Thursday, December 23, 2021

ඔසප් සනීපාරක්ෂාව

 ඔසප් සනීපාරක්ෂාව යනු කාන්තාවකගේ අයිතිවාසිකමකි.

- වෛද්ය බෝධිනී සමරතුංග
කාන්තා සනීපාරක්ෂක තුවා සඳහා බදු පැනවීම, බදු අඩු කර ඒවායේ මිල අඩු කිරීම සහ නැවත ආනයනිත සනීපාරක්ෂක තුවා සඳහා බදු වැඩි කිරීම විටින් විට කරලියට එමින් කතා බස් කෙරෙන මොහොතක, මැතිවරණ වේදිකාවලදී පවා කාන්තා සනීපාරක්ෂක තුවා නොමිලේ ලබා දෙන්නට පොරොන්දු වන රටක, පොදුවේ සියළු කාන්තාවන් ජීවිතේ එක්තරා කාලයකදී අත්විඳින්නාවූ මේ සංසිද්ධිය විවිද ජන කොටස් සහ සමාජ ස්ථරයන්ට දැනෙන විඳින අන්දම වසර ගණනාවක් මුළුල්ලේ අත් දකිමින් සිටින්නේ ප්රසව හා නාරිවේද වාට්ටු තුලදී කාන්තාව සම්බන්ද ගැටළු විසඳමින් සිටින අතරය.
ඔසප් වීම යනු කාන්තාවන් බලෙන් ඉල්ලා ඔවුන් මත පටවාගත් ක්රියාවලියක් නොවේ. ඒනිසා ඒ අතිශය ස්වභාවික සංසිද්ධිය නිසා ඇයට ආර්ථික හෝ සංස්කෘතික බාදාකිරීම් සිදුවිය යුතු නොවේ. එය ශිෂ්ටසම්පන්න මානුෂීය සමාජයක හුරුව විය යුතුය.
කාන්තා ශරීරය තුල සිදුවන අතිශය ස්වභාවික ක්රියාදාමයක් වන නමුදු විවිද සංස්කෘතීන් තුල විවිද රටවල් තුල ඔසප් වීම ගැන ඇති කර තිබෙන සමාජ හැසිරීම වෙනස් ය. ඒ කුමන අදහස් සමාජ ගත වුව ද ශිෂ්ටාචාරගතවූ මානව සමාජයක ආචාර ධර්ම උතුම්කොට සලකන මිනිසුන් වැඩියෙන් සිටිනා මානව සමාජයක කාන්තාවකට සිය භෞතිකමය ශරීරය විසින් උරුම කර දී ඇති තත්ත්වයක් වෙනුවෙන් තමන්ගේ සෞඛ්යට තර්ජනයක් නොවන ලෙස කළමණාකරනය කරගැනීමට අවශ්ය සහන සැලසීම සමාජයක වගකීමක් ලෙස මම දකිමි.
ඔසප් සනීපාරක්ෂක කළමනාකරණයෙහි ( menstrual hygiene management ) වැදගත්කම කාන්තා කායික සෞඛ්යය යටතේ පැහැදිලි කර දෙන්නේ 'ඔසප් කාලයේදි, රුධිරය අවශෝෂණය කළ හැකි පිරිසිඳු, ඔසප් කළමණාකරන ද්රව්යය භාවිතය සහ පිරිසිඳු වීම සඳහා සබන් ජලය යන දෑ භාවිතය පිළිබඳව සමාජීය අවබෝදය පුළුල් කරමිනි.
“මම වැඩි විය පත්වුණු දවසේ ඉඳන් ඇන්දේ රෙදි කෑලි. ඒවා ගෙදර ගැහැණු අය භාවිතා කරන පරණ වුණු චීත්තවලින් කපාගත්තු ඒවා. අනික ළිඳ ළඟ ඒවා හෝදන්න රෑ වෙනකම් ඉන්න වෙනවා. නැත්නම් හැමෝටම පේනවනේ. රෑට වනලා උදේට ඒව ගන්නත් ඕනේ කාටවත් පේන්න කළින්.” මේ අප රටේ මෙන්ම ලෝකයේ බොහෝ ගැහැණුන්ගේ ඔසප් කතන්දරය ය.
අප රටේ රජයේ රෝහල් ප්රසව හා නාරිවේද වාට්ටු තුල අදටත් “සනීපාරක්ෂක තුවා” (sanitary pads) සුළු සේවිකාවන් අතින් නිර්මාණය වී විෂබීජාණුහරණය කර භාවිතා වේ. එසේ සකස් කරන්නේ එහි එන බහුතරයක් සනීපාරක්ෂක තුවා ගෙන එන්නේ නැති, සනීපාරක්ෂක තුවා භාවිතය පිළිබඳව දැනීමක් නොමැති, වාණිජ සනීපාරක්ෂක තුවා කිසි දිනෙක භාවිතා කර නොමැති කාන්තාවන් නිසා ය. අපට වාට්ටු තුල හමුවන කාන්තාවන්ට අනුව එය මහා මුදල් නාස්තියකි. එකල එනම් 2010 දී රුපියල් 100 හෝ 200ක දෛනික ආදායමක් ලබන ඔවුන්ට රු 80-100 පමණ වූ සනීපාරක්ෂක තුවා පැකට්ටුවක් යනු මහා නාස්තියකි. “ඕවා ඇඳලා විසිකරන්න ඔච්චර ගෙවන්නේ කොහොමද ?” වන්නියේ හමුවූ ස්ත්රීන් මාගෙන් විමසුවා මතක ය.
අදටත් අප රටේ බහුතරයක් ආර්ථික අපහසුතා ඇති සමාජ ස්ථරයන් හි, මිලදී ගැනීමට ඇති එක් වරක් පමණක් භාවිතා කළ හැකි කාන්තා සනීපාරක්ෂක තුවා භාවිතය අවම ය. ඒ වෙනුවට සෝදා පාවිච්චිකරනා රෙදි කැබලි භාවිතා කරයි. මේවා බොහෝ විට වේලාගන්නේ ද කාටවත් නොපෙනෙන තැනක වැනීමෙනි. මාස් ශුද්ධිය ඇති වීම සමාජයේ කාන්තාවන්ට දැරිවියන්ට අතිශය වේදනාකාරී අත්දැකීමක් බවට පත්වෙන්නේ එලෙසය. මෙසේ අපිරිසිඳු රෙදි කැබලි හෝ වැඩි වේලාවක් පැළඳ සිටින සනීපාර්ක්ෂක තුවා මඟින් බැක්ටීරියා දිලීර ආසාදන සම මතුපිට මෙන්ම මෞත්ර ලිංගික පද්ධතිය ආශ්රිතවද ඇතිවීමේ අවධානමක් පවතී. පැය 4 කට වඩා භාවිතා කරන සනීපාරක්ෂක තුවා මත බැක්ටීරියා සහ දිලීර වර්ධනය වන බව පර් යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත.
ඉන්දියාවේ ඔඩිෂා හි 2018 සිදුකර ඇති එවැනි පර් යේෂණයකදී පෙන්වා දී තිබුනේ මාස් ශුද්ධිය ඇතිවන කාලයේදී ඒ සඳහා භාවිතා කරන අපිරිසිඳු ආකාරයේ ක්රමොපායන් සහ කාන්තා ප්රජනන සෞඛ්යයට හානි ගෙන දෙන ආසාදන අතර සෘජු සම්බන්දයක් ඇති බවය. එහි අතුරු ප්රථිඵල ලෙස, ප්රජනන සෞඛ්යයට බලපාන තත්ත්ව මෙන්ම ජීවිත හානි ගෙන දෙන ආසාදන තත්ත්ව පවා ඇතිවිය හැක.
ඔසප් වීමේ කාලය සෞඛ්ය සම්පන්නව කළමනාකරණය කර ගැනීමට හැකිවීම කාන්තාවන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකමකි. උතුම් මානවීය ගුණදර්ම අගයන, මානව අයිතිවාසිකම් සුරැකීම පිළිබඳව වදවෙන සමාජයක එවන් පහසුකම් වෙනුවෙන් ප්රතිපාදන සකස්විය යුතුයැයි මා උදක්ම විශ්වාසකරමි.
ජෛව හායනයට ලක්විය හැකි ඔසප් සනීපාරක්ෂක නිෂ්පාදන හෝ වාණිජමය වශයෙන් ලබා ගත හැකි සනීපාරක්ෂක තුවා, ටැම්පොන් හෝ ඔසප් කෝප්ප භාවිතා කිරීම පුද්ගලික කැමැත්ත අනුව තෝරාගත හැක. එනමුත් ආර්ථිකමය ගැටළු නිසා යම් සමාජයක කාන්තාවන් සහ දැරියන් ඔසප් සෞඛ්යාරක්ෂිත පිළිවෙත් පවත්වා ගැනීමට නොහැකි එම නිසා ඔවුන් සෞඛ්ය අවදානම් තත්ත්වයන් හට නිරාවරණය වේ නම් එය ඛේදවාචකයකි.



Wrote for the Leo club of Sri Jayawardene University

Wednesday, December 22, 2021

පළා කෑම

අප වසන ගම් පෙදෙසේ නිවසට අත් උදව්වට යන එන ස්ත්‍රියක් වේ. ගම ම වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගන්නේ ඇය අතේ පණිවිඩ එවීමෙනි. මගෙන් අසා දැනගෙන එන්න යැයි දිනකට ප්‍රශ්න දෙක තුනක්වත් මට ලැබේ.

"නෝනා අර අපේ අර අහවල් කෙනාගේ දුවගෙ බබා දැන් මාසයක් විතර වෙනවා. මව්කිරි දෙන්නෙ නෑ පිටිකිරි දෙන්නෙ කියලා අහන් එන්න කීවා හොඳ පිටි වර්ගයක්"  මම තුෂ්නිම්භූත වීමි. එදාවේල අමාරුවෙන් ගෙවා ගන්නා කුලී වැඩ කරන මේ මිනිසුන් ආර්ථික වශයෙන් සවි ශක්තිමත් නැත.

 " මව්කිරි නොදෙන්නේ ඒ අම්මාගේ කිරි නැද්ද ?"

අම්මට හොඳට කිරි තියෙනවා. ඒ බබා නිතරම කක්කා පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ දමන නිසා නැන්දම්මා කීවලු ඒ අම්මට දියවැඩියාව නිසයි එහෙම වෙන්නේ එනිසා මව් කිරි දෙන්න හොඳ නෑ බබාට කියලා" මෙවැනි දෑ ඇසීම අපට අමුතු නැත. විවිධ වූ විශ්වාසයන්ගෙන් ගහන සමාජයක හිතකර මෙන්ම අහිතකර උපදෙස්ද මෙලෙස ඇසේ.

ළදරුවන්ට කොහොමත් කක්කා පොඩ්ඩ පොඩ්ඩ යනවා. කහිද්දීකිඹිහුම් යද්දී... එහෙම තමයි. ඒකෙන් ඒ අම්මට දියවැඩියාව තියෙනවා කියන්න බෑ"

 " ආ එයාගේ නැන්දම්මා තමයි එහෙම කරන්න කියලා තියෙන්නේ"

අම්මට දියවැඩියාව තිබුනත් කිරි දෙන්න ඕනේ දරුවට. දියවැඩියාව තිබුන අම්මලා උනත් දරුවට කිරි නොදී ඉන්න කියලා එහෙම කතාවක් කොහෙවත් නෑ"  මම පැහැදිලි කළෙමි.

"ඒ අම්මට වයස කීයද ?"

"අවුරුදු 20ක් ඇති"

 " අනේ තරුණ ළමයෙක්නේ... දියවැඩියාව බබා ලැබෙන්න ඉද්දී චෙක් කරනවාදියවැඩියාව හැදෙන්න විවිද හේතු සාධක ගොඩක් තියෙනවා. ඒකට වෙනම පරීක්ෂණ තියෙනව.  බබා නිතර කක්කා දානවා කියලා අම්මට දියවැඩියාව කියන්න බෑ, එහෙම කියලා අම්මගේ මව්කිරි නවත්වන්න කියලා නිර්නායක කොහේවත් නෑ" මම පැහැදිලි කළෙමි..

ඇරත්මාස 6ක් වෙනකම් අනිවාර් යයෙන් මව් කිරි පමණක් දෙන්න ඕනේ.. දරුවෙක්ට හොඳින් වැඩෙන්න එයාලගේ ප්‍රතිශක්තියට ලෙඩරෝග වලින් වැලකෙන්න මව්කිරි ඕනෑ." ඇයට පැහැදිලි කළෙමි

ආ මං කියන්නම්.. අපරාදේ එයාලා පිටිකිරි දෙන්න හදනවා" කියමින් ඇය පණිවිඩය රැගෙන ගියාය.

 ඒ මම ඇසූ බොහොම වෙනස් ජාතියේ කතාගොන්නෙන් එකකි.

කිරි පිටි සම්බන්දයෙන් අමුතු කතා ඇහෙන මේ කාලයේදී වෛද්‍යවරියක් සහ මවක් ලෙස මම ද මෙවැනි උපදෙස් මටද කියන්නට එන සමාජයක ජීවත්වන නිසා මව්වරුන් වෙත ඇති මෙවැනි බලපෑම් ගැන හොඳාකාරවම දනිමි.

අවුරුදු ගණනාවක් ළමා වාට්ටු වල සේවය කර ඇත්තෙමි. මව් කිරි ප්‍රවර්ධනය සහ ස්තාපනය පිළිබඳව උපදේශකයෙක් ලෙස වැඩමුළු වලට පවා සහභාගි වීමි. මව් කිරිදීමේ වැදගත්කම අවබෝද කර ගත්තෙමි.

දරුවෙක් වැඩෙද්දී මාස හයක සිට ඝණ ආහාරවලට හුරු පුරුදු කිරීම අදවන විට සියළු දෙනා පුරුද්දක් වශයෙන් කරති. අවුරුදු 1- 2 පමණ වන විට මව් කිරි දීම ද අත්‍යාවශ්‍ය නොවන බව ද දරුවාට අවශ්‍ය පෝෂණකොටස් ලැබෙන්නේ ඝණ ආහාරවලින් බවද ඉගෙන ඇත්තෙමි.

“බර වැඩි වෙන්න පිටි එකක්වත් ලියලා දෙන්න ඩොක්ටර්” යැයි සායනවලදී අපට අනන්තවත් මව්වරු ආයාචනා කරති. කාබෝහයිඩ්‍රේට්, ප්‍රෝටීන් සහ මේදය බහුල ආහාරවේලකින් ලැබෙන පෝෂණයට සම කරන්නට කිරිපිටි වලින් නොහැකි බව අප ඔවුනට වටහා දෙන්නෙමු.

ඇමෙරිකාවේ වෙසෙන ජිම් ක්වික් යනු වේගයෙන් කියවීමමතකය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ප්‍රශස්ත මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය පිළිබඳ විශේෂඥයෙකි ඔහු රටවල් 150 කට අධික සංඛ්‍යාවක සෑම වයස් කාණ්ඩයකම  සහ සෑම වෘත්තියකම නියැලී සිටින්නන් සඳහා වේගවත් ඉගෙනීමේ ක්‍රම පිළිබඳ වැඩමුළු සහ පුහුණු කිරීම් සිදු කරයි. මෑතක ඔහු සිදු කරන ලද මතක ශක්තිය වැඩි කිරීම පිළිබඳ වැඩමුළුවකදී ඔහු පැවසුවේ, මොළයේ වර්ධනය සිදු කරන මොළයට හිතකර කෑම වර්ග පිළිබඳවය. ගොටු කොළ, අලිගැට පේර, බ්‍රොක්කලි, පොල් තෙල්, බිත්තර, සැමන් මාළු, කහ, වෝල් නට් සහ ඩාක් චොකලට් මේ ලැයිස්තුවේ අන්තර්ගතය. ගොටු කොළ රිසි සේ වැවෙන, පොල් තෙල්ද ඇති මේ රටේ මව්වරුන් මේවා ගැන දැනුවත් නැත. සත්ත්ව හෝ ශාක මේදය අඩංගුමාජරින් හෝ මේද තැවරුම් බටර් යැයි කියා භාවිතා කරති. දරුවන් හට බර වැඩි කර ගන්නයැයි නොයෙක් තැන ඇසෙන දෑ ගෙනැවිත් ගිල්ලති.

දරුවෙකුගේ වර්ධනය සිදුවෙන මූලික වයස්කාණ්ඩ වලදී නිසි පෝෂණයක් සහිත කෑම වර්ග ලබා දිය යුතුය. ප්‍රෝටීන බහුල ආහාර මෙන්ම පළාවර්ගද බොහෝ සෙයින් අප ආහාරවට්ටෝරු වලින් ඇත්වී ඇති බව මට වැටහේ.

ගෙවත්තේ පෝච්චියක ගොටු කොළ හෝ නිවිති වවාගත හැකි බව මා ප්‍රායෝගිකව දනිමි. දිනපතා කොළ දහයක් සෝදා ලියා දරුවාගේ කෑමවේලට එකතුකළ හැක. දරුවන් යනු පුහුණු කරගත හැකි පිරිසකි. දිනපතා මෙවැනි පෝෂණයක් සහිත ආහාරවේලක් දරුවාට දීමෙන් ඇත්තටම ඔවුන් ඒ දේට හුරුවන බව මම දන්නේ මගේ දරුවා සම්බන්දයෙන් මට ඇති අත්දැකීමෙනි. අමු තක්කාලි, රතු ලූණු සහ කොළ පැහැති පළා වර්ග කොයි තරම් හිතකර දැයි බොහෝ බටහිර රටවල ලිපි මගින් සාකච්ජා කෙරේ. මුරුංගා කොළ මිටක්, කතුරු මුරුංගා කොළ මිටක්, ගොටු කොළ මිටක් එකතුකරගැනීම තුළින් අත්වන වාසි, නොයෙක් පෝෂණ ඇතැයි කියමින් ගිල්ලන පෝෂණ පැකට් හෝ ද්‍රාවණ තුළින් ලබා ගැනීම අපහසුය.

 සායනික සටහන් නොවේ- වෛද්‍ය බෝධිනී සමරතුංග

From newspaper column 

Wednesday, December 15, 2021

ත්‍රීපෝෂ පැකට් දෙක

ත්‍රී පෝෂ පැකට් දෙකකට බුද්ධත්වය පැතීම....

this was written in 2014 ....

රජයේ මාතෘ සායන වලදී නොමිලේ දෙන අර ත්‍රීපෝෂ පැකට් දෙක මොන තරම් නම් වටිනවාද කියලා තේරුම් ගියේ මට මෑතකදී. (2014) 

මා වැඩ කරන ළමා සායනයේදී දරුවන්ට පෝෂණ ඌනතා ඇතැයි කියා ත්‍රිපෝෂ ලබා ගැනීමට කොයි තරම් නම් අම්මලා අපට ආයාචනා කරනවාද ? නමුත් නිසි බර උස ඇති දරුවන්ට බොරුවට ලියුම් ලබා දිය නොහැකි බව කියා ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම් ප්‍රතික්ෂේප කරන්නට වුනේ එහෙම ක්‍රමවේදයක් නොමැති නිසාමයි. එනමුත් අඩු ආර්ථික මට්ටමක් සහිත ඔවුන් හට මේ ත්‍රිපෝෂ පැකට් දෙක ගෙදර ඉන්නා කුඩා වුන් රොත්තකගේ බඩගින්න නිවන යාන්ත්‍රනයකි.

මා ගැබිනි අවධියේ රෝහලේ පැවති මාතෘ සායනයේ රෙජිස්ටර් වෙන්නට සිදුවිනි. ඒ නීතිය එහෙමමය. වාට්ටුවේ වැඩ කරන අතර තුර අල්ලපු ගොඩනැගිල්ලේ සායනයට ගිහින් එන්න පුළුවන් වීම එක්තරා විදියක පහසුවකි. 

එහිදී ගැබිනි මව්වරුන්ට ත්‍රීපෝෂ, ෆෝලික් ඇසිඩ් පෙති, යකඩ පෙති විටමින් සී නොමිලේ මසක් ගානේ ලබා දේ

පළමු සායනයේදීම , මා ඔවුන්ට පැවසුවේ… මට එම දීමනාව අනවශ්‍ය බවය. ඒ මට මහා ලොකුවට පෝෂණය සපයාගන්න ධනස්කන්ධයක් හිමි නිසා නම් නොවේ. 

රජයෙන් ලැබෙන වැටුපෙන් ඒ දේවල් ලබා ගන්නට පුළුවන් කමක් මට තියෙන නිසාත් මගේ පුද්ගලික ප්‍රින්සිපල්ස් අනුව මට අවැසි දේ මට සපයා ගන්නට තරම් මුදලක් අතට ලැබෙද්දී ඒ නිකම් ලැබෙන දේ මට වඩා අසරණ කෙනෙක් වෙනුවෙන් වෙන් කිරීම යෙහෙකැයි සිතන්නට පුරුදු වී ඇති නිසාත් ය. මා සායනයෙන් විටමින් පෙත්තක්වත් ලබා ගන්නේ නැත. 

 මා එම දීමනාව අනවශ්‍ය බව කීවාට, ගැබිනි මට වෙන් කර ඇති කොටස කොහොමත් ලැබෙන බවක් ඔවුන් කීවෝය. “ අනේ මිස් මෙතනට එන දරුවෝ ගොඩක් ඉන්න ගැබිනි අම්මෙක්ට ඔය ත්‍රීපෝෂ ටික දෙන්න..” මගේ කටෙන් පිටවෙනවාත් සමගම අසල සිටි දෙදෙනෙක් දිව ආවෝය. “අනේ ඩොක්ටර්ට එපා නම් අපිට ඒක දෙන්න ලැබෙන්න ඉන්න දරුවටත් පින් මගෙ රත්තරන් මැඩම්… ඔය ආදී ලෙස පින්සෙන්ඩු වෙමින් බුදු බව පවා ප්‍රාර්ථනා කරන්නට විය. ඒ ත්‍රීපෝෂ පැකට් දෙකකට ! 

 දැන් ඔවුන් මා  සායනයට යන සෑම මසකම මට ලැබෙන දීමනාව ලබා ගනී.  අසනීප නිසා එහි යන්නට බැරි වුන පසුගිය දිනෙක කෙනෙක් පැමිණ මගේ කාඩ්පත රැගෙන ගොස් ඒවා ලබාගෙන නැවත කාඩ් පත මට ගෙනැවිත් දුන්නේ පින් සිද්ධ වෙනවා යැයි මතක් කරමිනි. දැන් ඒ පැකට් දෙකට බැල්ම දාන පිරිසද වැඩිය. අයියෝ මැඩම් මට දෙන්න තිබුනානේ.. ඇතැමෙක් පවසයි. .  සමහරු අර උන්දැලාගෙන් ඒ ගැන විමසයි. ඔවුන් මට ඇමතුම් දේ “ මැඩම්ට ඕනෙද පැකට් දෙක අහවලා කියනවා මැඩම්ට දෙන්න කියලා”… “නෑ මට ඕනෑ නෑ. මං ඉල්ලුවෙත් නෑ.. ඕනෑ කෙනෙක් ඕනේ දෙයක් කරගන්න”  . 

 මා ඇතැම් විට අපේ paediatric සායන හමාර කොට වාට්ටුවට එන ටිකට පාර දිගේ දිව එන ගැබිනි මව්වරුන් මුණ ගැසේ... ඔවුන් සිතන්නේ මා සායනයට ගොස් පැමිණෙන ගැබිණි මවක් කියාය. "අද ත්‍රීපෝෂ දීලා ඉවරද ?" , "තවම ත්‍රීපෝෂ දෙනවද " ඔවුන් මගෙන් විමසයි. ඒ කිසිඳු අම්මා කෙනෙක් ත්‍රීපෝෂ ගෙනියන්නේ ඔවුන්ගේ පෝෂණය සඳහානම් නොවේ... ගෙදර සිටින අන් දරුවන්ගේ කුස පිරවීමටය.. මොකක්ද මේ රටට උනේ ! 

Friday, December 10, 2021

මා....

සිත් බිඳුණු පණ සිඳුණු යුද්ධයේ ශෝකාලාපය‍

උතුරු කොන කතාවක් කියවද්දී උතුරු කොන ගත කළ අවුරුදු හතරක කාලය මගේ මනසෙහි ඇඳෙන්නේ නිරායාසයෙනි. ඒ සමගම හිතෙන් ඇසෙනා සංගීතවත් ගීතයකි. ඒ බෙනට් රත්නායකයන්ගේ “ඉර හඳ යට” චිත්‍රපටයේ එන, මේ ඉරහඳ යටදීම ආදරේ කරන්න ජීවිතේ විඳින්න.. ගීතයේ සංගීත කණ්ඩයයි. 
මා නවකථාව කියැවූයේ මේ අපූරු සංගීතය මගේ මනසේ නිරන්තරයෙන් නින්නාද වෙද්දීය. 
උතුර දකුණ බේදබින්න කළ යුද්ධයේ අතුරු ප්‍රතිඵල අපි අදටත් අත් විඳින්නෙමු. ඒ ගැන නිරන්තරයෙන් ලියන්නෙමු. 
මොරටුවේ ග්‍රන්ථ පොත් හල වෙත සැප්තැම්බරයේ ගිය ගමනේදී මා පොත රැගෙන ආවෙමි. “ආ අක්කාට කියවන්න මේක නියමයි.” කීවේ බ්ලොග් ලිවීම නිසාම සහෝදරයන් වූ දසුන් සමීර මල්ලීය.”මා කියලා නවකතාවක් කියෙව්වා...ඩොක්ටර්වමයි මතක් වෙන්නේ...” පවි ජයවර්ධන සොයුරිය මුහුණු පොත මත ලියූ කමෙන්ටුවකින් මගේ කියවීමේ ආශාව තීව්‍ර විය. එතෙක් කියවමින් සිටි පොතට සමුදී මා නමැති පොත එක හුස්මට කියවන්නට වීමි.

සරල බස් වහර සහ කියවන්නා වෙහෙසට පත් නොකරන ලෙස කතාව ගලා යෑම අපූරුවට හසුරුවන කතුවරයෙක් ලෙස මා චූලාභය ශාන්ත කුමාර හේරත් මහතා හඳුනාගෙන සිටියේ සූරිය කුසුම නවකතාවෙනි. පොත අතින් බිම තියන්නට බැරිවෙන්නට එකින් එක වචන පුරුද්දන ආකාර ළගන්නා සුළුය. 

දවස් දෙකෙන් පොත කියවා හමාර කළේ පොත කියවන්නට වූ තැනේ සිට එහි අවසානයක් දකින තෙක් හිතේ ඇතිවූ කුතුහලය හේතුවෙනි. අතීතය තුළ වැලලීගිය මේ වෛද්‍යවරියගේ කතන්දරය මේ සා බැරෑරුම් , ඛේදනීය එකක් වේයැයි කිසිවිටක මම ද නොසිතුවෙමි.

දෙමළාට, දෙමළ වීම නිසා ඇති ප්‍රශ්නය කුමක්දැයි අසන මිනිසුන් හට දිය හැකි පිළිතුරක් “මා” යන අපූර්ව කෘතියෙන් පෙන්වා දේ. 83 ජූලි කලබලයේ සිට මේ රටට අනවශ්‍ය ඛේදනීය තත්ත්වයක් නිර්මාණය කරමින් එදා මුළු මහත් දේශයක මලගම ලියා දෙන්නට සමස්ථ දේශපාලන යාන්ත්‍රණයට හැකිවූ අයුරු අපි කොතෙකුත් කතන්දර මගින් දැක බලා කියවා ඇත. “මා” ඒ සිදුවීම ඉතා සියුම් ලෙස ග්‍රහණය කරන ලද කෘතියකි. ත්‍රස්තවාදී යාන්ත්‍රණය අප බැහැර කළ යුත්තේ ඇයි දැයි කියන්නට මට බොහෝ ජීවමාන සාක්ෂි හමුවූයේ උතුරු කොනේදීය. “මා” නවකතාව කියවද්දී මට ඒ කතා චරිත සංසිද්ධීන් මනසෙහි මැවී පෙනේ. පසුබිමින් ඇසෙන්නේ මානව සුවඳේ වෙලෙන්නට අඬ ගසන මේ ඉර හඳ යටදී ආදරේ පමණක්ම විඳිය යුතු බව අපට වඩ වඩාත් පසක් කරවන ඒ චිත්‍රපට ගීතයයි. 

“ජීවිතේ කියන්නේ හරි පුදුම දෙයක් පුතේ. අපි කොයි තරම් ප්ලෑන් කළත් ජීවිතේට මුහුණ දෙනක්ට ඒ ප්ලෑන් වෙනස් වෙනවා..” කවිතා තමන්ගේ ශෝචනීය අතීතය සිහිපත් කරමින් පවසන්නීය. 
ඒකට තමා ජීවිතේ කියන්නේ… මා සේවය කර සමුදුන් වන්නිය ගැන මතක අවුස්සමින් හිතන්නට මානුෂීය කාරණා රැසක් ඉතිරි කළ “මා” පොත ලීවාට ඔබට බොහෝ ස්තූතිකරමි. එය ප්‍රබන්දයක් වුවද වන්නියේ අමාරුම කාලයක ජීවත් වූ මට එයට සමීප බොහෝ කතන්දර මතක් වූ අතර ඒවා මෙහි එන ඇතැම් සිදුවීම් හා සමපාත වූයේ පුදුමාකාර ලෙස ය.

වෛද්‍ය නේවාසිකාගාරයට බෝම්බයක් අටවන්නට එය ගෙන ආ කොටි ත්‍රස්තවාදියා අතින් එය ගේට්ටුවට මෙපිටින් පුපුරාගොස් තිබුණේ ඔහුගේ අත්වැරැද්දකිනි. ඒ වන විට ඔහුගේ සොයුරිය එහි වෛද්‍යවරියක ලෙස සේවය කළ බවද අක්කා හමුවීමට නිතර පැමිණි බව ද ඇසුණි. මේ යුද්ධයේ එවන් අපහසු සහෝදර බැඳුම් අනන්තවත් හමුවිණි. අත් අඩංගුවේ පසුවන තම සොයුරා හමුවීමට දකුණු කොනේ සිට පැමිණෙන වෛද්‍ය සොයුරාද මට මතක් විණි. එමෙන්ම ත්‍රස්තවාදයට උල්පන්දම් දෙමින් රටබෙදන්නට වුවමනා යුද්ධයේදි එපිට සිටගත් වෛද්‍යවරුන් ද, එපිට රෝහල් පණ ගන්වා එහිම සේවය කළ වෛද්‍යවරුන්ද වෛද්‍යවරියන්ද මට සිහිවේ. අවසාන සටනේදී මුලතීව් කැලයේ, නන්දිකඩාල් කලපුවේ ජීවිත රැකගත් පිරිස පසුව මට හමුවිණි. හිසෙහි යකඩ කැබැලිද හිතෙහි බොහෝ දුක් වැලපිලිද රැගත් ඔවුන් සුවපත් වෙන්නට බොහෝ කල් ගත විය. පාසැලක පරිගණක කාමරය ශල්‍යාගාරයක් බවට පත් කර සිසේරියන් සැත්කම් කළ සහෝදර වෛද්‍යවරයා, ඔවුන්ව බලෙන් රඳවාගෙන මිනිස් පළිහක් ලෙස සිවිල් වැසියන්ද කිලිනොච්චි රෝහලේ සියළුම බඩු බාහිරාදියද සමඟ එහි සේවය කළ සියල්ලන්ද රැගෙන තැනින් තැන යමින් හමුදාව විසින් ඔවුන්ව මුදාගන්නා තෙක් ගත කළ කාලය සිහිපත් කරන්නේය. මුලතිව් කැලයේ වෛද්‍ය සේවා ලබා දෙමින් කවිතා සහ අරුල් ජීවිත බේරාගැනීමේ යුද්ධයේ කොටස් කරුවන් වූ හැටි “මා” පොතෙන් කියවද්දී නැවත නැවතත් මා දෑස් අභියස ඒ අතීත කතා මැවී පෙනේ. යුධ වැදුණු සමාජය තුළ ඇත්තේ මේ කතාවෙහි ලියැවී ඇති දුක කඳුළ සහ අහිමිවීමම ය.

එදා මෙන්ම අදත් අළු යට ඇති ගිනි පුළිඟු මෙන් ඕනෑම මොහොතක බුර බුරා නැගෙන්නට හැකි ජාතිවාදී ගිනි සුලභය. මවකට පුතෙක් වෙන්කරන්නට, දෙහදක බැඳි ආදරයක් සැක කරන්නට ත්‍රස්තවාදය නම් බල ලෝභී මර්දනකාරී ඒ යාන්ත්‍රණයට හැකි වූ අයුරු මේ කතන්දරයෙන් කියැවේ. උතුරේ දෙමළා ද දකුණේ සිංහලයාද මුසල්මානුවාද ත්‍රස්තවාදයෙන් බොහෝ පීඩා වින්දෝය. කුඩා කාලයේදීම මව පියා අහිමි වූ දරු දැරියන්ද, දරුවන් අහිමි වූ මව්පියන්ද, කේඬෑරි අත්වලින් ආයුධ ඔසවාගෙන නොතේරෙන යුද්ධයක කොටස් කරුවන් වූ දරුවන්ද මට හමුවී තිබේ.

“යුද්ධයක් ආයේ එපා පුතේ” යැයි අපේ අනාගත පරම්පරාවට දයාර්දයෙන් ඉල්ලා සිටීමට මේ අවුරුදු තිහකටත් වැඩි යුදයේ ශෝචනීය මතක, අහිමිවීම් සහ ඛේදවාචක ප්‍රමාණවත් යැයි මට සිතේ.මේ කතාව ප්‍රබන්දයක් වුවද මේ හා සමාන කතන්දර අපි දශක ගණනාවක් මුළුල්ලේ ඇසුවෙමු වින්ඳෙමු අත් දුටුවෙමු. “මා “ නවකතාවෙහි කැටි වූ මනුෂ්‍යත්වයේ ගුණ සුවඳ අප හදවතට වඩාත් දැනෙන්නේ එහෙයිනි. 
බෝධිනී සමරතුංග- 2019

Tuesday, November 30, 2021

අගුළු දැමූ සටහන්....

ඊයා ...
දරුවෝ දරුවෝමය... කුඩා බඩගෙඩි ඔසවාගෙන මාතෘ සායන වෙත ආ දරුවන් මතක්වේ...බෝනික්කන් මෙන් සරසා දරුවන් උස්සාගෙන සායන පැමිණි උන් මතක් වේ. දරුවාගේ අම්මා අක්කා යැයිද මිත්තණිය අම්මා යැයිද සිතමින් හඬ නගා ඇමතූ වේලාවන් මතක් වේ. 
උන් විඳි වේදනා මතක් වේ...

අපි අපේ රටේ පවතින සාමාජීය ප්‍රශ්න ගැන කතා කරන්න ඒවායේ වෙනසක් ඇති කරන්න මේ මොහොත වුවද පාවිච්චි කරමු.

2014 ලියා අගුළු දැමූ සටහනක් ඔබ වෙත ගෙන එමි.
"මගේ රාත්‍රී වැඩමුරය මහා ඛේදවාචකයක්, ටීනේජ් හෙවත් නව යොවුන් වියේ දැරිවියකට සීසේරියන් සැත්කමක් කළ පසු දරුවා පෙන්වූ විට ඊයා යැයි පැවසුවා. ඇයගේ දරුවා හුස්ම ගත්තේ අමාරුවෙන්. කෘතිම ශ්වසන මෙවලමට සම්බන්ද කර දැඩි සත්කාර ඒකකයකට මාරු කළා. ඇයට දරුවාගේ තත්ත්වය පවසන්න මම දරුවා රැගෙන මහ රෝහලට යන බව කියන්න ගියවිට ඇය මට ඇගේ කැනියුලාව රිදෙන බවත් එය බලන ලෙසත් පැවසූවා.දරුවා ගැන මා කියූ කිසිවකට ඇය ප්‍රතිචාරයක් නොදක්වා ඉවත බලා සිටියා. මට දුකයි ඉතා කුඩා කාලයේ අම්මලා වන මේ දැරිවියන් සහ ඔවුනට දාව ඉපදී දුක් විඳින මේ කුඩා ජීවිත ගැන. කිසි ආදරයක් නැතුව හැදෙන්නට වෙන මේ කුඩාබිළිඳුන් ගැන මට කණගාටුයි" 

ඒ මගේ අගුළු දැමූ සටහන ය. මේ දැරිය අපයෝජනයට ලක්වී තිබිණි. පාලමක් යට නිවස්නය කරගත් අනාරක්ෂිත පරිසරයක වැඩෙන ඇය වැනි දරුවන් කොපමණ මේ රටේ සිටිනවා ද ?

"එයාගේ තාත්‍තා මරාගත්තා කියලා අපිට බනිනවා. බලන්න නංගී මේ දරුවාට එයාට වෙච්ච දේ තේරෙන්නෙ නැති හැටියක් !"
අප වෙත රවමින් බණිමින් කඳුළු සලමින් සිටියේ 14 හැවිරිදි දැරිවුයකි. ඇයට දෙමළෙන් ලොකු දේශනාවක්  දී පැමිණි ජ්‍යේෂ්ට වෛද්‍යවරයා එසේ කීවේ, එදින උදෑසන සිදුවූ සංහදිය යලි මතක් කරමිනි. (2010)

අනිත්කොන පොතේ මේවා මුද්‍රණය වුණා ඔබට මතක ඇති. එහෙත් නොකියවූ බොහෝ අය වෙනුවෙන් ලියා තබන්නෙමි. 

නංගීගේ බඩ ලොකු වෙනවා යැයි පැවසමින් අක්කෙක් සමඟ පැමිණි මේ දැරියගේ කුසෙහි සති 20 පමණ  වැඩෙමින් තිබෙන ජීවයකි. මාස ගණනාවක් තිස්සේ පියා අතින් අපයෝජනය වූ බව පවසයි. එය සාමන්‍ය දෙයක් සේ පවසයි. අසා සිටින අපගේ හදවත් කෑලි කැඩී සායනය පුරා විසිරී ලේ ගලමින් තිබුණු බව මේ පොඩි දැරියට නොතේරුණි.
රෝහල්වල අප විනිසුරුවන් නොවන්නෙමු. යුක්තිය අයුක්තිය සෙවීම පොලිසියට බාරවිණි.
සවස ආරංචි වූයේ ඇගේ පියා දිවිනහගෙන තිබුණු බව ය. පියා මරාගත්තේ අප යැයි සියල්ලන් වෙත දොස් පවරමින් සිටී. එහෙත් ඇගේ ජීවිතය තලා පෙලා මරා දැමූයේ පියා බව ඇගේ ළපටි මනසට නොතේරේ. 

ඇස් හිස් මොළ නැති පිසාචයන් මැද 
අනිත් කොන
වෛද්‍ය බෝධිනී සමරතුංග

Monday, November 29, 2021

හිටගෙන !

කාන්තා සුබසාධනය සඳහා කැපවී වැඩ කරන කතුවරියක වන පුෂ්පා රම්ලනී මහත්මිය ඔවුන් සම්බන්ද කාන්තා සංගමය හරහා මගෙන් ඉල්ලා සිටියේ දිගු කාලයක් සිටගෙන සිටීම තුළින් ශ්‍රමිකයන්ට විශේෂයෙන් කාන්තාවන්ට ඇතිවන අතුරු ආබාධ ගැන විස්තරයක්. 

එහිදී මා සමග කතා බස් කළ ඇඟළුම් ක්ශේත්‍රයට සම්බන්දව වැඩ කරන දිගු කාලයක් හිටගෙන සිටින කාන්තාවන් පැවසුවේ ඔවුන්ගේ අත් පා සන්දි ආශ්‍රිතව දැඩි වේදනා තත්ත්වයන්ගෙන් පෙළෙන බව යසේවා ස්ථානයේ වැඩි කාලයක් රැඳී සිටින කාන්තා කම්කරුවන්ට මාංශ පේශි ආබාධ, නහර ගැටගැසීමහෘද හා රුධිර සංසරණ ගැටලු සහ ප්‍රසව හා නාරිවේදය සම්බන්ද දුෂ්කරතා වැනි සෞඛ්‍යා තත්වයන් ඇතිවීමේ අවදානමක් ඇත. බොහෝ විට හා බහුලවම පැමිණිලි කරන රෝග ලක්ෂණ වන්නේ පහල ගාත්‍රාවල ඇති වන අපහසුතාවතෙහෙට්ටුව සහ ඉදිමීමයි.නිදන්ගත හෘද රෝග සහ රුධිර සංසරණ ආබාධ රැකියාවෙහි දීගු කාලයක් සිටගෙන සිටීම නිසා ඇති විය හැක. වැඩ කරන ස්ථානයේ එල, ඉරියව්වකින් ඉතා දීගු  කාලයක් ගත කිරීම අධි රුධිර පීඩනය ඇතිවීමට ඇති අවදානම අවුරුදු විස්සකින් වයසට යෑම හා සමාන බව එක් පර්යේෂනයකදී සොයාගෙන ඇත.

දේවි එවැනි ඇඟළුම් කම්හලක වැඩකරන තිස්දෙහැවිරිදි තැනැත්තියකි.  

“ලැයිමේ ඉන්න බෑ හිටියොත් දළු කඩන්න ඕනා. මම අවුරුදු විස්සෙන් ගාමන්ට් ආවේ. තැන්කීපෙක වැඩ කළා දැන් අවුරුදු පහක ඉඳන් මේ කකුල් සහ අතේ ඇඟිළි වල හිරි වැටීමයි කැක්කුමයි” ඇය පවසයි.

 රැකියාවෙහි දිගු කාලයක් සිටගෙන සිටීම හෘදයාබාධ හා අංශභාගය ඇතිවීමේ අවදානම ඇති කරන බවට ප්‍රබල සාක්ෂි මෑතකදී අනාවරණය විය. පර්යේෂකයන් මෙහිදී කාලයත් සමග කැරොටිඩ් ධමනි සිහින් වීමේ අවදානමක් ඇති බවද එමඟින් හෘදයාබාධ හා අංශභාගය වැඩි වීමේ අවදානමක් ඇති බවද පෙන්වා දේ.

කකුළේ මතුපිට මෙන්ම මාංශපේශීන් අතර දිවයන රුධිර නාලද අවහිර වීමේ තත්ත්වයද දිගු කාලයක් රැඳී සිටීමේ පොදු සංකූලතාවකි.  සිටගෙන සිටීමෙන් ඔබේ ශරීරයේ පහළ හෙවත් පාද ආශ්‍රිත රුධිර නාලවල පීඩනය වැඩි වන අතරමේ නිසා එම රුධිර නාල විශාල වී පුපුරා යයි. Varicose veins හෙවත් නහර ගැටගැසීම නමින් හඳුන්වන තත්ත්වය රුධිර සංසරණ ගැටළු ඇති කරමින් හර්දය සහ රුධිර නාල ආශ්‍රිත රෝගාබාද සඳහා වැඩි අවදානමක් එකතු කෙරේ. මෙම නහර ආසාදනය වීමට හෝ බොහෝ කාලයක් පවතින වේදනාකාරී තත්ත්වයක් ඇති කිරීමට ද ඉඩ ඇත. එය හදිසි වෛද්‍ය උපකාර අවශ්‍ය විය හැකි බරපතල රෝගාබාධවලට පවා හේතු විය හැක. (thrombophlebitis, deep vein thrombosis, pulmonary embolism) 

මාංශ පේශි වේදනාවඅත් පා හන්දි හිරි වැටීම ඉදිමීම උකුල් හා දණහිසේ සන්ධි ප්‍රදාහයට ලක්වීම නිසා වැඩ කරන ප්‍රමාණය සීමාවීම.  මෙය පසුකාලීනව රූමැටික් රෝගයට පවා හේතු විය හැක.

මෙසේ ශ්‍රමිකයන්ගේ කායික සෞඛ්‍යයේ ගැටළු ඇති කරන සේවාවේ ක්‍රම මගින් ඔවුන්ගේ කායික සෞඛ්‍ය පමණක් නොව මානසික සුවයද නැති කර දමනු ලැබේ.  දිගු කාලීනව වේදනාවෙන් සිටින අයෙකුගේ ජීවිතයට මානසික ආතතියක් මේ නිසා ඇතිවේ. මෙය සේවකයාගේ ජීවිතයේ මනෝ සමාජීය අර්බුදයක් ඇති කරන අතර එය අවසානයේ විශාදිය වැනි මානසික රෝග තත්ත්වයට ලක්වීම දක්වා දරුණු විය හැක. .

මෙම වෛද්‍ය ගැටළු සමහරක් පසුකාලීනව සිදුවනු ඇති නමුත් එයින් සිදුවන්නේ කායික හා මානසික වශයෙන් රෝගී වූ ආබාධිත ජනගහනයක් සමාජයට එකතුවීම් ය්. එමෙන්ම එක තැන සිටගෙන වැඩ කිරීම තුළින් මෙන්ම පෝෂ්‍යදායී ආහාර වේලක් නොලැබීමද අහිතකර ආහාර රටාවන්ට යොමු වීමද නිසා මොවුන්ගෙන් වැඩි පිරිසක් ඉක්මනින් බෝ නොවන රෝගයන්ට ලක්වේ. එනම් දිය වැඩියාව අධික රුධිර පීඩනය වැනි සමාජයේ සුලභ රෝග තත්ත්වයන්ට මේ ශ්‍රමිකයන් ඉතා තරුණ අවධියේදීම ලක්වන බව අප හා කතා කළ ශ්‍රමිකයන්ගෙන් දැනගන්නට ලැබුණි. ලිවර්පූල් හි අධ්‍යනයකට අනුව මිනිත්තු 30ක් එක දීගට හිටගෙන ඒ ඉරියව්වෙන් වැඩ කිරීම සෞඛ්‍ය ගැටළු ඇති කරන බව පෙන්වා දී ඇත. 

වැඩකරන ස්ථානය ආශ්‍රිතව තම ශ්‍රමිකයන් මේ ගැන දැනුවත් කර ඔවුන්හට සේවාමුර අතරතුර වෙනත් බාහිර ක්‍රියාකාරකමක් හෝ ව්‍යායාමයක් කරන්නට සංඥා කිරීම අද වන විට ප්‍රසිද්ධ ක්‍රියාමාර්ගයකි. එවැනි දෑ සිදු කිරීම තුළින් ශ්‍රමිකයාගේ කාර්‍යක්ෂමතාවයද වැඩි වන බව නොරහසකි. 

දිගු කාලයක් සිටගෙන සිටීමේදී ඇතිවන රෝගාබාද  අවම කිරීම සඳහා කෙටි සහ නිරන්තරයෙන් ලබාගන්න විවේක කාලයන් වැදගත් වේ. සේවකයින් විවේක කාලයේදී වාඩි වී සිටීමට හැකි ලෙස සේවා ස්ථානය සකස් කළ යුතුය. ඉරියව්වල වෙනස්කම් සැපයීම සහ ඇවිදීම දිරිමත් කිරීමද සේවා ස්ථාන ආශ්‍රිතව සිදු කළ හැක.  කිසි විටෙකත් සේවකයාට බාධාකාරී ඉරියව්වකින් නොසිටීමට ඔවුන් දැනුවත් කිරීම සිදු කළ යුතුය. එමෙන්ම ලෝකයේ පිළිගත් කම්කරු ප්‍රඥාප්තීන්ට අනුකූලව හැකි සෑම විටම හිඳගෙන වැඩ  කිරීමත්සිටගෙන සිටීමට සිදුවෙනවානම් ඔවුන්ගේ කාලය සීමා කර හිඳ ගැනීමට පහසුකම් සැලැස්වීමත් යන කාරණා ගැන නීති සකස් වී ඇත. 

රටක ශ්‍රම බලකාය ඉතා ඉක්මනින් රෝගීන් වන්නේ නම් එය රටේ ඉදිරි ගමනට විශාල බාදාවකි. එනිසා ඔවුන්ගේ ජීවිත පහසු කිරීම සෞඛ්‍ය ප්‍රශ්න අවම කිරීම මෙන්ම රෝගී වෙන්නට ප්‍රථම එය වලක්වා ගැනීමට හැකි පියවර සකස් කිරීම නිසි බලධාරීන්ගේ වගකීමකි.

වෛද්‍ය බෝධිනී සමරතුංග - සායනික සටහන් නොවේ





Sunday, November 28, 2021

උතුරු දකුණු අරගල...

පෙර මතක
ඔබ සිටිය යුතු තැන මෙතැන ය. 

ආයුධ වලින් දිනන්නට හැකි කිසිවක් නොවන බව පසක් කළ ත්‍රස්තවාදී අරගලය නිමාවට පත් වී දැන් වසර 10කට කිට්ටුය.එහෙත් ඒ මතක අද ඊයේ සිදුවුනාක් මෙන් සිත විටින් විට කොනිති ගසන්නේ දුම් රොටු පිටවෙන අඟුරු අවුස්සා අවුලුවන්නට තනන්නන් නිසා ය. සිදුවුනේ හරියටම හරි දේ ද වැරදි ද යනුවෙන් කොයි තරම් වාද කරත්, සිදු වූ දේ සිදුවී හමාර ය.

පශ්චාත් යුධ සමයේ වන්නියේ සේවය කළ වෛද්‍යවරියක් ලෙස ,මම හැම අතම කරක් ගැසුවෙමි. වාට්ටු තුළ කොටුවී සිටි මට, මනෝවෛද්‍ය ඒකකයේ කණ්ඩායම හා එක්වන්නට පුළුවන් වූයෙන්, ඊට එහා ගිය විශාල වැඩ කොටසකට දායක වීමට හැකි විය. පුලියන්කුලම, මාන්කුලම, කොකාවිල්, ඉරණමඩු , මල්ලාවි, පූනගරී, පරන්තන්, නැදුන්කර්නි, මේ අප නිතර ආගිය තැන් විය. මැණික්ෆාම්, සෙට්ටිකුලම් ගිය හැටි, මන්නාරමේ , කිලිනොච්චියේ ළමා නිවාස වලට ගිය ගමන් හිතේ ඇති කළේ කිව නොහැකි තරම් දුක් ගොඩකි. ත්‍රස්තවාදය අප්‍රිය කිරීමට මට තවත් හේතු උවමනා නොවී ය. 

🌸අනිත්කොන, සායනික සටහන් නොවේ..යන කෘති මම ලීවෙමි
🌸වෛද්‍ය පැතුම් කර්නර් ලියූ යුදබිමක වෙද මහිම කෘතිය
🌸අනූෂා සිවලිංගම් පරිවර්තනය කළ "කරුණාකරන්ගේ මතක වන්නිය
🌸 තියුණු අසිපතක සෙවණ යට මගේ අරගලය- තමිලිනී ජෙයක්කුමාරන් , පරිවර්තනය සාමිනාදන් විමල්
🌸අවුරුදු අටක් කොටි අත් අඩංගුවේ සිටි කොමදෝරු බෝයගොඩ කියූ the long watchඇසුරින් තීක්ෂණ සුරවීර ලියූ "දිගු කලක් සිටියා බලා" කෘතියද,
🌸අම්බල්වානර් සිවානන්දන් ලියූ when memory dies, කෘතියේ හෂිත අබේවර්ධන විසින් සිංහලට පරිවර්තිත - "මතක මිය ඇදෙන සඳ" කියවමින් සිටින්නෙමි. 

මේ සියල්ල අවසානයේ අවුරුදු ගණනාවක් වන්නියේ දුක දැරූ අපට කියන්නට කතාවක් තිබෙන බව කියන්නෙමි. ඒකතාව මේ පොත් හරහා ඔබ හමුවට පැමිණ ඇති බව කියන්නෙමි. මා කියන්නට යන දේ මේ උපුටා ගැනීම් අතරින් ඔබ සොයා ගන්න !

මා දැක්කේ සුනු විසුනු වූ වන්නියකි. පුරුද්දා පිළියම් කළ නොහැකි ලෙස කැඩී බිඳී ගිය සිත් ඇත්තන් සිටි වන්නියකි. එනමුත් මා එහෙන් එන කාලයේ මා දුටුවේ, ජීවත් වෙන්න හිත හදා ගත් වන්නියකි.

මම තමිලිනී ජෙයකුමාරන් ලියූ මගේ අරගලය (මේ තියුණු අසිපතක සෙවන යට කෘතියේම නව සංස්කරණයයි එහි තමිලිනීගේ මවගේ සම්මුඛ සාකච්ජාවක් ඇතුලත්කර තිබේ) සහ අලුයම් සිහින, කියැවීමි. 
පැවතුණු කරුම දේශපාලනයේ ඉත්තන් ව, එකම මිනිස් ජාතියක් බෙදී වෙන් වුන තැන් හිඩැස් හොඳින් දකින්න මේ පොතේ ලියැවිල්ල කදිම ය. තැන් දෙකකට වැටුණු ගිරවුන් දෙන්නා මෙන්, වන්නියේ ඔවුන්ද, දකුණේ අපද ජීවිත වෙනස් කරගෙන තිබුනේ එසේ ය. පවතින තත්වය තුල ඇයට වෙන කරන්නට කිසිවක් නොතිබෙන්නට ඇත. අපිද මේ මිනිස් ඝාතන හමුවේ ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවලට වෛර කෙරුවෙමු හරි හෝ වැරදි හෝ සියල්ල අද අවසන් ව ඇත.

තමිලිනී වටහා ගත් සත්‍යය මෙසේ අප අතට පත් කළ එක ගැන, මේ තරමින් හෝ ලියා දැක්වීම ගැන මම ඇයට ස්තූති වන්ත වෙමි. ඇය පසු කාලයේ ජීවිතය වෙනස් කරගත් අන්දම ගැන , එය දරාගත් අන්දම, ඒ දිරිය ශක්තිය පුදුමය කි . ඇගේ කතාවෙන් පසුතැවීමක් මම නොදකිමි. හුදෙක් ජීවිත යුද්ධයේ, කරුම දේශපාලනයේ අරුමය පමණක් දකිමි. අප දුටුවේ අපේ පැත්තේ අහිමි වීම් ය. ඇය දුටුවේ ඇගේ පැත්තේ අහිමිවීම් ය.

"සෑම දෙයක්ම වෙනස් කිරීමට කාලය සතු දක්ෂතාව වෙන කිසිවකටත් නොමැත. කාලයේ එම ක්‍රීඩාව දෙස තියුණු ලෙසින් බලද්දී සියල්ලම පෙනෙන්නේ විසුළු සහගත ඒවා ලෙසින් ය. එයිනුත් යුද්ධය සිදුවූ ස්ථානල මෙම ස්වභාවය අධික ලෙසින් දකින්නට ලැබෙයි. යුද්ධය සෑම නිෂ්චිත දෙයක්ම අවිනිශ්චිත තත්ත්වයට පත් කර ඇත. එයද එක් සැණෙකින් සිදු කර ඇත. 
යුද්ධයට පසුවත් යුද්ධයෙහි ඇතුළෙත් පවතින්නේ දේශපාලනයයි. මෙම දේශපාලනය විසින් සියල්ලම වෙනස් කරන ලදී. සියල්ලම විකෘති කරන ලදී . තවමත් විකෘති කරමින් තිබේ. -( අනූෂා සිවලිංගම් පරිවර්තනය කළ කරුණාකරන්ගේ මතක වන්නිය- පිටුව 101)

වන්නියේ සිය දහස් පිරිසක් අවතැන් කළ, ජීවිත සුනු විසුණු කළ , අපායක් කළ ඒ බිහිසුණු කාලයට නැවත කිසිදිනෙක මේ පිරිස ඇද නොදමන්න යැයි මම සියලු නායකයින්ට පවසමි. මන්ද වන්නියේ පුපුරා ගිය ජීවිත අලවන්නට පැලැස්තර හෙවූයේ අප හෙයිනි. මට මුණ ගැසුණු, කතා බස් කළ සියල්ලන්ට ද ඕනෑ නිදහසේ ජීවත්වීමටය.

"යම් කාලයක් ගත වෙනකොට වෙනසක් ඇතිවෙන බවට යහපත් ලකුණු පහළ වෙලා තියනවා. අපි වන්නියේ අවුරුදු උත්සව පැවැත්වීමටයි , යාපනේ අධි සුඛෝපබෝගී මහල් නිවාස ඉදි කිරීමටයි එහා යන ප්‍රගතියක් ලබා ගන්නට ඕනෑ. ඒවා කිසි කලෙක අපෙන් නැතිවී ගිය දේවල් නොවෙයි. සත්‍යය නම්, ජනතාව අතරින් බහුතරයක් තවමත් බලන්නේ ජාතිවාදී නැඹුරුවකින්. ඒ තත්ත්වය වෙනස් වෙන්නට තරමක කාලයක් ගතවෙනවා....."( දිගු කාලයක් සිටියා බලා - අජිත් බෝයගොඩ පිටුව 266) අජිත් බෝයගොඩ මහතා තවදුරටත් පවසන්නේ උතුරේ ත්‍රස්තවාදී හිර කඳවුරේ සිට නිදහස ලැබූව ද සිංහළ දෙමළ මිනිසුන් අතර බෙදීම් වෙන්වීම් ඇති කරන සුළු ප්‍රකාශ ඔහුගෙන් නොකියවෙන හෝ නොලියවෙන බව ය. කිසිදාක නැවත යුද්ධයක් ඇතිවන්නට තුඩුදෙන දෙයකට සම්බන්ධවීමට ඔහුට කිසිඳු උවමනාවක් නොවන බව ය.

තමිලිනී ලියූ පොතේ අවසන් භාගයේ මා ඇගේ දුක්බර මතක කියවමි. බලෙන් ඇද දැමූ යුද්ධයක අපි කොටස් කාරයෝ වීමු. මා උපන්නේ යුද්ධය ඇවිලුණු දේශයක ය. මා හැදී වැඩුනේ යුද බිය හිතේ පොදි ගහගෙන ය. මා හැදී වැඩුණු පරිසරයේ මා දැක්කේ , ත්‍රස්තයින් විසින් විනාශ කරන ලද ජීවිත පමණි.

"ඊට පසු කාලයන්හි දි මට ලැබුණු අත්දැකීම්, පාඩම්, අරගලය කෙරෙහි අවිශ්වාසය ඇති කළ තත්ත්වයන් , අවිශ්වාසය ඇති කළ තීරණ ජනතාවගේ යහපත පෙරටුකර නොගෙන දියත් කළ ක්‍රියාකාරකම් ආදිය මා තුළ දැඩි හැඟීම් කැකෑරීමක් සහ ස්වයං විවේචනයක් ඇති කළේය. ...." (තියුණු අසිපතක සෙවණ යට මගේ අරගලය - 227 පිටුව) 

උතුරු කොනේ දී මා මිනිස් සිතේ අරුමය හා ගනුදෙනු කරමින් පරිණත වීමි. වෙනස් තැන් දෙකකට වැටුණු ගිරවුන් මෙන් අවුරුදු 30ක් අපි උස් මහත් වීමු. එනමුදු අවසන අපි සියල්ලන් එකම දුක්ඛාන්තයක කොටස් කරුවන් වීමු. එනිසා සානුකම්පිතව මම ඔවුන්ගේ දුක දැරීමි. මට උතුරු කොන හර්ද කම්පන දරන්නට පහසු විය. පැරදුන අරගලයක අවසන ඔවුනට සියල්ල අහිමි විය. දකුණේ අපට ද බොහෝ දෑ අහිමි විය. ඇයටට මෙන්ම අපටද වෙනස් වෙන්නට සිදු විය.

අප පා තැබූයේ සියල්ල විසඳුනු වන්නියකට නොවේ. සිංහල වෛද්‍යවරු යන ලේබලය සමග අප වන්නියට පය තබද්දී, අපට සිදුවූ දෑ මම ඔබට ඇති තරම් ලියා ඇත්තෙමි. 

ඉහළ නිළයන් ගේ සිටි මිනිසුන් ඔවුන්ගේ ජාතියේ මළගම ලියා දුන් හැටිත්, ඔවුන් ඉන් පසුව වුව ද " පාවාදී අනෙක් පැත්තට පැන්න" හැටිත් ගැන අත් අඩංගුවේ පසු වූ ත්‍රස්තයින් කියූ කතා අසමින්, අප හමුවේ ඔවුන්ගේ වෛරය සංසිඳෙන හැටි වටහාගනිමින් අප සිටියෙමු. 

වෙනස් විය යුත්තේ දමිළ වැසියන්ගේ අරගලය යැයි කියමින් , බල ලෝභී තමන්ගේ දේශපාලන අරමුණු ජයගන්න වලිකන දෙමළ-සිංහල-මුස්ලිම් දේසපාලුවන් මේරට කරවන තැනට නොයවන්නට වග බලාගත යුතු කාලයක් එළඹ ඇත.

“ඔය ඩොක්ටර්ට බැන්න ගෑණු කෙනයි එයාගේ මිනිහයි කළේම , එල් ටී ටී ඊ එකට, ළමයි අල්ලන් ගිහින් බාර දෙන එක. ඔය කන ඇහෙන්නෙ නැත්තේ...බෝම්බ නිසා නෙමෙයි. එහෙම ළමෙක් අල්ලන් යනකොට, තාත්තා කෙනෙක් පොල්ලකින් ගහලා ඔළුවට , ඒකයි ඔය “ මගේ මතකයට එන්නේ ඔවුන් ය. (අනිත්කොන - 135 පිටුව, මිත්‍රත්වයේ පාළම)

තමන්ගේම මිනිසුන් පලා යද්දී, ඔවුන්ට වෙඩි තියන්න යැයි ඉහළින් දුන් නියෝග හමුවේ. .. අපේම අම්මලා තාත්තලාට වෙඩි තියන්නේ කොහොම දැයි තමිලිනී විස්සෝප වන අයුරු මම ඒ පොතේ තැනක කියැවීමි.

ඒ වෙඩි මතින් කලපුව තරණය කළ පිරිස් රෝහල් වලදී පසුව කියූ කතා මම උතුරු කොන සිට අකුරු කෙරුවෙමි. (අනිත් කොන පොත) 

"දැන් මුළු රටම ගිනි ගන්නයි යන්නේ " ඉතින් මුලු රටම එසේ විය. (මතක මිය ඇදෙන සඳ 394 පිටුව)

83 ඇසළ කළුවරේ අපි බිළිඳුන් වීමු.එකම කාසියක දෙපැත්තක් මෙන්, කිසිදා හමු නොවුන අප දෙපිරිස දෙපසට වෙන්වී අරගල කෙරුවෙමු. ඇය උතුරේ සිට, දකුණේ මිනිසුන් හා තරහෙන් වෛරයෙන් සිටි කණ්ඩායමක අරගල කරද්දී අප දකුණේ සිට, ත්‍රස්තවාදයට වෛර කෙරුවෝය.

මිනිස් ජීවිත ලක්ෂ ගණනින් අහිමි වූ යුද්ධයක් අවුරුදු තිස් ගණනක් පුරා පැවතිනි. ඔබ සිටි කොටුව ඔබට සාධරණ වූ අතර මා සිටි කොටුව මට සාධාරණ විය. කොයි හංදියක කෙසේ පිපිරෙයිදැයි නොදැන , එවකට පාසැල් වියේ සිටි මම, බෝම්බ හඬින් සසලව මැරුණත් මොනා කරන්නදැයි හිත හදා ගත්තෙමි. ඉන්පසු උතුරට ගිය මම ඇල වේලි කැලෑවල රැය පහන් කළ උන්ගේ කතා අසා සිටියෙමි. සියල්ල අවසන්ව පුපුරා ගිය වන්නියක, ජීවිත ජීවත් කරවීමේ යුද්ධයට මා මැදි විය. තමිලිනී වැනි දහස් ගණනකගේ දුක් කඳුළු කෝප වෛරය, අප පිටින් ගලා ගියේ, ඔවුන්ට පෙනෙන්නට හිටි සිංහලයන් අපි වූ හෙයිනි.
එහෙත් ඔවුනට වෛර නොකරන්නට තරම් මා පරිණත වූයෙමි. මේ වෛරය අවසන් කළ හැක්කේ, අවෛරයෙන් බව මා පිළිපදින බුද්ධ දර්ශනය වේ.

"සිංහලයාද දෙමළාද යුද සීමාවෙන් වෙන්ව දෙපැත්තට වී එකිනෙකාට වෛරයෙන් මෝරා ගියේය. තමා උපන් භූමි⁣යේ අයිතිය වෙනුවෙන් දෙමළ අම්මාගේ දරුවෝ කොටි සංවිධානයට බැඳුණහ.  සිය මවුබිම කැබලි කර කොටසක් ඉල්ලන කොටින්ට එරෙහිව සිංහල අම්මාගේ දරුවෝ යුද හමුදාවට බැඳුණහ. මේ දරුවන් දෙදෙනාම මේ රටේ බිහිවී එකම වාතය ආශ්වාස ප්‍රශ්වාස කර, මේ පොළොවේම හැදෙන බත කා ජීවත් වෙන තරුණයෝය. දෙදෙනාම සිය ජාතිය ආගම වෙනුවෙන් ආයුධය අතට ගත්හ. දෙදෙනාටම ඇත්තේ එකම දේශප්‍රේමය ය. වෙනසකට වූයේ දෙන්නා දෙපොළේ වීම පමණි. සිය ජාතියට රටක් ඉල්ලා මියගිය කොටි සමාජික සෙබළාද, සිය රටේ ඒකීය භාවය වෙනුවෙන් මියගිය  හමුදා සෙබළාද මියගියේ ජාත්‍යාලයෙනි; දේශප්‍රේමයෙනි. - (යුද බිමක වෙද මහිම) "

තමන්ගේ ජාතිය මුල් කරගෙන වැසියන් සහ ඔවුන්ගේ දරු පැටවුන් ආයුධ සන්නද්ධ යුද්ධයකට ඇද දමා, එය පෝෂණය කළ , යළිත් රට බෙදන්නට අර අඳින ඩයස්පෝරාවෙන් සහ දේශපාලුවන්ගෙන් මම යමක් අසමි ! 

ඔබ ගේ මිනිසුන් අද ද දුක් විඳි ති. ඒඅයට ඔබ උපකාර වුනේ කෙසේ දැයි මම විමසමි. එදා පිටරටවලට වී කිඹුල් කඳුළු හෙළූ අය අදද සිටී. එදා වන්නියේ දරුවන්ට ආයුධ දෙන්නට මුදල් ආයුධ නැව් පිටින් එවූ උන්, ඔවුන්ගේ දරුවන්, යුරෝපයේ වෛද්‍යවරුන් , ඉංජිනේරුවන් කරන්නට මුදල් වියදම් කළෝය. එනමුත් මේ රටට පය තැබුවේ උන් නොවේ. අද ද ඔවුන්ගේ දරුවන් යුරෝපයේ හෝ ඇමෙරිකාවේ ය. මට කිළිනොච්චියේ හමුවූ බොහෝ වෛද්‍යවරු ශිෂ්‍යයින් කාලයේ රැය පහන් කරන ලද්දේ කැළෑ වැදී බව මා හා කීවෝ ය. වන්නියට ආවේ එවන් වෛද්‍යවරුන් සහ දකුණේ වෛද්‍යවරුන් ය.

අපට වෛර කළ, අපට බිය වූ, මුහුණ අනිත් පැත්ත හැරවූ දස දහස් ගණන් නන්නාඳුනන දමිළ වැසියන්ගේ දුක දරන්නට තරම් මම සමත් වීමි. ඒ මා උගත් පුහුණු කළ බෞද්ධ දර්ශනය නිසා ය. 

තමිලිනී , අජිත් බෝයගොඩ, කරුණාකරන්, පැතුම් කර්නර්, සහ මම මේ දේ ලියන්නට හිත හදාගත්තේ කෙසේද, ඒ තරම්ම ඒ හිත් අරගලය අවසානයේ සැනසීම අත් කර ගත් බව නිරහසකි.
මේ ලිවීම් කියැවිය යුතුම පිරිසක් මට මතක් වේ. මිනිසුන්ගේ සැබෑ අරගල විනාශ කරන්නේ පටු බලලෝභී ආත්මාර්ථකාමී නායකයින්ගේ අමනෝඥ ක්‍රියා ය. ඉන් විනාශවන ජීවිත ප්‍රමාණය මෙතෙකැයි කිව නොහැක. ජීවිත වැනසීමෙන් ලබන විමුක්තියක් නොවන බව ද, එක් ජාතියක් උසස් යැයි කියමින් සිදුකරන සංහාරයන්ද ම්ලේච්ජ බව කියමි. උතුරේ කොටි ත්‍රස්තවාදය සහ දකුණේ දේශපාලනය කළේ එය බව කියමි.
සෑම ජාතියකම නිරායුධ වැසියන් ඝාතනය කරමින් රටක් අවුරුදු 30ක් භයංකාර කාලයකට ඇද දැමීමෙන් යුධයට මග පෙන්වූ යුද වැදුණු  සියල්ලෝ ලද විමුක්තියක් නොවන බව අප වටහා ගත යුතු සත්‍යයයි. 

මිනිස් සංහාරයන්ගෙන් පෝෂිත අරගලයක බිහිසුණු බවත්, නොදියුණු බවත් ම්ලේච් ඡත්වයත් පමණක් දකිමි. එවැන්නක් යළි සිදු නොවන්නට සමස්ථ ශ්‍රීලංකා වාසීන්ම සිත හික්මවා ගත යුතු බව පමණක් සිහි කරමි.

අද බොහෝ දුක් බර දවසක් වුනේ බෙදී වෙන් කරන්න නොයෙක් වහසි බස් ඇසෙන නිසා ය.
රටක් ලෙස ගොඩ නැගෙන්නට අවැසි චින්තනයක් ඇති පිරිසක් නැති එක ගැන දුක් වෙමි. සිංහලයා දෙමළා කෙරෙහි ත් දෙමළා සිංහලයා කෙරෙහිත් වෛර නොකරන ලෙස ප්‍රකාශනයේදී අප ප්‍රවේසම් විය යුතු බව පමණක් සැමට මතක් කරමි.
(2019 නොවැම්බර් )

Wednesday, November 17, 2021

කසුරි

I used to collect poems written by Kasuri... since school days..He was one of the talented writers of our times.. May he attain nibbana !
ඊයේ හවස ඉර බහිනා හෝරාවේ
තරුමල් දෙකක් අහසේ පිපිලා තිබුනා
ඒ තරු එළිය යට ගී පද ලියනකොට
වලා පෙළක් විත් අහසම වට කෙරුවා
- තනි තරුවක් ඉඳහිට අඳුරේ පෙනුනා......

මගේ මතක තුල නිරන්තරයෙන් රැඳී තිබෙන කවි පද අතර කරුණාදාස සූරියාරච්චි මහතාගේ මේ කවි සංකල්පනා කොළමේ කවි බොහෝමයක් වෙත්. ගත්කරු, කාව්‍ය රචක, ප්‍රවීන මාධ්‍ය වේදී කරුණාදාස සූරියාරච්චි මහතා විසින් ඉරිදා නිම්නයට ලියූ, කුඩා කවි සංකල්පනා මම එකතු කරන්න පුරුදු වුනේ බොහෝ කුඩා කාලයේ සිට, පස්සෙ කාලෙක පාසැල් මැහුම් පොතේ අලවලා තිබ්බ මැහුම් ටික ඉවත් කරලා, කවි ටික කපලා ඇලෙව්වා. ඒ කවි සියල්ල ලියැවී තිබුනේ ජායාරූපයක් ඇසුරු කොටගෙන, ඒ පොත නිතර කියවන එක හරිම ආශ්වාදජනකයි. හිතන්නට හිත යොමු කරවන අපූර්ව කවි සංකල්පනා රැසක් ඒ අතර තියෙනවා. මේවා එකතුකරලා දුන්නේ ඉරිදා පත්තර නොවරදවා ගන්න නුවර ලොකු අක්කා.... 

ඉරිදා නිම්නයේ වටරවුම, තුලින් එතුමා කළ සමාජ සාධනයද අමතක කර නොහැකිය.
“හදවතට මුවා වෙන මතකයක්” “නෝමා සහ සෝමා”, “වැහි කඳුළ”, “වටරවුම”, “කසුරිගෙ කොලම”, “අපේ කාලයේ කුමාරිකාවකගේ කතාවක්”, “කන්ද පාමුල” සහ “වෑකන්දේ ගීතය” එතුමා විසින් රචිත පොත් සමහරකි.
”ලියන්නා කොච්චර කීවත් කියවන්නා ඒ සියල්ල තේරුම් ගන්නේ නැහැ. ඒක ලියන්නාගේ හෝ කියවන්නා ගේ වරදක් නෙවෙයි. දෙන්නගෙම වරදකුත් නෙමෙයි.
හැම විස්තරයකින්ම පස්සෙ පොඩි පටලැවිල්ලක් මතුවෙනවා. එහෙම පටලැවිල්ලක් ඉතිරි නොකරන සටහනකින් හෝ විස්තරයකින් ඇති වැඩකුත් නැහැ” එතුමා එක තැනක ලියා තිබුණා.

එගොඩ ගොඩේ ඉස්කෝලෙට යන කලට
වතූර කඩිත්තක් හමුවුනි අප සැමට
එගොඩ වෙන්ඩ වෙන මගකුත් නැති කලට
වතුර මැදින් පියමං කෙරුවයි ගොඩට

අකුරු උගෙන් පාසල හැර එන කලට
ගලන ගඟක් හමුවනු ඇත අපෙ පවට
සහතික මිටි ගණන් ඇති මුත් අප සැමට
තරණය කළ හැකිද ඒ ගඟ කිසිම විට

බලවන්තයෝ දත් පෙන්වති එගොඩ සිට
මැට්ටෝ පීන පීනා යති මෙගොඩ සිට
කිසිවිට නොහැක කඳුලැල්ලක පාවෙන්ට
ඒ දණ්ඩක් තනමු අත්වැල් එකතු කොට

~ කසුරි හෙවත් කරුණාදාස සූරියආරච්චි

Saturday, November 13, 2021

කොවිඩ් කතා 1

දරුවන්ගේ පණිවිඩ !
කොරෝනා කාලේ කතා - 1 

රුචිර මල්ලී එයාගේ කුඩා පුතනුවන් සහිරු, තමන්ගේ අත්තම්මා සීයා වෙත ලියූ ලිපියක් මට එවා තිබුණේ මේ ගැන ලියන්න කියන පණිවිඩයත් එක්ක. 

පහළ ෆොටෝ එකේ තියෙන්නේ ඒ අපූරු ලියුම..  සහිරු පුතා තමන්ට කාලෙකින් දකින්න හමුවෙන්න බැරි අත්තම්මා සීයා වෙත මෙහෙම ලියනවා 

"නිවාඩුවට එන්න ආසයි ඒත් covid-19 නිසා එන්න බැහැ. 
කොහේ හරි යනකොට, face mask දාගෙන යන්න" 

කොවිඩ් සමඟ ලෝකය බොහෝම දරුණු ආකාරයට වෙනස් වුණා. දරුවෝ එක්ක පරිස්සමෙන් ගෙවල් ඇතුලට වෙන්න ඔබට හැකි වුණත් එහෙම වෙලාව ගත කරන්න හැමෝටම හැකි වුණේ නෑ. 

බෙල්ජියමේ ඉන්න සංජී අක්කාගේ දරුවන් දෙදෙනා, Sarnath and Ahimsa ලියන අඳින දේවල් අපි වෙනුවෙන් එයා නිතරම බෙදා ගන්නවා. ඒ අය කොවිඩ් මර්ධනයේදී ඉදිරියෙන් ඉන්නා සෞඛ්‍ය සේවකයන් අගය කරනවා. හවස්වරුවේ ගෙදර දොර අද්දර ඉඳගෙන සිංදු කියමින් බටනළාව වයමින් ඔවුන් කොවිඩ් මර්ධනයේ ඉදිරියෙන් වැඩකරනා සෞඛ්‍ය සේවකයන්, ලෙඩවූ පිරිස් වෙනුවෙන් ආශිර්වාද කරනවා. ඒ අතරේ ඉස්කෝලේ පටන් ගන්නවා. එයාලාට  දෙපාරක් pcr පරීක්ෂණේ පවා කරන්න සිදුවෙනවා.

ඉතාලියේ ජනනි අක්කාගේ චූටි දුව මාස්ක් පැළඳ ඉස්කෝලේ යන හැටි ගැන අක්කා මට කතා එවනවා. රැක දෙන්න අපේ ලක් අම්මා යැයි එයා හරි ලස්සනය ගායනා කරනවා. මේ වෙලාවෙත් එයාලා තමන්ගේ මව් රට ගැන හිතනවා. ඉස්කෝලේ යන්න කලින් චූටි දූ මාස්ක් එකක් එයාගේ බෝනික්කට පැළැන්දූ පින්තූරයක් ජනනි අක්කා බෙදාගෙන තිබුණා. එයාලටත් පන්තියේ දරුවෝ ලෙඩ වෙන ගානේ pcr පරීක්ෂණ කරන්න වෙනවා. 

මගේ කුඩා දියණිය එයාගේ සෙල්ලම් යාළුවෝ ටික කුඩා සෙල්ලම් සින්ක් එකක් ඉදිරියේ පෙළගස්වනවා පරතරයක් ඇතිව. ඒ අත්සෝදලා ඇතුලට යන්න. පරක්කු වෙන අයට සැනිටයිසර් දෙන බව කියනවා. සමාජෙන් ලැබෙන ආභාශය ඒක.

මේ හැම දේටම මුහුණ දෙමින්, කියා දෙන දේ හරියට කරන හැටි දරුවෝ අපිට පෙන්වා දෙනවා. තත්තපර විස්සක් සබන් අතේ තියාගන්න කීවම ඒ විදිහටම අත් හෝදන, කිවිසුම් අරිද්දී වැලමිට තබා කිවිසුම් අරින දරුවෝ මම දකිනවා.
 මහ මිනිස්සු තත්පර දෙකෙන් අත සෝදන් දුවනකොට දරුවෝ එයාලට කියාදෙන දේ හරියටම කරනවා.
මේ අමුතු කාලයේ එයාලගේ පුංචි මනසට දරාගන්න බැරි තරම් දුක් කඳුළු හංගගෙන හිනා වෙනවා. 

අත්තම්මලාට ලොකුඅත්තලා මාමලා නැන්දලා භාරයේ තියලා දෙමාපියන් සේවය සඳහා පැමිණෙනවා. ගෙදර හැමෝම එක්ක ලොක් ඩවුන් වීමක් සෞඛ්‍ය සේවය වැනි අත්‍යාවශ්‍ය සේවාවලට අහිමි වෙනවා. 

දරුවෝ ලියන කියන අඳින දේවලින් මාස්ක් පැළඳ පරිස්සමෙන් ඉන්න කියන දේ තමා පණිවුඩ ලෙස ලියන්නේ. 

ඇතැම් ඉස්කෝලවලින් සතියේ දිනවල zoom වැනි තාක්ෂණික ක්‍රමවලින් පාඩම් කියා දෙනවා.ගෙදර මේසේ උඩ ලැප්ටොප් එකකින් ගුරුවරියන් කැපවීමෙන් උගන්වනවා. ඒත් වැඩට යා යුතු සෞඛ්‍ය සේවකයන්ගේ දරුවෝ ? මම ඒ මොහොතේ ගෙදර ඉන්න කාට හරි  කරදරයක් වෙලා මේ පංති අටවලා වැඩට එනවා. 

පාසැල් පරිසර, යහළුවන් හා සෙල්ලම කිරීම්.නැටුම් ගැයුම්, team work, මේ කිසිත් නැතිව දරුවෝ හුදෙකලාව තිරයක් මත අකුරු කියවනවා. දරුවොන්ගේ නිසි මනෝ සමාජීය වර්ධනයට මිනිස් අන්තර් ක්‍රියාකාරකම් කොච්චර වැදගත් ද ? ඒ සියල්ල අපි අකමැත්තෙන් හෝ අත හරිමින් ඉන්නවා. ඒ කොවිඩ් මාරයා ඊට වඩා දරුණු නිසා. 

හැම දරුවෙක්ටම තාක්ෂණික මෙවලම්, සැප පහසු ජීවිත නෑ. කොටින්ම බහුතරයක් දරුවෝ ජීවත්වෙන්නේ පැල්පත්වල. 

"බෙහෙත් බිව්වේ නැත්නම් ගෙදර යවන්නේ නෑ"
කියද්දී ,
" කමක් නෑ මම මෙහෙ ඉන්න ආසයි" කීව දරුවෝ මට මතක් වෙනවා. ඒ අය මේ මුරුගසන් වර්ෂාවේ ලෑලි ගෙදරක කාඩ්බෝඩ් ඇතිරූ පොළවක නිදනවා ඇති. 

පෝශ්‍යදායී ආහාර සිහිනයක් වුණු,කුලී වැඩ කරන අම්මලා තාත්තලාගේ දරුවෝ මොන තරම් අසරණ අනාරක්ෂිත තත්ත්ව යටතේ ජීවත් වුණා ද? දැන් ඊටත් වඩා අවුල් සහගත තත්ත්වයක ජීවත් වෙනවා ඇති නේද ? මානසික අසහනයට පත්වූ වැඩිහිටියන් එක්ක අනාරක්ෂිත පරිසරවල ප්‍රශ්නවලට මැදිහත් වෙන මේ දරුවො ගැන සොයා බලනවා ද ? 

පාසැලෙන් ලැබුණු අධ්‍යාපනය ගෙදර මෙවලමකින් නොලැබෙන ආර්ථික අපහසුතා ඇති දරිද්‍රතාවයෙන් බැටකන සමාජවල දරුවෝ මේ කොවිඩ් රැල්ලෙන් අසරණ වී ඇති අයුරු දකිද්දී හිත සසල වේ. 

"අම්මා ඇයි ඔයා ඩොක්ටර් කෙනෙක් වුනේ...
ඔයා වෙන වැඩක් කරන්නකෝ."  දුව මෑත දවසක මට කීවා. ගෙදරින් වැඩ කරන්න එළියට යන්නේ මා පමණක්ම නිසා වෙනත් රස්සාවක් කළා නම් අම්මා ගෙදර ඉඳීවි යැයි කියා මේ පුංචි සිතට සිතෙනවා ඇති. 

අම්මා තාත්‍තා ගෙදර එනකම් දරුවෝ බලන් ඉන්නවා. ඒත් ගෙදර එන අම්මා තාත්තා බොහෝ වෙහෙසකින් ඉන්නේ. කොවිඩ් කොයි මොහොතේ තමන් එක්ක ගෙදර ඒවිදැයි වරදකාරී හැඟීමකින් තමා ළඟට එන දරුවෝ වුණත් වැළඳගන්නේ. පොඩි දරුවෝ ඉන්න අය දරුවන්ට හොරෙන් එළියේ හෝ ඇතුල්වල තියන නානකාමරවලට රිංගාගන්නේ. එහෙම කරලා තමා ගෙදර යුද්ධෙට බහින්නේ. 

"වෙලාවකට අස් වෙලා ගෙදර ඉන්න හිතෙනවා." මේ මොහොතේ දරුවන් ගෙවල් කළමනාකරණය කරගන්න අප්‍රමාණ දුකක් විඳින සෞඛ්‍ය සේවයේ විවිධ අංශවල සේවය කරන අම්මලා මා හමුවේ කියනවා. 

වසූරිය, පෝලියෝ සරම්ප වගේ Covid -19 ඉවරෙටම ඉවර වෙන දවසක් එනකම් අපේ දරුවෝ මග බලමින් ඉන්නවා. 
"මම ලොකු වුණාම කොරෝනා නැති කරන්න බෙහෙතක් හොයා ගන්නවා" මගේ කුඩා දියණිය එහෙම පැවසුවාම මේ ලෝකේ අපි කොයි තරම් ෆේල් ද කියා මට හිතුනා. 

වෛද්‍ය බෝධිනී සමරතුංග

Saturday, November 6, 2021

පොතක් කළ හරියක් !

රෝග දුක් මහ මෙරුව
නඟින ජන ගඟ සැර ය
හුදී ජන අරගල ය
හොයන්නේ සැප සුව ය

හුදෙකලා සටනක ය
වෙට්ටු කැපිලිත් සරු ය
යටින් දිවෙනා ගැටි ය
රජේ සේවේ හැටිය

බෙහෙත් කරනා අප ය
බෙහෙත් ගන්නා ඔබ ය
මැද දැනෙන හිස් තැන ය
පුරවන්න මේ තැත ය

මා සොයා ආ රැස ය
මටම දුන් තීරුව ය
පටන් ගෙන බෝ කල් ය
ලියන්නේ ඒ ගැන ය

දැන් වසර දෙකකුත් ය
පොතක් කරලා ඇති ය
රැගෙන කියවා සකිය
එවනු මැන ඔබෙ සවිය

බෝධිනී සමරතුංග 
2019
රැස පුවත්පතට 2018අවුරුද්දේ සිට ලියන සෞඛ්‍ය කතන්දර තීරුව දැන් පොතක් වෙලා. පොත උත්සව මොකුත් නැතුව පිට වුනා. දැන් අවුරුදු දෙකක්... තෙවන මුද්‍රණය. 
ප්‍රකාශනය - ග්‍රන්ථ.lk ආයතනය

දෙවන මුද්‍රණයේ ඉඳන් කතෘ භාගය එකතුවෙනවා අවශ්‍යම දෙකට දන් දෙන්න. පළමු මුද්‍රණයේ කතෘ භාගය වෙනුවෙන් පොත්ම ලබාගත්තා. 
පොත ගන්න හැකි තැන් බොහොම යි. සරසවි සූරිය, දයාවංශ සහ ග්‍රන්ථ එකෙන් නම් ඕනෙම තැනකට ගෙන්වාගන්න පහසුකම තියෙනවා.
www.grantha.lk

Monday, November 1, 2021

පෝෂ්‍යදායී ආහාර.... මේ අහන්නේ මොනවාද ?

"ඉතින් කොහොමද?
"සුවෙන්" යැයි පවසන
හීන් වෙන ඇස් සිනාවෙනයුරු දකිමින
"කෑම කාලා ආවාද ? 
හොඳ කෑම වේලක් ගත්තාද ?" 
සුපුරුදු ප්‍රශ්න එනෙන උන් විමසන

"ඔව් ඔව් දැන් පැයක් මං හොඳට කෑවා" 
වචන හංගා කී කතා ගංගා
කුලී වැඩ රස්සා නැතිව ගෙවනා කාලේ
පෝෂණ ආහාර ???
මේ අහන්නේ මොනවා නොතේරේ
බෝසත් මිනිස් දෙව් මුහුණූ අතරේ
කතා දහසක් හංගන සිනා හඬ පැතිරේ

රබර් අත් වැසුමෙන් සැරසුණු ඇඟිලි තුඩගින් 
නාඩි අල්ලා බලමි හද සර 
ප්‍රෙශර් මීටර් ඔතමින්
රළු අත්ල කරගැට නෙතින් අමදිමි
"අද මහන්සිවෙන බර වැඩ නෑනේද ? දුර ගමන් යන්නෑනේද ?
ලේ දුන්නට පස්සෙ නිදහසේ ඉන්න ඕනේ" සුපුරුදු අවවාද ගොන්නකි.. 

"දුර ගමන් කොහේ යන්නද ,
කොරෝනානේ ආයෙත් ඉතින් වැඩ නෑනේ
රස්සා නැතුව දැන් කාලයක් නෝනේ
ප්‍රෙශර් එක නෑ නේද මේ නරක කාලේ ?" 

සුසුම් නැගුනද මුව වැසුම් අස්සෙන්
කතා කරනා නෙත් දිහා බලමි... 

"පීඩනය නෝමල්, ප්‍රශ්නයක් නෑ දැන්,
ලේ දෙන්න පුළුවන්" අස්වැසුම් ගෙනදෙයි
හද ගැස්ම පීඩනය මැන බලන එනමුත් 
හිතේ පීඩන කන්ද අසු නොවෙයි කොහොමත් !

විටෙන් විට හිත දුකට තිරය වෙත එබෙමි... 
රට පුරා රුධිර බිඳු පිරෙනයුරු බලමි...
නිමක් නැති බොහෝ දුක් මතකයට හරිමි
රටක පණ රකින මිනිසුන් නමට වඳිමී...

වෛද්‍ය බෝධිනී සමරතුංග
1/11/2020 ලේ බැංකු මතක පොත

Wednesday, October 27, 2021

මම බයිසිකලයක් !

උතුරේ රෝහලේ මා වැඩ කළ ප්‍රසව හා නාරිවේද ඒකකය තිබුනේ ප්‍රධාන බිල්ඩිමේ පිටිපස්සෙම කොටසේ. ඉතින් මම බයිසිකලයෙන්ම ඒ කොනටම ගිහින් පහළ කොරිඩෝවේ හෝ හෙවනක නවත්වා ලොක් එක එහෙම දාලා වාට්ටුවට යන්න උඩට නගින්නේ. එක දවසක් ඔහොම ගිහින් ආයේ පහළට ආවම බයිසිකලය නවත්වා ගිය තැන පේන්න නෑ. ඒ එක්කම මට පේනව ට්‍රැක්ටරයක් එතැන ඉඳන් ගේට්ටුව දිහාට යනවා. 
මට ටක් ගාලා හිතුනේ ලොක් කරපු බයිසිකලේ දාගෙන යනවා ඇති කියලා. 
හැම තැනම හොරු කියලා සමාජය විසින් හිමි කර තිබුණු දුෂ්ට සිතිවිලි ඉතින්. හැමෝම හොරුය කියා හිතන් හිටියට ඒක එහෙම නොවේ කියලා පෙන්නුම් කළේ එහෙමත් කෙනෙක්.

මම ඉතින් කෑ ගහනවා දෙමළෙන්...."මගේ බයිසිකලේ මගේ බහිසිකලේ' කියලා. ට්‍රැක්ටරේ කට්ටිය ට්‍රැක්ටරේ නවත්තන් හිනා වෙනවා.
ඒකේ මිනිස්සු දෙන්නා හිනා වෙවී කියනවා. 
"නෑ ඔයා බයිසිකලයක් නෙමේ " කියලා.

එතකොටයි මට තේරුනේ....
හදිසියට ට්‍රැක්ටරේ පස්සෙන් දුව දුවා දෙමළෙන් මම කෑ ගහලා තිබුනේ... "මගේ " වෙනුවට.. "මම බයිසිකලයක්" හෝව් හෝව් "මම බයිසිකලයක්" කියලා... 
මං හිතන්නේ රෝහලක් නිසා එයාලා හිතන්න ඇති මොකක් හරි මානසික ආබාධයක් සහිත කෙනෙක් කියලා... ඊට පස්සෙ ඉතින් ඒ ට්‍රැක්ටරේ නවත්වනකොටම දුවලා ගිහින් බැලුවා ඇතුල. වැලි වගයක් බාලා යන එකක්. 

 අපොයි ඉතින් ඒකේ බැලුවත් බයික් එක තිබුනේ නෑ, ගියදේ ගියාවේ කියලා බොහොම දුකෙන් මම එනකොට රෝහලේ ඕවර්සියර් ඉන්නවා හිනා වෙවී එතන. 
"ඩොක්ටර්ගේද බයිසිකලේ. අපි ඒක මෙතන ස්ටෝරු කාමරෙන් තිබ්බා. මේ හරිය පේන්ට් කරා . තීන්ත වදී කියලා. ඩොක්ටර්,  මම බයිසිකලේ කියලා කෑ ගහද්දී ඇවිත් බැලුවේ. අයියෝ සොරි " කියලා ඔහු කියමින් බයිසිකලය  ගෙනැවිත් දුන්නා. කවදාවත් ඉන් පස්සෙ නැති වුනේ නම් නෑ.

බයිසිකල් පැදීම ගැන මට ලොකු කතාවක් තියෙනවා. මං උතුරට ගිහින් ගත්තු ප්‍රථම සහ එකම වාහනය බයිසිකලයක් !මේක ගත්තේ බැනුම් අහගෙන ඊට කලින් ගන්න හැදුවට මැරෙන්නැතුව ඉන්න කියලා කීප දෙනෙක් දෝෂාරෝපණය කළ නිසා ඒක කරන්න බැරි වුණා.

මම උතුරු කොන පැමිණි පසු ගෙදර තිබෙන බයිසිකලය එහි ගෙනෙන්නට හැදුවෙමි. ඔව් මම කුඩා කල සිටම එක එක ජාතියේ බයිසිකල් කිහිපයක සාඩම්බර අයිතිකාරයෙක් වීමි. මම වැඩෙනවාත් සමගම බයිසිකලයේ ප්‍රමාණයත් වැඩි විය. ඒත් ප්‍රවාහන අවහිරතා නිසා දිනෙන් දින දැනට මා ගෙදරදී පාවිච්චි කරන්න අම්මා අරගෙන දූන්නු බයිසිකලය මෙහි ගෙන එන එක කල් ගියාය. 
එක පාරක් ඒ අදහස කියන්න ගිහින්  කිහිප දෙනෙක්ගෙන් බැනුම් අහගත්තා. "අපෝ දොස්තර නේද ? තත්වේ තියාගන්න දන්නැද්ද ? "කියලා

හැබැයි  මට හමුවෙනවා අපූරු, පොළවේ පය ගහලා ඉන්න, ස්ටේටස් මේන්ටේන් කරන්නේ නැති යහළුවෙක්. Timur Rahaman, එයාටත් තිබුනේ බයිසිකලයක්. ඉතින් රහමාන් එක්ක, මමයි, ෆර්හානායි ගිහින් ටවුමේ කඩ කීපයකම ඇවිදලා ලේඩීස් බයිසිකලයක් ගත්ත දවසේ තමා මේ ෆොටෝ එකත් ගත්තේ. 
📷

ඉතිරි ටික පොතේ තියන නිසා සහ කලින් ලියපු නිසා ලියන්නේ නෑ. 
මෙන්න ලින්ක් එක...

Monday, October 25, 2021

ඒත් එයා මෙච්චර වෙලා ලිව්වේ මොනවාද ?

ප්‍රාඩ විලී

සායනික සටහන් නොවේ - මේ ජීවිත සටහන් ගොන්නකි කියලා අනිත් කොන බ්ලොග් එක ලියන්න පටන් ගත්තේ 2009 දී.... ලේක් හවුස් රැස පුවත් පතට  ලිපියක් ලියන්න කියලා ආපු ඉල්ලීමත් එක්ක, තිරුවටත් බ්ලොග් එකේ ලීව "සායනික සටහන් නොවේ" කියන නම ගැලපෙනවා කිව්වේ, කසුන් පුස්සේවෙල මල්ලි.   අවුරුදු දෙකක් ලියපු පුවත්පත් තීරු ලිපි තමා 2019 දී සායනික සටහන් නොවේ කියලා grantha.lk ග්‍රන්ථ ප්‍රකාශන සමාගම විසින් මුද්‍රණය කළේ. පොතේ එහෙම කතා 60ක් තියෙනවා
දැන් ඒ පොතේ තෙවන මුද්‍රණය යන්නේ....
පොතේ නැති කතා ගොන්නක් අතේ ඉතුරුවෙලා තියෙන නිසා බ්ලොග් එකේ දාන්න හිතුවා.
ප්‍රාඩ විලී ගැන ඔබ අහලා තියෙනවද ?

සුදු කෝට් එකත් දමාගෙන නළාවත් බෙල්ල වටේ දමාගෙන බොහොම ආසාවෙන් සායනික අධ්‍යාපනය පටන් ගත්ත තුන්වෙනි අවුරුද්ද අමතක නොවේ. බොහෝ රෝගාබාද ගැන ඒවෙද්දිත් පොත පතෙන් කියවා ඇතැම්විට ඒවායේ මූලබීජ හේතුසාධක සහිතව හඳුනාගත් නමුත් අපි වෛද්‍යවරු කරන වැඩ කරමින් සැබැවින්ම වෛද්‍ය අධ්‍යාපනයට පිවිසුනා වගේ දැනෙන්න ගන්නේ ඔය කාලයේ. බොහෝ විට සති කිහිපයක් පුරා එක එක වාට්ටු සහ අංශවල මහාචාර්ය ඒකකවල අධ්‍යාපනය ලබන්නට සිදුවුනි.
ළමා රෝහලේ මහාචාර්ය ඒකකය වෙත ගිය අප සියල්ලෝම, දෙතුන්දෙනාගේ කණ්ඩායම් සාදා රෝගී දරුවන්ගේ ඇඳ අංක බෙදා දුනි. 
ඇඳ සොයාගෙන ගිය මට දකින්න ලැබුනේ ජනේලෙන් එපිට පෙනෙන කුඩා උද්‍යානය දෙස බලාගෙන සිටිනා ස්ථුල දැරියකි. අසල කවුරුත් නොරැඳීමට හේතුව ලෙස අනාථ ළමා නිවාසයක සිටින දැරියක බව හෙදිය අප හා කීවාය. 
"ලේසි නෑ කතා කරන්න නම් ඒත් ට්‍රයි කරලා බලන්න" කියමින් ඇයගේ සායනික සටහන් ගොනුව අප අසලින් රැගෙන ගියාය. 

අප දුටු සැනින් සිනහ වූ ඇයට අප හා කතා කරන්නට හැකි දැයි ඇසූ විට කතා කරන්න අපහසු බව කට පෙන්වමින් අභිනයෙන් පැවසූ ඇය මා අත තිබූ පෑන සහ පොත ඉල්ලා "ලියා දෙන්න දැ"යි අභිනයෙන් ඇසුවාය. 

බොහොම කැමැත්තෙන් ඇයට ඒවා දුන් අප දෙදෙන ඇගෙන් ප්‍රශ්න අහන්නට ගත් අතර සෑම ප්‍රශ්නයකටම පසු ඇය අපට අතින්, කථාව නවතන්නට සංඥා කර කොලයේ යමක් බොහොම වැර වීර් යයෙන් සටහන් කරන්නීය. නමුත් ඇය අප ඉදිරියේ හිඳගෙන ඉන්නා හැටියට ඇය ලියන්නේ කුමක්දැයි අපට නොපෙනේ.
ඔය ආකාරයෙන් අපට අසන්නට වුවමනා ප්‍රශ්න ඇසුවාට පසු ඇය ලියූ කොළය අපට දුන් අතර එහි වූයේ විවිධ හැඩයක් ගත් ඉංග්‍රිසි ආර් අකුරු පේළිගොඩකි. පිටුව පිරෙන්න ඇය ආර් R අකුරු ලියා තිබුණි. 
අප දෙස බලා පියකරු සිනහවක් පෑ දැරිය මේ බලා ඉන්නේ අප කියන්නේ කුමක්ද කියාය.
"හරිම ලස්සනයි " ඇය අගය කරමින් සුසුමන් හිතේ සඟවා කියූ මා ඇයට සමු දී,  වාට්ටුවෙන් පිටට දිව ගියේ හැඬුම් නතර නොවුන නිසා ය. අවුරුදු දහ හතරක් පමණ වන ඇය බුද්ධි හීන දැරියකි. ඇගේම ලෝකයක් තනාගෙන ජීවත් වෙන සිනාමුසුව සිටින මේ දැරියගැන දැනෙද්දි මා එළියේ පඩිපෙළමුල හිඳගෙන ගලායන කඳුළට ඉඩ හැරියාය. 

ඇයගේ ජෛව ලක්ෂන අනුව සින්ඩ්‍රෝම රෝගයක ලක්ෂන මතක් වේ. අප ඉගෙන ගනිමින් සිටියේ එවන් මිනිස් ජාන සැකැස්මේ අඩු පාඩු කම් නිසා ඇතිවන ජානමය ආබාධ ගැන ය. 
"ඇය ජීවිත කාලය මුලුල්ලේම මෙහෙමයි" , ඉතා ප්‍රියමනාප මුහුණක් සහිත මේ දැරිය දෙස බලාගෙන මම ද යෙහෙළියද විටින් විට ඒ ප්‍රශ්නය අසා ගත්තෙමු. 
Prader-Willi සහලක්ෂණය යනු ශරීරයේ බොහෝ ඉන්ද්‍රිය අවයවවලට බලපාන සංකීර්ණ ජානමය තත්වයකි. 15 වෙනි ක්‍රෝමසෝමයේ ඇතිවන ජාන අඩුවීමක් හෝ නොපිහිටීමක් නිසා ඇතිවන මෙම තත්වය ඉතා කළාතුරකින් ඇති වෙන්නකි. මෙම ක්‍රෝමසෝම 15 ජාන නොපිහිටීම මොළයේ හයිපොතැලමස් යන කොටසේ සැකැස්මට බලපාන බව සොයාගෙන ඇත. එහෙත් මේ තත්ත්වය ඇතිවීමට හේතුව තවම සොයාගෙන නැත. එය ප්‍රවේනිගතව උරුමවන රෝගී තත්ත්වයක් නොවන බවද පැවසේ.

ළදරු අවධියේදී, මෙම තත්වය දුර්වල මාංශ පේශි, දුර්වල බුද්ධි වර්ධනය සහ කායික වර්ධනය මගින් සංලක්ෂිත වේ. ළමා කාලයේ සිටම,මේ දරුවන්ට අධික ආහාර රුචියක් ඇති අතර, එය අධික ලෙස ආහාර ගැනීමට සහ තරබාරුකමට හේතු වේ. ප්‍රාඩර්-විලි සින්ඩ්‍රෝමය ඇති සමහර පුද්ගලයින්ට, විශේෂයෙන් තරබාරුකම ඇති අයට දියවැඩියාව ඇතිවේ. (දියවැඩියාවේ 2 වර්ගය - වඩාත් සුලභ ආකාරය වේ) අධි රුධිර පීඩනය අක්මාව සම්බන්ද රෝගාබාද සහ පිත්තාශයේ ගල් ඇතිවීම වැනි තත්ත්වයන්ට ද ගොදුරු විය හැක.

ප්‍රාඩ-විලි සින්ඩ්‍රෝමය ඇති පුද්ගලයින්ට බුද්ධිමය දුර්වලතා සහ ඉගෙනීමේ දුර්වලතා ඇතිවේ. චර්යාත්මක ගැටළු බහුලව දක්නට ලැබේ. පාලනය කළ නොහැකි කෝපය, මුරණ්ඩුකම මොවුන් තුළින් දක්නට ලැබේ. මෙම තත්වයේ අතිරේක ලක්ෂණ අතර පටු නළල, ආමන්ඩ් හැඩැති ඇස් සහ ත්‍රිකෝණාකාර මුඛය වැනි සුවිශේෂී මුහුණේ ලක්ෂණ ඇතුළත් වේ; කෙටි උස; සහ කුඩා අත් සහ පාද. Prader-Willi සින්ඩ්‍රෝමය ඇති සමහර පුද්ගලයින්ට අසාමාන්‍ය ලෙස පැහැපත් සමක් සහ ලා පැහැති හිසකෙස් පිහිටිය හැක. මෙම ජානමය බලපෑමට ලක් වූ පිරිමින් සහ බලපෑමට ලක් වූ කාන්තාවන් හට ප්‍රජනනය සම්බන්ද ගැටළු ඇත. ඒ නොවැඩුණු ලිංගික ඉන්ද්‍රිය පිහිටීම නිසාය. වැඩිවිය පැමිණීම ප්‍රමාද වී හෝ අසම්පූර්ණ වන අතර බොහෝ බලපෑමට ලක්වූ පුද්ගලයන්ට දරුවන් ලැබීමට නොහැකි වේ (නිසරු).
විශේෂ අධ්‍යාපනික ක්‍රම මගින් ඔවුන් හට සමාජයේ ජීවත්වීම සඳහා උපකාර කළ හැක. එහෙත් එය අද සමාජයේ සිදුවෙනවාද යන්න සැක සහිතය. ඇයගේ මව්පියන් ඇය ළමා නිවාසයක අත හැර දමා සිටියහ. මෙවන් දරුවන්ට හිතකර පහසු සුරක්ෂිත පරිසරයක් එවන් නිවාසවල බොහෝවිට දකින්නට නැත්තේය. ඇය රැක බලා ගන්නට වෙනම කෙනෙක් නොමැත.  එදා වෛද්‍ය ශිෂ්‍ය අවධියේ මෙවන් සිදුවීම් හමුවේ අතිශය සංවේදී වූ අතර දුක දරාගන්නට නොහැකිව හඬා වැටෙන අපේ කඳුළු පිටතට නොපෙන්වා සිටින්නට කාලයක් ගත වෙද්දී හැකි විය.