මේ ලේ මට නොවේ….ලෝක තැලසීමියා දිනය වෙනුවෙනි.

පසුගිය දිනක ලේ දන් දීමේ මහඟු පුණ්‍ය කර්මයක් බ්ලොග් ලියන සොහොයුරු සොහොයුරියන් අතින් සිදුවුනා මතකයි. එය නම් අසීමාන්තික පිනක්. ලේ බිඳක් නිසා ජීවිත බේරුනු අවස්ථා මගේ මේ සුළු සේවා කාලය තුල අපමණයි . ඔබ දෙන ඒ ලේ බිඳෙන් , රෝගාබාද දහස් ගණනකින් පීඩා විඳින කුඩා දරුවන්ගේ පටන් වැඩිහිටියන් දක්වා මිලියන ගණනකගේ ජීවිත සුරැකෙන බව ඔබ දන්නවාද ? සමහර විට මා මේ කියන්න යන දේ සමග මේ සම්බන්ද අත්දැකීම් ඇති අයටත් අප සමග බෙදා හදා ගත හැකි කථා බොහෝමයක් ඇතිවාට සැක නැත.

මම කායික රෝග වාට්ටුවලදී, රක්ත හීනතාවය , යකඩ ඌණතාවය, වකුගඩු රෝගය,සහ අනෙක් නොයෙකුත් රෝග නිසා ලේ මදි කමින් සිටින , මග යන්න පණ නැතිව, කය වාරු නැති දහසකුත් දෙනා ලේ පයින්ට් එකක් දෙකක් ශරීරගත කරද්දී පණ ගැසී එන අයුරු ඇස් දෙකෙන් දැක ඇත්තෙමි. ශල්‍යාගාරවලදී අධික රුධිර වහනය වෙමින් ගෙන එන පණ අදින රෝගීන් කී දාහක් නම් ලේ පයින්ට් දහය පහළොව දී බේරාගෙන ඇතිද ?  ඉතින් එහෙම අවස්ථාවලදී වෛද්‍යයවරු වන අපිට ලේ පයින්ට් එකක අගය දැනෙන්නේ රෝගීන්ටත් වඩා වැඩියෙන් ඒ අපි නිතර ජීවිත බේරාගන්න අරගල කරන නිසා. සුළු කලකට රුධිර රෝග ආශ්‍රිත වාට්ටුවක සේවය කරන්නට ලැබුනු ඉඩකඩින් ලේ බිඳක අගය බොහෝ සේ දැනුනා. අප ශිෂ්‍ය අවධියේ සිටම බොහෝ ලෙස මුණ ගැහුනු, තැලසීමියාව, හිමොෆීලියාව , සහ අනෙක් රුධිර සෛල ආශ්‍රිත රෝගාබාද වලට ලක්වූ පොඩි දරුවන්ගේ ඉඳන් වැඩිහිටියන් දක්වා බොහෝ පිරිස් මුණ ගැසුනා.

ඔබ විශ්වාස කරනවාද , ඔබ දුන් ලේ බිඳ නිසා ජීවිතය ඉදිරියට පවත්වාගෙන යන දරුවන් දැරියන් මේ මිහිමත සිටිනවා කියා … ලෝක තැලසීමියා දිනය යෙදී තිබෙන අද වැනි දිනක තැලසීමියා රෝගය ගැන යමක් සටහන් කරන්නටම හිතුනේ, ඔවුන්ගේ සංවේදී සිතුවිලි මෙන්ම ඔවුන්ගේ දුක්බර ලෝකයට එබිකම් කරන්න ඔබට විනාඩි කිහිපයක් වැය කරන්නට හැකි යැයි සිතුනු නිසාමයි.

තැලිසීමියා රෝගයේදී රුධිරයේ ඇති හිමෝග්ලොබින් නැමැති ඔක්සිජන් ප්‍රවාහනය කරන සංඝටකය ක්‍රමාණුකූලව නිෂ්පාදනය නොවීම හා ඉක්මනින් රතු රුධිරානු බිඳී යෑම සිදුවේ. අපේ රට පිහිටි මේ දකුණු ආසියාතික කලාපයේ මෙම ජානමගින් උරුම වෙන මේ රෝගය බහුලව දක්නට ලැබේ. අපේ සිරුරේ හැම දෙයක්ම තීරණය වෙන්නේ ජාන නිසා බව ඔබ දන්නවා ඇති. මවගෙන් සහ පියාගෙන් උරුම වෙන ජාන ,යුගලය බැගින් අප සෛල වල තිබේ. ඒ හැම යුගලයකින්ම එකක් අම්මාගෙන් සහ අනෙක තාත්තාගෙන් අපට උරුම වේ. තැලසීමියා රෝග තත්වයද අපේ සිරුර තුල ඇති රුධිරයේ හිමෝග්ලොබින් සෑදීමේදී උපකාර වෙන ජාන වල ,රෝගී ජානයක් පැමිණීම මගින් සිදුවේ. සාමාන්‍යයෙන් අපට නිරෝගී ජාන දෙකක් අම්මාගෙන් සහ තාත්තාගෙන් උරුම විය යුතුය. නමුත් රෝගී ජාන දෙකක් උරුම වුනෝතින් තැලිසීමියා රෝගය ඇතිවේ. නිරෝගී එක් ජානයක් සහ රෝගී ජානයක් ලැබුනොතින් ඔවුන් තැලසීමියා වාහකයෙක් බවට පත්වේ. මේ ජාන බෙදීම් සහ රෝගය වැලදෙන ආකාරය පහත රූප සටහන් වලින් පැහැදිලි වේ.

ඉතින් ඉහත රූප සටහනේ ලෙස, වාහකයන් දෙදෙනෙකු අතර ඇති වන විවාහයෙන් තැලසීමියා රෝගී දරුවෙක් බිහිවෙන්න 25% ඉඩකඩක් ඇත. සම්පූර්ණ නිරෝගී දරුවෙක් මෙන්ම රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් නොකරන වාහක තත්වය ඇති දරුවන්ද ඇති විය හැකි වුනත්, රෝගී දරුවෙක් ඇති වීමෙන් මුළු ජීවිතයම අඳුරු වී, සාමකාමි පවුල් පසුබිම් සියල්ල දුක්කදායි වෙනවා අප ඕනෑ තරම් දැක ඇත්තෙමු. එනිසා තැලසීමියා රෝගය ඔබේ හෝ පවුලේ කෙනෙකුට ඇති නම්, හෝ වාහක තත්වයක් ඇති බවට කලින් නිර්ණය කර ඇතිනම් අනිවාර් යයෙන් ඔබේ ලේ පරීක්ෂා කරගත යුතුය. මේ රෝගය එවැනි වලක්වාගත හැකි ක්‍රම වලින් හැකි පමණ අඩු කරගැනීමට හැකි බව විශ්වාසය.

 ඈත අතීතයේදි නම් මේ රෝගයට ලක්වූ දරුවන් ජීවිතේ පළවෙනි අවුරුද්ද දෙක ඇතුලත මරණයට ලක් වුනා. නමුත් දැන් රුධිර පාරවිලයනය හෙවත් ලේ ශරීරගත කිරීම නිසා මේ දරුවන් බොහෝ කල් ජීවිතය අත්විඳිනවා. ඔබ දන්නවාද බොහෝ පවුල් වලට සිටින්නේ තමන්ගේ රෝගී දරුවා පමණක්ම කියා. මන්ද මෙය ජානමය තත්වයක් නිසා එවැනි පවුල් වලට ඉපදෙන්නට වඩා ඉඩ ඇත්තේ රෝගී දරුවන් මේ හේතුව නිසා දෙමාපියන් ඊළඟට ඉපදෙන දරුවන් මෙවැනි ඉරණමකට ගොදුරු වේ යැයි බියෙන් තම එකම රෝගී දරුවා රැක බලාගෙන සිටිනවා.

මෙහිදී මට , ජීවිතේ බොහෝ දුක්ක දෝමනස්ස වලින් හෙම්බත්ව සිටින මොහොතක අපිට වඩා දුක් විඳින කෙනෙක් දැක්කම ඇතිවන ආත්ම අනුකම්පාව බොහෝ සෙයින් දැනුනා.  ජාන මගින් මහ තැලසීමියා රෝගය ඇතිවුනු කෙනෙක්ට තම ජීවිත කාලය පුරාම රුධිරය සහ ශරීරයේ යකඩ අඩු කරන බෙහෙත් එන්නත් මගින් ශරීරගත කරගන්න වෙනවා , දවසක් ගානෙම. ඔබ හිතන්න හැමදාම එන්නත් කටු අතේ පයේ ගහගෙන බෙහෙත් විදගන්න උනොත් පොඩි වයසේ ඉඳන්ම ඒක කොයි තරම් නම් දුකක් ද ? මේ කුඩා දරුවන් එන්නත් කටු වලට බයේ මුල් කාලයේදී හඬා වැටුනත් පසුව ඔවුන්ට මෙයින් තොර ජීවිතයක් නොමැති බව තේරුම් ගත් පසු බොහොම අමාරුවෙන් ඒ දුක ඉවසන අයුරු දුටුව විට අපිටත් ඇති වෙන්නේ දුකක්.

මේ රෝගය වලක්වාගත හැකිද ?

ඔව් පුළුවනි. ඒ තැලසීමියා රෝගය ජාන මගින් උරුම වෙන නිසා. මෙය උරුම වෙන්නේ රෝගකාරක ජාන දෙකම මවගෙන් සහ පියාගෙන් දරුවෙකුට උරුමවුනොත් නිසා මවගේ සහ පියාගේ ජාන ගැලපීම මගින් මේ රෝගය ඇති දරුවෙක් ඇතිවීම වැලැක්විය හැකිය. ඒසඳහා අවශ්‍ය ජාන තාක්ෂනික පහසුකම් අපේ රටේ තැලසීමියා රෝගය සම්බන්දයෙන් ප්‍රතිකාර කරන රෝහල් වල ඒකක සහ මධ්‍යස්ථාන වලින් නොමිලේම මේ සඳහා පහසුකම් සැපයෙනවා. තැලසීමියා පොරොන්දම ගලපනවා කියා දෙයක් අද සමාජයට එකතුවී ඇත්තේද මේ නිසාය. විශේෂයින් ලේ නෑයින් අතර විවාහ වලදී මෙන්ම, මෙවැනි රෝගයක් නිර්ණය කරගත් කෙනෙක් ඔබේ පවුල් වල දුරින් නෑදෑ කෙනෙකු හෝ ඉන්නවනම් ඔබේ රුධිරය පරීක්ෂා කරගැනීම නුවණට හුරුයි. කොහොමත් මේ රෝගය බහුලවම ඇති ප්‍රදේශ වල විවාහ වලට ප්‍රථම තැලසීමියා රෝග කාරක ජාන පරීක්ෂාව කරන්නට අද වෙන විට බොහෝ අය දැනුවත් වී තිබෙනවා.

මේ කියවන ඔබට මේ ගැන වැඩි විස්තර හෝ, තමන්ට තැලසීමියා රෝගී ජාන ඇති දැයි පරීක්ෂා කරගැනීම සඳහා පහත සඳහන් ඒකක වලට යොමු විය හැකිය. 

කුරුණෑගල මහ රෝහල, තැලසීමියා ඒකකය

මහ නුවර ශීක්ෂණ රෝහල, තැලසීමියා ඒකකය

අනුරාධපුරය ශික්ෂණ රෝහල , තැලසීමියා ඒකකය

රාගම - උතුරු කොළඹ ශික්ෂණ රෝහලේ මහර, පිහිටි හේමාල්ස් තැලසීමියා සහන පියස 

යන මේ තැන් වලින් ඒ පරීක්ෂණ කර ගත හැකිය.

Image credit : image 2 : http://www.sengenics.com/ Image 3. www.thenews.com.pk