් මෙලොව තනිකර මෑතකදී අවසන් ගමන් ගිය වෛද්‍යවරයෙකුගේ බිරිඳ ගැන මට මතක් වේ.

ඔබ දන්නවා ද ? පෝස්ට් පාර්ටම් ඩිප්‍රෙෂන් හෙවත් පසු ප්‍රසව විෂාධිය තත්වය ගැන ?

"ඩොක්ටර් මට ජීවත් වෙන එකත් එපා වෙලා... මේ ප්‍රශ්නෙ නිසා... බබා කිරි බීවට අඬනවා ඉවරයක් නෑ. එයාගේ බරත් අඩු වෙලා " ඔහොම කියන තරුණ මව්වරුන්, බොහෝමයකට බලපෑම් එන්නේ " ඔයාගේ කිරි මදි ඒකයි ළමයා අඬන්නේ , ඉතින් පිටි කිරි දෙන්න"  කියලයි. එහෙම නැත්නම් දරුවෝ හදන හැටි ගැන අළුත් අම්මලාට විශාරද  ඝණයේ උපදෙස් දෙන නැන්දම්මලා, ඒ වගේ අනවශ්‍ය බලපෑම් කිරීම් නිසා තරුණ මව්වරුන් බොහෝමයක් ඉන්නේ දැඩි පීඩනයක.

"මට තේරුණා එයා ගොඩක් සංවේදී කියලා, දරුවා ඉපදුනත් එක්ක අම්මලාගේ ගෙදර ඉන්නකොට ඇඟිලි ගැසීම් වැඩී. කොයිවෙලෙත් කට්ටිය කිරි දෙන්න කිරි දෙන්න ඇයි අඩන්නේ වගේ ප්‍රශ්න අහනකොට එයා ගොඩක් කලබල වෙනවා. බබාගේ වැඩත් තනියම කරගෙන කොහොම ඉන්නවද මන්දා " පියෙක් එහෙම කියද්දී මට ඇත්තටම ඒ ගැන සතුටු හිතුනා.

මව්වරු විශාල කරදර ගොන්නකට මුහුණ දේ.
ඒක , අම්මා කෙනෙක්ගේ වගකීම හෝ යුතුකම ලෙසින් ලේබල් ගසන්නට උත්සහ ගන්නා දහසකුත් පිරිමින් අතර, තමන්ගේ බිරිඳ විඳින කායික සහ මානසික වේදනා ගැන බොහොම සංවේදීව කරුණාවෙන් සිතන , ඒ ගැන කණගාටු වෙන පිරිමින් සහ ඔවුන්ගේ ඒ පීඩාවලට සහනයක් ගෙන දෙන්න වෙහෙසෙන සැමියන්ද මා කොතෙකුත් දැක ඇත.

" මම රෑට කිරි වේල් දොවලා තියනවා, හස්බන්ඩ් සතියකට දින කීපයක්, මට නිදාගන්න කියලා, බබා ඇහෙරෙනකොට එයා ඒ කිරි පොවනවා. මට ඒ නිසා ලොකු වෙහෙසක් නැති දින කීපයක් තියෙනවා" ඒ මා සමග දොඩමළු වුන පිටරට සිටින යුරෝපීය ජාතික යෙහෙළියක් පැවසූ වදනක්.

" හස්බන්ඩ් රෑ තිස්සේ කිරි පොවලා දුන්නම ගුඩුස් බස්සනවා, එයාට පහුවදා වැඩට ගිහින් හරි වෙහෙසලු, මම නම් ටිකක් හරි නිදියනවා"

" මම කිරි දොවලා තියලා ඇවිදින්න යනවා, සැමියා තමා කිරි පොවන්නේ... පැයක්වත්  මම ඇවිදිනවා" ඒ මගේ පිටරට ඉන්න නෑනා කියපු කතාව.

ඔව් බටහිර රටවල , යුරෝපය ඇමෙරිකාව වගේ නිදහස් චින්තනයක් හෙබි රටවල එහෙමයි.

අපේ රටේ අමනුස්ස සැමියන් කියන්නේ

"අම්මෙක්ගේ යුතුකම් වගකීම්. අම්මෙක් උනාම ඔහොම තමා. ඕවා තනියම විඳින්න... ඕවා ඔයාගේ වැඩ ඔයා කරන්න...."
"මොන මළ වදයක්ද මේ.. මොකටද එහෙනම් දරුවෝ හැදුවේ"
"ඕවා දරුවා හදන්න කලින් හිතන්න තිබුනා"
" හැදුවනම් දැන් ඉතින් කරගන්න "
"මේ අඬවැඩියාව ඉවරයක් නැද්ද?"

ඔය වගේ අමනුස්ස කතා කියන නොමිනිස්සු ඉන්න මහා සංස්කෘතික රටේ අය වගේ නොවේ පිටරට වල ඉන්න අය...

ඒ අය,
 හැම මනුස්සයෙක්ම තමන්ට වගේම අමාරුකම් තියෙන අය බව වටහා ගන්නා පිරිසක්.

ඒවගේම දරු ප්‍රසූතියකට පස්සේ අම්මෙක් දැඩි වෙහෙසක ඉන්න බවත්, සීසර් සැත්කම හෝ යෝනි මාර්ගයේ කැපුම් පැලීම් තුවාල නිසා අම්මෙක් අමාරුවෙන් ඉන්න බව වටහා ගන්න පිරිසක්.

ඉතින් ඒ අය තමන්ගේ බිරිඳට ගෞරවයෙන් සලකනවා. පූර්ව හෝ පසු ප්‍රසව ආතතියෙන් පෙලෙන තමන්ගේ බිරිඳව ආදරෙන් බලාගන්න උපදෙස් ගන්නවා. ඒකට අන්තර්ජාලයෙත් බොහෝ උපදෙස් තියෙනවා. එතකොට ආතතිය විෂාධියක් බවට පෙරලෙන්න තියන අවධානමද අඩුයි.

අළුත් ජීවියෙක් කැන්දන් එන මවකට පියෙකුට ඒ දරුවා ගැන කොයි තරම් නම් ස්නේහයක් තියෙනවා ද? ඒ සෙනෙහසම එකිනෙකා වෙනුවෙන් දක්වන්න පුළුවන්නම් මේ ප්‍රශ්න බොහෝමයක් අඩුවෙන බවයි අපේ මනෝවෛද්‍ය විශේෂඥවරයා පවසන්නේ.

"පැය දෙකෙන් දෙක නැගිටිමින් කිරි දෙමින්, ගුඩුස් බස්සන්න කරේ තියන් ඇවිදිමින් ( අර කැපුම් තුවාල සීසර් සැත්කම් අමාරුකම් එක්ක) ඊළඟට ඇඳුම් හෝදමින් මදිමින්... මේ සියල්ල කරමින් ඉන්නා මවකට සැනසීමක් සහනයක් ලබා දීම  කරන්නෙ නැතිව පීඩනයක්ම එල්ල කරනවිට ඇය පුපුරා යන එක අහන්න දෙයක් නොවේ.... "ඔහු තව දුරටත් පැවසුවා.
‍
පිටරටවල තරුණ පියවරුන්ගේ මම දකින ලක්ෂණයක් තමයි වගකීම් දරනා ස්වභාවය. අපේ රටේ ඒක අඩුයි.
ලංකාවේදී නම් මට සතුටෙන් පිරියෙන් සිටින අම්මෙක් මුණ ගැසුනේම නැති තරම්.

ඉපදී සතියක් වයසැති දරුවන් බලන well baby clinic වලදී මේ අම්මලා විඳිනා ගැහැට ඔවුන්ගේ මුහුණු වලින් සහ හැසිරීමෙන්ම දකින්නට ලැබේ.
"අම්මා නිදාගත්ත ද? ගොඩක් වෙහෙස ද?" වගේ කාරුණික ප්‍රශ්නයක් අහලා මා ඔවුන්ට හිත සැහැල්ලු කරගන්න අවකාශ සලසන්නේ එහෙයිනි.
" අනේ ඩොක්ටර් පොඩි දෙන්නගේ වැඩත් මෙයාගේ කිරි දෙන එකත් ඔක්කොම කරනකොට මට පිස්සු වගේ හවස් වෙනකොට"
"දැන් ඔයාට සියල්ල තනියෙන් කරන්න බෑ, ඔයාට උදව් ඕනෑ අම්මා" එහෙම කියද්දී
" මහත්තයා ආවා එයාට ඔය ටික කියන්න පුළුවන්ද ඩොක්ටර් " කියා අසන අම්මලාද අඩු නැත.
"අනේ ඩොක්ටර් මං නිදාගෙනම නෑ එක දිගට ඇහැරලා..." දින දහයක් පමණ තම රෝගී දරුවා සමග දුක්විඳින මවක් අප හා පවසයි. ඇතැම් මව්වරු තමන්ගේ සුවපහසුව තකා රෝගී දරුවාද රැගෙන ගෙවල් වල යති.

මසකට දෙතුන් පාරක්, ජාතික මානසික රෝහලේ ඇම්බියුලන්ස් එකක , පසු ප්‍රසව විෂාධියෙන් පෙළෙන මව්වරුන්ගේ කුඩා බිළිඳුන් අප රෝහල වෙත එවන්නේ ඔවුන්ගේ නොයෙකුත් ප්‍රශ්න සඳහා පිළියම් සෙවීමටය. ඒ මව්වරුන් බොහෝමයකට ඒ වෙනකොටත් සිහි කල්පනාවක් නැතිව ඊ සී ටී ලබා දෙන බවද ඇසේ.  මේ දරුවන්ගේ අනාගතය කෙබඳු වේ ද ?
අම්මා නොමැති කල අප්පා කවර කල යන කියමන සනාථ කරමින් ඔවුන්ගේ පියවරුන්ද දරුවන් කෙරෙහි ආදරයෙන් සිටින  ආකාරයේ හැසිරීමක් නොපෙන්වති. ඇතැමුන්ගේ පියවරුන් ඔවුන් හැර ගොසිනි.

බොහෝ පියවරුන් එසේ ය. බොහෝ විට උපතේදී රෝගී වුන දරුවන් ගේ බර දරාගෙන රෝහලේම කල් ගත කරන මව්වරුන් තනිව විඳින ඒ දුක දැනෙන්නේ අපට පමණම දැයි සිතේ.
ඇතැම් පියවරුන් මෙවැනි ප්‍රශ්න මත , තවත් ගැටළු නිර්මාණය කරගෙන අර මව්වරුන්ගේ පීඩනය රෝගයකට හරවා ඔවුන් හැර යති.

ඒ අම්මලා මේ කරුම කරදර දරන් දරුවන් හදා ගන්නේ කොහොමද ? දරුවන් ගේ මනස නිසි ආකාරයෙන් වර්ධනයක් සිදුවේ ද? අවසානයේ මව්වරුන් සියදිවි නසාගන්න තරම් මේ තත්වය භයානක බව කොයි තරම් ද කීවොත් , 2013 ඇමරිකාවේ දී කරන ලද සමීක්ෂණයකදී හෙළි වී තිබුනේ පසු ප්‍රසව විෂාධිය ට ලක් වූ මව්වරුන් පස් දෙනෙකුගේන්ම කෙනෙක් සිය දිවි හානි කරගන්නා සිතුවිලි තිබූ අයවලුන් බවය.
(CDC statistics  - and  post partum statistics )

අපේ රටේ කියා මේ තත්වය වෙනස් වෙන්නේ නැත. මව්වරුන් වැඩිමනක් මිය යන්නේ, පසු ප්‍රසව රුධිර වහන තත්වයන් නිසාය දෙවෙනියට මිය යන්නේ, සිය දිවි හානි කරගැනීම් නිසාය ඒ මේ කියන විෂාධිය නිසාය.

එනිසා මව්වරුන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යය ගැනද සිතා බැලිය යුතු කාලයකි මේ. දරුවාට ආදරය කරන බොහෝ පියවරුන් දරුවාට ජීවය දෙන තම දිවියම වෙනස් කරගන්නා මව්වරුන්ට බොහෝ මානසික/ කායික පීඩා කරති.
මා බොහෝ ප්‍රිය කරන කියමනක් තිබේ ... " ඔබේ දරුවන්ට ආදරේ නම් ඔවුන්ගේ මවට ආදරේ කරන්න" කියන කියමනයි. එහි සැඟවුනු අරුත ඔබට වැටහේ යැයි සිතේ.

තමන්ගේ බිරිඳට, බෙහෙත් ගන්න, සාමාන්‍ය කෙනෙක් වෙන්න කියන්න වචන නාස්ති කරන ඔබ, ඇයට යථා තත්වයට පත් වෙන්න උදව්වන සානුකම්පිත , ඇය වෙනුවෙන් කරුණාව දක්වන කෙනෙක් වෙන්න.

පසු ප්‍රසව විෂාධිය ඇති වීමට අවධානම වැඩි පරිසර, තත්ව , රෝගාබාද, හෝ සාමාජීය ප්‍රශ්න ඇති අය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරන්න.
විශේෂයෙන්ම මානසික රෝගාබාද වලට ලක් වූ අය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරන්න.
අවසානයේ...
ඇයට ආදරය දක්වන්න, හැකි තරම් පීඩා ඉවත් කරන්න, තනි කර පලා නොයන්න, ඇය  ඉක්මනින් සුව වෙනු ඇත !

"මම මොකද්ද කරන්න ඕනේ ඩොක්ටර් එයාව සතුටින් තියන්න ? "
එහෙම අහපු තරුණ පරිඝණක ඉංජිනේරු පියෙක් අපට හමුවේ.
" එයා ගැන විතරක්ම අහන්න, ගෙදර ආපු ගමන් දරුවා ගැන ප්‍රශ්න අහන්නේ නැතිව එයාට කොහොම ද? කියලා විතරක් සොයා බලන්න ! දරුවා ගැන අපි බලන්නම්, අම්මා ගේ මනස හරියනකොට, කිරි ප්‍රශ්නය විසඳෙනවා. දුකින් ඉන්නකොට කිරි එරෙන එකත් අඩු වෙනවා" ඒ වගේ පිළිතුරු අපෙන් ලැබුනා.

ඒ අතර බ්ලොග් ලියමන ප්‍රමාද වෙන්නට හේතු කාරනා බොහෝමයක් තිබෙනවා.. වෛරස් උණ රෝග, ඩෙංගු, බඩ එළියේ යෑම වමන )ය සමග වාට්ටු පිරී ඉතිරී යෑම.... සැරෙන් සැරේ අප වෙතද ඒ රෝග බෝ වීම වැනි කාරණා නිසා ජීවිතේ බොහෝ අපහසුකම් මැද ගෙවිනි....

ගංවතුරේ දින සටහන් !

On may 17th

Struggling to get to work ! Felt bad about the kids who had to go to school in this rain. Hospital is safe from floods ! but kelani river is conquering her banks.. කැළණි ගඟ දෙපස ඉවුරක්වත් නොපෙනෙන්නට සාදා තිබූ කුඩා ගෙවල් සියල්ල වතුරෙන් යටවී ඇත. පරිසරය හා සංහිඳියාවෙන් ජීවත් නොවීමේ විපාක මේ මිනිසුන් විඳින්නේ. වෙල් යායවල් ගොඩ කර සාදන ලද නිවාස පිහිටි ඉසව් සියල්ල වතුරෙන් යටවී ඇත.

එක දිගට ඇද හැළුනු වර්ෂාව නිසා ටිකෙන් ටික පළාතේ එකතුවුනු ජලය සහ කැළණි ගඟේ ජල මට්ටම ඉහළ යෑම වැනි කරුණු නිසා මා රැකියාවට යන එන විට දුටුවේ හෙමි හෙමින් පාරවල්... වෙල් යායවල් සහ වෙල් ගොඩ කර සෑදූ නිවාස සංකීර්ණ ජලයෙන් යටවෙන අන්දමය.

මේ ළඟදී කලා හිත ලියන සුමිත් කළණසිරි සොයුරා විසින් කරන ලද පාසැල් දරුවන් සඳහා සපත්තු පරිත්‍යාග කිරීම සිදුවුනු හෙලේනා විජේවර්ධන පාසැලත් මා එන මග හමුවන්නක් ඒ ඉදිරිපිට මේ දසුන් රූපගත වුනේ මැයි මස 17 වෙනිදා 

On May 19th

හැමදාම කැළණි ගඟ පසු කරමින් වැඩට යන ගෙදර එන නිසා.. මම නිතරම ගඟ අසබඩ ජීවිත් වෙන මිනිස්සු සහ ගෙවල් ගැන හිත හිතා එතැන් පසු කරන්නේ.. ගඟ උතුරා ගැලුවොත් මේ අය මොකද කරන්නේ ? හැම තිස්සෙම මම හිතපු කාරණයක්. අද ප්‍රායෝගිකව මේ දේවල් වලට විසඳුම් සොයන්න වෙලා වගේ... මට බොහොම තදින් මේ දේවල් දැනෙන්නේ..ඒ ලෑලි ගෙවල් වල ඉන්නා ජීවිත ගැන සිතන කොට.., ඒ අය කොහේ කොහොම ඉන්නවා ඇද්ද කියා සිතෙනවා. රස්සාවට යන්නත් දැන් වට වන්දනාවක යන්න වෙනවා... කොළඹටම ගිහින් විකල්ප මාර්ග භාවිතා කරන්න වෙලා ! Kelaniya residents warned of flash floods. The water levels of the Kelani River has risen once again. If it reaches 9 feet water could over flow the bunt which protects kelaniya and colombo...

එතකොට බොහෝ අය ( මා එම ප්‍රදේශයම මූලික රෝහලක වැඩ කරන නිසා) කීවේ අවුරුදු විසි ගාණකට කළින් ගංවතුර ආවා ඒ උනත් ආයේ ඒ තරම් වතුරක් එන්නෙ නෑ කියලයි...

කැළණි මුල්ල ප්‍රදේශයේ බොහෝ පැරණි ගෙවල් වල බිත්ති වල ටයිල් අල්ලා තියෙන බවක් දුටුවා. ඔවුන් කීවේ ගංවතුර ආවත් ඉක්මනින් බැස යන බවයි.

මේ අවුරුදු 3 ට වෙල් ගොඩ කරමින් නිවාස හැදෙන බව මා දුටුවා... (උදේ හවස යන එන පාර නිසා ) 

මේ සියල්ල ඔස්සේ පසු ගිය අවුරුදුවලත් වැස්සා... ගඟේ වතුර වැඩි උනා... අංගොඩ කැළණිමුල්ල හරහා කැළණි විහාරෙට යන්න තිබුනු පටු පාරේ.. ඉතා පටු යකඩ පාළම ඔස්සේ අපි ගියා ආවා.. කවදා අලුත් පාර/ පාළම හැදෙයිද සිතමින්.. වාහන තදබදයේ පැය ගණන් ගත කරමින් අපි ගඟ දිහා, ගඟට මායිම්ව, ගෙවල් හදන් කැඳ විකුණමින් පළතුරු විකුණමින් ඉන්නා පිරිස දිහා බලමින් එතනින් ගියා ආවා.

"ඔහොම ගෙවල් වල හරියට නින්ද යනවා ද? " විටෙක අපි කතා වුනා. කොයි මොහොතේ හෝ ගඟට බිලි විය හැකි ගෙවල් ජීවිත ගැන හූල්ලමින් අපි එතැනින් ගියා ආවා... අවුරුදු කීපයක්ම !

ගිය අවුරුද්දේ මේ අළුත් පාළම සාදා නිම කර තිබුනා. මේ අවූරුද්දේ ඇද වැටුණු මහ වැස්සෙන් අපිට කැළණි විහාරෙන් එහාට යන්න බැරි තරමට, ගඟ දෙගොඩ තලා ගලා ගියා. කැළණි මුල්ල අංගොඩ එතනින් එහාට, සේදවත්ත, කොටිකාවත්ත වගේම වැල්ලම්පිටියත් ... කඩුවෙල හංවැල්ල මල්වාන දක්වාත් කැළණි ගංවතුරෙන් යට වුනා...අපි රෝහල වෙත ළඟා වුනේ කොළඹට ඇවිත් ( පැය 3ක් පමණ ගියා) රාජගිරියේ බුත්ගමුව පාර ඔස්සේ වටයක් ගසමින්.

මේ අතර සැරින් සැරේ විවිධ පැති වල, වෛද්‍ය සායන පැවැත්වූ අතර... අප රෝහලෙන්ද වෛද්‍යවරු ඒවා සඳහා යොමු කළා. MOH හෙවත් කලාප බාර වෛද්‍ය කාර්‍යාලයෙන් අවශ්‍ය බෙහෙත් ඕනෑම වෛද්‍යවරයෙක්ට ලබා දෙන බවත් පැවසූවා. අපට ද ඒ සායන සඳහා සහභාගි වෙන්න පුළුවන් වුනා.

දණක් උස  වතුරේ බැස බෝට්ටු වල නගිමින් බසිමින්, පාරවල් වල මේස පුටු අටවා තිබූ වෛද්‍ය සායන වලදී ඔවුන් වෙනුවෙන් වෙහෙසුනේ... ජීවිත යුද්ධයක් අතරින්. 

මේ මා  දුටු දසුන්...බෝට්ටුවෙන් වෛද්‍ය සායනයක් කරා යන විට...වෛද්‍ය කඳවුරු සඳහා සංවිධාන ශක්තිය දුන්, ආධාර දුන් බොහෝ අය සිටිති. ඇතැමුන් පිට රටවල සිට මේවාට ආධාර උපකාර කළ අතර මේ බිමේ සිටි තරුණ පිරිසක් දිවා රෑ නොබලා උරෙනුර ගැටී වැඩ කළහ. ත්‍රිවිධ හමුදාවේ පිරිස කළ මෙහෙය අමතක නොවන්නේ ගංවතුරෙන් බැට කෑ පිරිසට ය. " අපිට උදව්වට හිටියේ නේවි එකේ අය, ආමි එකේ අය " කියමින් රෝහලේදී අප හා කතා බස් කරන අය පැවසුවා.

ගෙවල් වල ඇති බඩු මුට්ටු ප්‍රවේසම් කරන්න තමන්ගේ ජීවිතය පවා අවදානමේ දමා ගත්ත් අයත් අඩු නැතිව සිටියා. අප දන්නා හඳුනන එවැනි පවුලක පිරිසක් පළමු තට්ටුව යටවීමෙන් පසු දෙවෙනි තට්ට්ටුවට වී බඩු මුට්ටු ආරක්ෂා කරමින් සිටියේ අපගේ කන් කෙඳිරිගෑම් ද නොතකමිනි. රෝහල් සේවකයෙකුගෙන් ඇසූනේ... එහෙම ගෙදර රැකගෙන සිටි ගැබිනි මවක් වතුර මට්ටම ඉහළ යන විට වහලයට නැග්ග බවත් අන්තිමේ වහලය අසලට ආ බෝට්ටුවට ගොඩ වෙන්නට යද්දී පෙරළී වතුරට වැටුණු බවත් මිනිය ගොඩ ගන්නට පැය 2ක් ගතවූ බවත් ය. මාස 9 ක ළදරුවෙක් මිය ගොස් සිටියේ ඇඳෙන් වතුරට පෙරළීමෙනි.

දැන් ගංවතුර බැස ගිහින්... 

පාරවල් වල එද්දී පසු කරගෙන එන ගෙවල් වල බිත්ති වල හරස් ඉරි , මඩ පාට ඉරි පෙන්නුම් කරන්නේ වතුර තිබූ මට්ටම... දැන් හමුවෙනවා අඩු රුධිර පට්ටිකා සහිත උණ දවස් 3 කට වඩා තිබුනු දරුවන්... වෛරස් උණ ( ඩෙංගු විය හැකි) ලක්ෂණ සමග ... ඒ එක්කම කඳවුරු වල සිටි පිරිස නැවත තමන්ගේ ගෙවල් වලට යමින් සිටී.

අත දරුවන්ගේ සිට අවුරුදු 12 දක්වා දරුවන් ඇතුලත් වෙන අපේ වාට්ටුවේ බඩ එළියේ යෑම සහ වමනය සහිත දරුවන් ඇතුලත් වීම බොහෝ සෙයින් වැඩි වී තිබේ.

ඒ ප්‍රදේශයේම රෝහලක සේවය කරන නිසා නිතර හමුවෙන පිරිස හා ඒ ගැන විමසන්න මට හැකි වෙනවා. බහුතරය කියන්නේ හරි හැටි දෙයක් ලැබුනේ නැති බවයි. ඔක්කොම පාරවල් වල පොරකාලා කට්ටිය බෙදා ගත්තා... ඒ එකතු කරපු අය කිසි දෙයක් අනිත් අයට දුන්නේ නෑ.. එහෙම කතා එමටයි. 

ඒ හැම කතාවකම බර පැන තියෙන නිසා එකපාර විශ්වාස කරන්න හෝ නොකරන්න බෑ. සමහරු කියනවා... අපිට ලැබෙන්නේ නෑ... අපි කුලියට නේ ඉන්නේ... අපි රෙජිස්ටර් වෙලා නෑනේ කියලත්... බොහොම දුක්බර කතා. නමුත් කුලී නිවස අයිති අයට ඒ මුදල් ලැබෙනවාලු... එතකොට මේ අයගේ හානි වුණු භාණ්ඩ ? ඒ වගේම ඇහෙනවා ගංවතුර බැස ගිය පසු.. වැඩට බැහැලා ඉල්ලම් පාදාගෙන ඉන්නා අය ගැනත්...! 

අපි එක්ක මිනිස්සු බයක් නැතුව එයාලගේ අදහස් උදහස් කියනවා. අපෙන් රෝග වලට බෙහෙතක් මිසක් වෙනයම් දෙයක් බලාපොරොත්තු වුනේ නැතුවට අපි ඇස් කන් පියාගෙන ඉන්නේ කොහොමද ? අපි නිකම්ම..එයාලගේ දුක අහගෙන ඉන්න අය බවට පත් වෙලා..."මේ ටිකේම හිටියේ යහළුවෙක්ගේ ගෙදර මිස්.. අපි කඳවුරු වල හිටියේ නැති නිසා ආධාර ලැබුනේ නෑ.. ඊයේ ඔන්න ..... හමුවෙලා හාල් කිලෝ 5ක් පිටි පැකට් එකක් වගේ දේවල් ඉල්ලාගත්තා. කුලියට ඉන්න නිසා වන්දියක් නෑ " ඔන්න ඔය වගේ කතා එමටයි... මේ අය මේ කියන හැම කතාවකම තියෙන්නේ... ආධාර ගසා කෑ පිරිස ගැනයි.

ඒ අතර ඊයේ රෝහලේ සුළු සේවකයෙක් පැවසුවේ.. අහවල් කඩේ හාල් පරිප්පු වේලෙන්න දාලා යනුවෙනි... යම් දුරකථන අංකයකට කතා කර ඒ ගැන දැනුම් දෙන බවත් ඔවුන් පැවසුවා. ගංවතුරට හසු වූ හාල් ගෝනි පරිප්පු ගෝනි වැනි දේ වේලා විකුණන්න පවා මිනිස්සු පෙළඹිලා. අනෙකාට කුමක් සිදුවුනත් තමන්ගේ මඩිය තර කර ගන්න පෙලඹී ඇති මිනිස් හිත ගැන නම් පුදුමයි !

දැන් වතුර බැස යමින් තිබේ...

සෝදා පාළු වූ ජීවිතද වේලාගත යුතුය...

එහෙත් මේ තෙත බරිත වූ හිත් වේලෙන්නේ කවදා ද ?

මේ අතර , මේ වතුරට හසුවූ පොත පත බේරා ගත නොහැකි වූ දරුවන් තැන තැන හඬා වැටෙද්දී... "පහ වසර නෝට් ටික බේරා ගත්තා , හතර වසරෙ ඒවා වතුරේ ගියා" කියා ඊයේ සායනයට පැමිණි දරුවෙක් පැවසුවේ සිනහ මුහුණෙනි. 

මේ දරුවන් සඳහා හිත් හදන්නට උදව්වෙන්නට ඉදිරිපත් වුනු පෙරමුණ ගත් පිරිස අපමණය. ඒ ගැනත් විස්තර පසුව ලියන්නම්. 

කඳවුරු සටහන් - තෙතබරිත රෝග !

වෛද්‍ය කඳවුරු සටහන් අංක 1 - ගංවතුර ආශ්‍රිත රෝගාබාද ගැන සුළු කෙටි විග්‍රහයක් !‍‍

සහන සලසන්නෙත් ජීවිත යුද්ධයක් අතරින් නිසයි මේ දේ ලියන්න පමා වුනේ... අප රෝහල වෙත එන පිරිස සහ අපි ඒ පෙදෙස්වලටම ගොස් ක්‍රියාත්මක කළ සේවා වලදී අපට වැටහුන කරුණු කිහිපයක් මේ... ඔවුන්ට අවශ්‍ය ආහාර ලැබෙන බව තේරෙනවා. නමුත් සනීපාරක්ෂාව ගැන වඩාත් සිතිය යුතුයැයි සිතෙනවා.

- මා පරීක්ෂා කළ ළදරු ළමා සියල්ලන්ගේම තිබුනේ ශ්වසන ආබාධ උගුර ආශ්‍රිත සෙම් ගෙඩි තත්ව සහ හෙම්බිරිස්සාව නිසා නාසය අවහිර වීම වැනි බැරෑරුම් නොවූ තත්වයන්. පෙනහළු ආශ්‍රිත ඇදුම තත්වයන් තිබූ දරුවන් සිටියේ සුළුවෙන්.

- ඩොක්සිසයික්ලින් ම ඉල්ලන පිරිසක් හිටියා- අවුරුදු 8ට අඩු දරුවන්ට දෙන්න එපා කියලා බොහොම තදින් කීවා. ඇත්තටම එහෙම තමා CDC එකෙන් කියන්නේ.. ඉතින් පොදුවේ දරුවන්ට දෙන්න එපා කියලත් , කිරිදෙන අම්මලාට මේවා බොන්න එපා කියලත් අර ෂෙයා වන පෝස්ට් වල දැම්මනම් හොඳයි නේද කියා සිතුනා

- උණ තිබුන දරුවන්ගේ මව්වරුන් කීවේ අතට රස්නෙ දැනෙන්නේ කියලයි... ඔවුන්ට උණ මැනීමට උණ කට්ටක් තිබුනේ නෑ. ඉන්පසු අපි කළේ එක් එක් කඳවුරට උණ කටුව බැගින් ලබා දීම ය. උණ බලා එය 98.4 F- වැඩි අගයක්නම් පැරසිටමෝල් දෙන ලෙස ය. එනිසා උණ කටු ඔවුන්ට ලබා දීම අත්‍යාවශ්‍ය යැයි සිතේ.. වැහි බීරම සීතල පරිසරයකදී කොහොමත් ඔතා ඇති ළදරුවන්ගේ ශරීර උෂ්ණත්වය අත තියා බැලුවොතින් වැඩි නිසා ය. පැරසිටමෝල් නිරපරාධේ දරුවන්ට දෙන එක සුභදායක නොවන නිසා ය.

- තුවාල ඇති අය බොහෝය. දෙමාපියන් කියන්නේ වතුරේ නටනවා එහෙ මෙහෙ යනවා, තුවාල කරගන්නවා කියාය. තුවාල හොඳවීමටනම් මුළින් දරුවන් වතුරෙන් මුදවා ගත යුතුයි. ඒක අමාරු බව දන්නවා නමුත් වැසිකිළි වලවල් පවා උතුරා ඒවායේ අපද්‍රව්‍යද මිශ්‍රවී ඇති නිසා මේ වතුරේ දියබුං ගසමින් නෑම නම් යෝග්‍ය නොවේ. පෙවෙන එකත් හොඳ නැත.

-වමනය යෑම බොහෝ දරුවන්ට තිබුනි. ඒ කෑම බීම නිසා හෝ පෙර කියූ පරිදි වතුර පෙවීම නිසා විය හැකිය. ජීවනී වැනි දේවල් වලින් ලේසියෙන්ම විජලනය තත්වය පාලනය කරන්නට පුළුවනි. වමනයට විරුද්ධව දිය හැකි ඖෂධ තිබුනි.

දරුවන්ට පොදුවේ තිබුනු skin rashes දද කුෂ්ඨ , දාඩිය බිබිලි සහ වතුරේ බැස සිටි නිසා කැසීම් තිබුනු අයට aqueous cream ලබා දුන්නා... කොන්ඩිස් දමා සෝදන්න කියා කීවා...පුස් සහ බැක්ටීරියා වලට විරුද්ධව ක්‍රියාකරන ක්‍රීම් වර්ග තිබුනේ සුළුවෙන් නිසා එක ටියුබය බෙදා දෙන සිදුවුනා...

- ඩයරියා හෙවත් බඩ එළියේ යෑම වැනි තත්ව ද තිබුනි...probiotics.. පාවිච්චි කිරීමට අපහසු,  ඒවා නැති තැන් වලදී යෝගට් එකක් කන්න දෙන්න යැයි කීවෙමු.

මේ සැකවින් හඳුනාගත් ආබාධයන් ය. නාසය ට දමන normal saline nasal drops...steroidal/ anti bacterial local applications සහ nasal decongestant වැනි නහයට ඉසින්න පුළුවන් බිංදු / ස්ප්‍රේ තිබුනානම් හොඳයි සිතුනා.


කඳවුරු සටහන් අංක 2


පාචනය , වමනය, බඩ එළියේ යෑම හිස ඔසවමින් සිටී... දරුවන් ඉක්මනින් විජලනය විය හැකි බැවින් අනාථ කඳවුරු වල සිටින මව්වරුන් දැනුවත් කිරීම වටී. බොහෝ දරුවන් රෝහල් ගත කරන විට අධික ලෙස විජලනය වී තිබුනි.

වමනය කී වරක් ද? බඩ එළියේ යෑම කී වරක් ද ? සංයුතිය කුමක් ද ? ලේ හෝ රතු පැහැයට යමක් පිටවී ද? මෙවැනි ප්‍රශ්න වලට ටිකක් ලොකු දරුවන්ගෙන් නම් ඔවුන්ගෙන්ම සහ කුඩා දරුවන්ගේ නම් අම්මලාගෙන් උත්තර ලබා ගත හැකියි. බොහෝ දරුවන් සිටින්නේ ආච්චී හෝ පුංචිලා සමග ය. මව බොහෝ විට අප වෙත නො එන්නේ තව දරු පිරිසක් කෑම්ප් එකේ සිටින නිසා ය. ඉතින් මේ ආච්චිලා පුංචිලා දරුවන්ගේ සායන ඉතිහාසය නොදනී. අසාත්මිකතා allergies තියෙන්නේ මොනවාට දැයි නොදනී.

ප්‍රෝ බයොටික් පරිහරණය අපේ රටට අළුත් නොවුනත් එතරම් ප්‍රසිද්ධ නොවේ.... එයින් සිදුවෙන්නේ අපේ බඩවැල් තුල ඉන්නා හිතකර බැක්ටීරියා ( ආහාර ජීර්ණයට උදව් වන) අප ශරීරය තුලට දැමීමය. එයට හේතුව නම් බඩ එළියේ යෑමකදී බොහෝ විට සිදුවෙන්නේ අපට හිතකර අපේ බඩවැල් වල අභ්‍යන්තර ස්ථර ආරක්ශා කරන බැක්ටීරියා වර්ග අඩු වීමය. ඉතින් ඕනෑම වර්ගයක ප්‍රෝබයෝටික් නාමය යටතේ ඇති කැප්ෂුල් හෝ දිය කර සාදාගත හැකි සැෂේ පැකට් උදේ හවස පානය කිරීමෙන් ඇත්තටම වීශේෂ ඖෂධ නොමැතිව බඩ එළියේ යෑම නවතාගත හැකිය. යෝගට් වලද මේවා තිබේ.. ඇතැම් යෝගට් වර්ග වල ඒ ගැන සඳහන් වේ. බඩ එළියේ යන අයට, බැක්ටීරියා නාශක ඖෂධ ඉක්මනින් ලබා නොදෙන්නේ එහෙයිනි.

ජීවනී වැනි පානයක් විශේෂයෙන් සාදා දිය යුත්තේ විජලනයෙන් සහ ලවණ ඇඟෙන් පිටවීම වැලැක්වීමටය...පිරිසිඳු නටවා පෙරා නිවාගත් ජලය පානය කළ යුතුය.

වතුරේ වැඩි කාලයක් සිටීම නිසා වැඩිහිටි තරුණ මහළු දුවා දරුවන් සැමගේම ඇඟිලි කරු වණවී කසන්නට පටන් ගෙන ඇත. එම වතුරේ දණක් උසට ගමන් කළ අපගේද කකුල් කසන්නට පටන්ගත්තේ ඒ ආවේ ගඟේ වතුර පමණක්ම නොවන නිසා ය.

එයට විවිධ අපද්‍රව්‍ය කුණු එක් රැස් කරන කුණු කඳු සහිත පෙදෙස් වලින්, අසූචි මුත්‍රා ඉවත් කරන වලවල් වලින් ආදි බොහෝ අපද්‍රව්‍ය එකතු වී තිබේ... එනිසා දරුවන්ට අපි යන වෛද්‍ය කඳවුරු සියල්ලකදීම වතුරේ නැටුවොත් මේ දේවල් වේ යැයි බිය වැද්දීමක් කරන්න යැයි මව් පියන් ඉල්ලති.... අපි හැකි පමණ උපදෙස් දෙන්නෙමු.

දැන් වඩා අවශ්‍ය වෙන්නේ.. තුවාල සඳහා බෙහෙත් වර්ගත්... පාදවල ඇඟිලි කරු කැසීම් දද කුෂ්ඨ යනාදියට අවශ්‍ය බෙහෙත් වර්ගත්... පාචනය වමනය.. සහ බඩ එළියේ යෑමට අවශ්‍ය ප්‍රෝබයිටික් වැනි දෑ.. ය.

---------------------------------------------
doxycyclin ගැන මී උණ ගැන අපේ විශේෂඥ වෛද්‍යවරිය විසින් ක්ෂුද්‍ර ජිවී විශේෂඥ වෛද්‍යතුමිය හා සාකච්ජා කොට ලබාගත් තොරතුරු - වැරදි තොරතුරු ගොඩක් සංක්‍රමණය වෙන නිසා මුහුණු පොතේ මේ ටික ඉක්මනින් ඇඩ් කරන්න හිතුවා... මම කීප සැරයක් ඒ පෝස්ට් වලටත් පිළිතුරු ලීවා...

ඩොක්සිසයික්ලින් 200 mg බොන්න ඕනේ...සතියකට එක වරක් ! වතුරට බහින්න දවස් 3 කට කලින් හෝ වතුරට බැහැලා දවස් 3ක් ඇතුලත මේක බොන්න ඕන.
ඒ ඩෝස් එක සතියකට එක වරක් පමණයි ඒකත් වතුරෙන් මිදුනම නම් දිගටම බොන්න ඕනෙ වෙන්නෙ නෑ.
දවස් 3 කට වඩා වතුරේ බැහැලා උන්නා නම් දැන් ඉතින් වැඩක් නෑ බීවට කියලා තමා කීවේ....

ප්‍රෙග්නන්ට්/ගර්භනී අය, අවුරුදු 12 ට අඩු ළමයි සහ කිරිදෙන අම්මලා... කලින් අසාත්මික තා තිබුන අය ... ටෙට්‍රාසයික්ලින් කියන බෙහෙත් කාණ්ඩයට අසාත්මිකතා තිබුනු අය ඩොක්සි බොන්න එපා


ඩොක්සි ගන්න බැරි අය මොකද කරන්නේ ? එයාලට නිර්දේශ කරන්නේ ඇසිත්‍රොමයිසින්... azithromycin ඒක 500mg මිලිග්‍රෑම් දවසට එක වරක් දවස් 3ක් සතියට සැරයක් තමයි නිර්දේශය . හැබැයි මේකත් ගර්භනී මව්වරුන්ට හොඳ නෑ.... පොඩි දරුවන්ට ඔය 500mg දෙන්න යන්න එපා.. අවුරුදු 12 අඩු දරුවන්ට ඕනෑම බෙහෙතක් දෙන්නේ බර අනුව.. ඒ නිසා වෛද්‍යවරයෙක් හමුවෙලා දරුවාගේ බරට නියමිත මාත්‍රාව ඉල්ලා ගන්න.
හිතුමතේ බෙහෙත් ගන්න එපා... ඩොක්සි සයික්ලින් උනත් ! මේවාට කොහොමත් වෛද්‍ය නිර්දේශයක් අවශ්‍යයි. එනිසා ඕනෑම බෙහෙතක් ගන්න කලින් සෑම විටම වෛද්‍ය උපදෙස් ගන්න.


මෙසේ දැනුවත් කිරීමෙන් ඔබට මේ ගංවතුර තත්වය සමග වැඩියෙන් හිස ඔසවන රෝගාබාද ගැන වැටහීමක් ලැබෙනු ඇතැයි සිතේ...

මිහිමඬලේ දරුවෝ - why plant ?

මේ ලෝකේ පවතින්නේ සොබාදහම නිසා. පොඩ්ඩක් හිතන්න අපි හුස්ම ගන්න ඔක්සිජන් ටික අපිට නැති උනොතින් මොකද වෙන්නේ කියලා ?මේ කියවන ඔබම හිතලා බලන්න !
පෙනහළු අකර්මණ්‍ය වුනු හුස්ම ගන්න අපහසු රෝගීන්ට ඔක්සිජන් සැපයූ විට ඔවුන් බොහොම පහසුවෙන් හුස්ම අරගෙන යථා තත්වයට පත් වෙනවා. ඔවුන්ගේ නම් පෙනහළු දුර්වල වීම නිසයි එහෙම වෙන්නේ... නමුත් මහ පොළොව ? මහ පොළොවේ පෙනහළු වෙන්නේ මේ ගහ කොළ .

හැකි තරම් වනාන්තර කපා කොටා ගෙවල් දොරවල් හදා ගන්න නමුත් ජීවත් වෙන්න අපිට අත්‍යාවශ්‍යම ඔක්සිජන් ටික, පිරිසිඳු වාතය ටික ලබාදෙන ගස් වැල් කපා විනාශ කරමින් මිනිසා අද ඔහුගේම විනාශය ළඟා කරගෙන අවසානයි. අකලට වැසි, මහා නියං කාල, නාය යෑම් ස්භාවික විපත් කරදර , මේ දේවල් වලට හොඳින් මුහුණ දෙන්න ක්‍රමයක් නැත්තේ අපේ ඒ ජීවිතාරක්ෂක පද්ධතිය හෙවත් life guard සිස්ටම් එක වන ස්වභාවික පරිසරයම අපිම විනාශ කර ඇති නිසා. 

මේ දිනවල ෆේස් බුක් එක පුරාම වවන්න උනන්දු කරමින් අන්තර්ජාලයේ පමණක් ලිය ලියා ඉන්නේ නැතුව, මේ මහ පොළවට බැස්ස මානව මානවිකාවන්ගේ back to green ව්‍යාපෘතිය දකින්න ලැබෙන්නේ ඔවුන් ඒ පටන් ගත් මුල්ම කාලයේදීයි. මේ අයට මොකද මෙච්චර කැක්කුමක් කියලා හිතනවා නම් ඔවුන්ගේ ෆේස් බුක් පිටුව වෙත යන්න. මෙන්න ලින්ක් එක - Back to green .

ඉන්පසු බලන්න ඔබෙන් මේ ලෝකෙට වෙන්න ඕනෑ යුතුකම කවරාකාරද කියලා. වත්තේ පිටියේ තියෙන ගස් කොළන් කප කපා කොන්ක්‍රීට් පුරවන නාගරික ගෙවල් දොරවල් මා අනන්තවත් දැක ඇත. මේ ගිනි කාෂ්ඨක අව්වෙන් මද සිහිලසක් ලැබෙන්නේ අපට ගස් කොළන් නිසා බව මම, ඔබ අත් දැකීමෙන් දන්නෙමු. 

කිසිවක් බලාපොරොත්තු නොවී ඔවුන් මේ කරනා සේවය මහෝඝයකි. හරියට අම්මා කෙනෙක් වගේ මහ පොළොව අපට ලබා දුන් හුස්ම ටික, හද ගැස්ම දැන් .. මිය යමින් සිටිය ඇය ජීවත් කරවන්නට මේ දරුවන් ලබා දෙන්නේ අපි සියල්ලන්ටම මහත් වූ ආදර්ශයක් සපයමිනි. 

වැසි වනාන්තර විකිණීම, කැලෑ හෙළි කිරීම,  පරිසර පද්ධති විනාශ කිරීම ගැන අපි තරුණ කාලේ ඒ තරම්ම කතා බස් ඇති වුනා සමහරු වැඩ කලා. නමුත් මේ බැක් ටු ග්‍රීන් දරුවන් කරන කාර්යය තරම් ඒ ගැන උනන්දු වුන සමාජ සත්කාරයක් සිදු වුනේම නැති තරම්.

…මහ පොළව කියන්නේ අම්මා කෙනෙක්. එයාට දඩබ්බර නොසන්ඩාල දරුවෝ වගේම බොහොම ආදරණීය දරුවොත් ඉන්නවා.... ඒ ආදරණීය දරුවෝ හෙවත් මිහි මඬලේ දරුවෝ ඉන්නේ සුළු ප්‍රමාණයක් !

සැරින් සැරේට මිහි මඬලේ දරුවෝ එළි බහිනවා. ඒ අය මේ හැම දෙයක්ම පුළුවන් විදියකට රැක ගන්න බලනවා… මා මේ හරිත ලොවක් තනන්න වෙර දරණ මේ දරුවන් දකින්නේත් ඒ විදිහට. මේ තරම් ගස් වැල් සිටවනවා පමණක් නොවේ. ඒවා රැක බලා ගන්න විදිවිධාන ක්‍රමෝපායන් සකස් කරනවාත් ඇති.


“How can you buy or sell the sky, the warmth of the land? The idea is strange to us.If we do not own the freshness of the air and the sparkle of the water, how can you buy them? ” Chief Seattle, 1854

මහ අහසත්, මහ පොළොවේ උණුසුමත් මිලදී ගන්නේ කොහොම දැයි රතු ඉන්දියානු නායක සියැටල් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවට ලියූ ලියුමක සඳහන් වෙනවා. වාතයේ පිරිපුන් නැවුම් බවත් ජලයේ පිරිපහදු දිස්නයත් අප මිලදී ගන්නේ කොහොමද ? ඔහු විමසනවා…

"හුස්මක වැදගත් කම ඔක්සිජන් වල වැදගත්කම රෝහලකට ඇවිත් පෙනහළු අකර්මණ්‍යව පණ අදින ලෙඩෙක් ගෙන් බලා ගත්තොත් .. එදාට ඔබත් පැලයක් හිටවයි අනිවාර් යයෙන් "

පරිසරයට බද්ධ වෙච්ච අයට ගහකින් කොළයක්වත් මලක්වත් කඩන්න හිත් දෙන්නේ නෑ. ඒක ඒ අයට තමන්ගේම අත පය කපාගන්නවා වගේ දැනෙන්නේ…
මේ ගහකොළ ඇල දොල නැති වෙච්චි දවසට අපිත් මෙහි සිටින එකක් නම් නැති වෙයි. මේ ලෝකය කොයිතරම් මුඩු හිස් තැනක් වේවිද.

ඔබට මේ සත් ක්‍රියාවට සම්බන්ද වෙන්න කැමති නම් මේ මහා පිංකමේ නියමුවන් වුනු මුල්තැන ගත්තු  ශෂීන් ඇතුලු බැක් ටු ග්‍රීන් කණ්ඩායමේ සොයුරු  සොයුරියන් මුහුණු පොත ඔස්සේ අමතන්න. 

මා ඔවුන්ගේ පෝස්ටුවකට ලියූ දෙයක් සඳහන් කරනු කැමැත්තෙමි

We love you all and owe you a lot for doing this for our children ! You will be remembered through heart beats and breaths of the future generations ! Thank you !

ඔබ සැමට අපි ආදරෙයි. ඒ ඔබ අපි හැමෝම වෙනුවෙන් මේ දේවල් කරන එකට. අපේ දරුවන් වෙනුවෙන් මේ දේවල් කරන එකට.
ඔබ සැම මිලියන බිලියන ගණනාවකගේ හුස්ම තුල , ජීවිත තුල, හර්ද ස්පන්දන තුල රැඳේවි.
ඔබ මේ කරන හරිත විප්ලවය මතු දිනක ලොවක් ජීවත් කරවාවි.
ඔබට බොහොම ස්තූතියි !

“Man did not weave the web of life – he is merely a strand in it.
Whatever he does to the web, he does to himself.”
Chief Seattle, 1854.

ඔහුට පාසැලක් !

මේ දිනවල චුරු චුරු වැස්ස ඉවරයක් නෑ.... ඒ එක්කම පහුගිය ටිකේ නිහඬව සිටි මදුරු රෑන් වලටත් ආයේ පණ ඇවිත්... සතියකට දෙතුන් දෙනෙක් බැගින් ඩෙංගු වැළඳුනු පොඩිත්තනුත් රෝහල් ගත වෙනවා.... දස වියැති පැංචෙක් අප වෙත එවා තිබුනේ මගේ ඩියුටි වෙලාවක ය. ඉතින් ඔහු මුලින්ම බැලූ වෛද්‍යවරයා වුනෙත් මම ය. බුද්ධි හීන තාවය ඇති කරවන සින්ඩ්‍රෝමයක ලක්ෂන ඔහු වෙතින් පෙන්නුම් කරන බව දුටු විටම මට වැටහුනි.

"පරණ පොත්, ක්ලිනික් කාඩ් මොකුත් හදිසියට ගෙනාවේ නෑ" මවගෙන් සුපුරුදු වදන් පෙළක් ඇසුනි.
තමන්ගේ දරුවාගේ රෝග නිධාන සහිත කාඩ් තූන්ඩු පරිස්සම් කරගෙන ඉන්නේ එහෙමත් කෙනෙක්. බොහෝ අයට ඒ සඳහා නිදහසට කාරණා බොහෝමයි. ඉතින් මේ කියන පුතාත් මවත් මා අසල පුටුවල හිඳුවා ගෙන රෝග ඉතිහාසය ලියාගන්නට වෙර දරන අතරේ මම දුටුවේ ඔහු බොහොම කලබලයෙන් සිටි බවයි. උණ බලන්න කිහිල්ලේ තියා තිබුනු උණ කටුව රඳවාගෙන ඉන්න අම්මා සෑහෙන උත්සහයක නිරත වුනා.

"දවස් පහක් විතර උණ... " ඒ මව පැවසූවා ය. 

"දැනුත් 103 ' C ට උණ ඩොක්ටර්" ඩිජිටල් උණ කටුවේ නාදය එක්ක හෙදිය පරීක්ෂා කර බලා මට පැවසූවාය.

"හුස්ම ගන්න පුතේ... පහළ හෙලන්න " ඔහුට නොවැටහේ යැයි සිතුනු නමුත් මා එසේ කියද්දී ඔහු හුස්ම ඉහළ පහළ හෙළුවේය. 

ඒ කියන්නේ තේරුම් කරන්න අපහසු තරමට ඔහුගේ තත්වය දුබල නොවන බවයි.

"දරුවා ඉපදුනේ අහවල් දිහා... එහෙදී තමා හඳුනගත්තේ පුතාගේ වෙනස් කම්... දැන් අපි ඉන්නේ මේ රෝහලට කිට්ටු මේ නගරයේ... මේ මගේ ගම. මහත්තයා ඇක්සිඩන්ට් එකක් වෙලා ඔළුව ඔපරේෂන් කරලා සිහියක් නෑ... එයා ට මානසික වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ගන්නවා. මෙයාට වැඩිමල් දුව ඕ ලෙවල් වලින් පස්සේ ඉස්කෝලෙ ගියේ නෑ ගාමන්ට් එකකට යනවා.. මමත් ගාමන්ට් එකක වැඩ කරන්නේ.. දරුවා බලන් ඉන්නේ මගේ අම්මා, දරුවා ඉස්කෝලෙකට යැව්වා අවුරුදු දෙකක් අරහේ ඉන්නකොට නමුත් අපට ඇතිවුනු ප්‍රශ්න නිසා මෙහෙ ආවට පස්සේ යවාගන්න බැරි උනා. දැනටත් මහත්තයා රස්සාවක් කරන්නේ නෑ... එයා උන්නු ගමන් අත්වැඩ කුලීවැඩ කරලා කීයක් හරි හොයාගෙන දිනපතා බොනවා... සැරපරුෂයි ගහනවා බනිනව..."

මේ ඇගේ කතාවේ සංෂිප්තයක්...මම මෙහෙම ලියන්නේ ඇයි කියා ඔබ හිතාවි... ඒ හේතුව පසුව ලියන්නම්.උණ සඳහා ප්‍රතිකාර කරමින් ඒ සමගම, රුධිර පරීක්ෂණ වාර්ථා හදිසි ලේබලය යටතේ යැවුයේ.. දරුවාගේ පෙනහළු වලින් සෙම් රෝග ලක්ෂන ඇසුනු නිසා ය. හිතුවා වගේම... රුධිර පට්ටිකා තිබුනේ ඉතා පහළ අගයක... 80 000ට අඩුවෙන්... ඒ කියන්නේ ඩෙංගු උණ රෝගයේ අවධානම් අවධිය එළඹ ඇති බව අපට වැටහුනි.... ඉන්පසු ගතවන පැය හතලිස් අට තුල රුධිර පට්ටිකා වල අගය පහල බැස්සේ 20 000 ටත් අඩුවෙන් ... ඒ එක්කම ඔහුගේ පෙනහළු වලින් එපිට ප්ළූරා පටල අතර අවකාශයේ පවා තරල පිරී තිබුනු බව අප පරීක්ෂාවන් වලදී දැනුන නිසා ස්කෑන් පරීක්ෂන එක්ස් කිරණ පරීක්ෂන මගින් සනාථ විනි.

මා රාත්‍රී සේවය කළ ඒ දිනයේදී... දැඩි සත්කාර ඒකකයක ට ඇතුල් කරන්නට පවා අවධානම බොහෝ සෙයින් තිබුනු හෙයින් ළමා රෝහල ඇතුලු අගනුවර බොහෝ රෝහල් වලට කතා කොට දැඩි සත්කාර ඒකක ඇඳන් නොමැති බව දැනගත්තා. ( දැඩි සත්කාර ඒකකයක් හෝ නොමේරූ ළදරු ඒකකයක් නොමැති අප රෝහල වැනි මූලික රෝහල් වලින් අසාධ්‍ය රෝගීන් මහ රෝහල් වලට ඇතුල් කරන්නට යාමේදී මෙවැනි ඇඳන් නොමැති තත්වයන් කොතෙකුත් ඇතිවේ.) මීට කලින් වතාවක මෙකෝනියම් තරලය පෙනහළු වලට ඇතුල් වී තිබුනු ඉපදුනු විට හුස්ම නොගත් පැංචෙක් ගේ දිවි බේරාගෙන, නොමේරූ ළදරු ඒකකයක හෝ ළදරු දැඩි සත්කාර ඒකකයක ඇඳක් ලැබෙන තුරු... පැය තුනක් ඇම්බෝ කරමින් ( කෘතිම ශ්වසනය) දෙමින් අප වින්දේ දැඩි අපහසු තාවයකි. වාසනාවට පැය තුනකින් පමණ පසු ඇඳක් ලැබුනු නිසා ඔහුව අගනුවරින් පිට රෝහලකට මාරු කර යැවිනි.

 ඉතින් දින දෙකක් පුරා රුධිර පාරවිලයනය කරමින්... ශරීරයෙන් පිටවන සහ ඇතුල් කරන තරල සහ ද්‍රාවණ මට්ටම් ගණනය කරමින් ( input out put chart / fluid quota) රුධිර පරීක්ෂා කරමින් දැඩි අවධානම් තත්වයෙන් ඔහු මුදවා ගත්තෝය.

ඉන්පසු එළඹියේ තවත් ප්‍රශ්නයකි. මේ දරුවා තනිව ඇඳුම් හැඳ පැළඳ ගන්නා බවත්, අපි කතා කරද්දී තේරෙන බවත් විධාන නියම කරන දෑ වලට ප්‍රතිචාර දක්වන බවත් අපට දැනුනි.

"අම්මේ , මේ බබාට හරියට අධ්‍යාපනයක් පුනුරුත්තාපනයක් ලැබුනානම් මෙයා හොඳ මට්ටමකට ඒවි තනියම වැඩකරගෙන තේරුම් කරගන්න තරම්.... " අපි ඇයට කීවෙමු.

"මට උදේ ඇරලලා මම වැඩ ඉවර වෙන වෙලාවට පහට පමණ අරගන්න පුළුවන්. මේ අවට පාසැලක් තියේනම් හොඳයි ඩොක්ටර්.. මම දන්නෙ නෑ එහෙම හොයාගන්නෙ කොහොමද කියලත්. මේ පවුලම බලා ගන්න වැඩ කරන්නේ මම නේ" 

නිසි දැනුම් තේරුම් කමක් නොතිබුනත්... දරුවා සමග ඒ දින පහ හයේ ඇය විශාල දුකක් වින්දා. දරුවා ඔහුගේ අමාරුකම් විඳදරා ගන්නට බැරි වෙනකොට මේ අම්මට තමයි කරදර කරමින් ඇඳේ දඟලමින් සිටියේ.. මුත්‍රා පිට නොවුනු තරම් වුනු දිනයේ මුත්‍රා බටයක් ඇතුල් කළ විට එය ගලවා ගන්නටම උත්සහ කළ දරුවාගේ අත් දෙකත් අල්ලාගෙන දරුවා මේච්චල් කරගත් ඇය ගේ මුවින් කෝපසහගත වදනක් හෝ හැඟුමක් වත් පිට වුනේ නෑ. එය අපට බොහෝ පුදුමයක් ගෙන දුන්නා...

මේ තරම් ඉවසීමක් සහ උපේක්ෂාවක් ඇති අම්මෙක් මා දුටුවාමයි... තමන්ට ඉන්න අමාරු වෙන විට අවධානම් තත්වයේ සිටින අත දරුවන්ගේ පවා බලෙන් ටිකට් කපන් යන මව්වරුන් දැක ඇති මට, දරුවා කරදර කරනවා කියමින් අපට කරදර කරන , නින්ද යන්න මොකුත් දෙන්න යැයි නොකියා කියන මව්වරුන් සිටින කලෙක මේ මවගේ ඉවසීම සහ දරාගැනීම මට පුදුමයක් ගෙන ආවා. 

දැන් මා ඔබෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ මහත් වූ උපකාරයක්. මේ දරුවාට ආබාධ සහිත දරුවන් ඉගෙනුම ලබන පාසැලක දරුවා නවත්වා උගන්වන්න උනත් මව සූදානම් හැබැයි ඇයට පුද්ගලික මුදල් වියදමට හැකියාවක් නෑ.. මා ඒ සඳහා පත් කර ඇතැයි සිතෙන නිලධාරීන් සිටින ප්‍රාදේශීය කාර්යාලයට කතා කලත් එහි ටෙලිෆෝන් ඔපරේටර් වරයා එවැනි නිලධාරීන් සිටින බව පැවසුවත් ඒ යොමු කළ අංකයෙන් නම් දුරකථන අංකයට පිළිතුරු ලැබුනේ නැත. එනිසා රජයේ හෝ සංවිධානයක් මගින් කරගෙන යන හෝ එවන් තැනක් ගැන හොයා බලා දන්වන්නේ නම් එය අගනේය. 

එහි දරුවා දිනය පුරාම හෝ මවට පැමිණ රැගෙන යන තෙක් රැඳවිය හැකි තැනක් වීම අවශ්‍ය ය. ළමා නිවාසයකට හෝ අනාථ නිවාසයක දරුවා රැඳවීම ඇයට අවශ්‍ය නොවේ.. දැනටත් ඇගේ මව දරුවා සමග නිවසේ රැඳේ. ඒ තරම් දුක් කන්දක් උහුලගෙන මනස විකල් සැමියාගෙන් උපකාරයක් නොමැතිව දරු පවුල ගොඩගන්න වෙර දරන ඇයට ඇගේ දරුවා යම් මට්ටමකට හසුරුවාගන්න හැකි අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් සකස් කළ හැකිනම් එය අපට කළ හැකි උපකාරයක් බව අපට වැටහුනි.

මට අමතක වුනා ප්‍රදේශය සඳහන් කරන්න - කඩුවෙල සිට අංගොඩ දක්වා පෙදෙස.. තලාහේන බත්තරමුල්ල උනත් කමක් නෑ.. ලෝ ලෙවල් එක ආශ්‍රිතව උනත් කමක් නෑ...

උපකාරයක් කරන්න කාත් කවුරුත්ම නොමැති කළ මිනිසුන් අසරණ වෙන්නේ කෙසේදැයි මා සේවය පටන් ගත් දා සිටම අත් දකිමි. ඔවුන්ගේ දුකට පිහිටක් වෙන්නට යමක් කළ යුතු යැයි සිතෙන්නේ එහෙයිනි.