“ඔහුට කරදර කරන්න එපා ඔහු අපේ උප කතෘ…” ප්‍රධාන කතෘ එසේ පවසද්දී එහෙත් ඔහුව හමුදා අත් අඩංගුවට පත් වෙනවා. ඒ Saturday Review නම් ඉංග්‍රීසි පුවත්පතේ සේවය කරද්දී. මේ කාර්‍යාලය තියෙන්නෙ යාපනේ.
උතුරට යන්නෙ මම යුද්ධෙ ඉවර වුනායින් පස්සේ… ඒක මගේ තෝරාගැනීමක් ! ඒත් මම උතුරට ගියායින් තමයි තේරුණේ, චේරන් ගේ කතන්දරය තුළ මට හමුවෙන උතුර මට කිසිදා මුණ නොගැසුණු උතුර බව. මම කලින් ලියා තැබුවා ඔබට මතක ඇති 83 ඇසල කළුවර මිටින් ගෙන ඉපැදුණු හැදී වැඩුණු අපේ පරපුරට ඒ බිහිසුණු කාලයේ අත් දැකීම් ගැන කිසිඳු මතකයක් නොමැති බව. අප දැනගෙන හිටියේ පෙරා තෝරා කියූ ලියූ දේවල් බව වැටහෙන්නෙ බොහෝ කල් ගත වූ පසු ය. කොටින්ම අන්තර්ජාලය පවා පාවිච්චි කරන්නේ යුරෝපීය රටක ඉගෙන ගනිද්දීය. මේ තොරතුරු සන්නිවේදනය නොවිමේ අවුල තාක්ෂණය මේ තරම් නොදියුණු දුර්වල අවධිවල බොහෝ සෙයින් පැවතුනා.
එකම රටේ දෙපැත්තක් ගැන 83 වර්ගවාදී කලබල ගැන එහෙම මතකයන් නැති නිසා අන්තවාදී නොවී මෙහෙම ලියන්න පුළුවන් බවත් එක් වැඩිහිටියෙක් මා සමඟ තර්ක කළා. හැබැයි ඊට වඩා සුදුසු උත්තරය නම්, කිසිදා නොදුටු උතුරක් ගැන ලියනවාට වඩා, උතුර ඒ ලෙසින් එහි ගොස් එහි ජීවත්වෙමින් දකින්න හැකි වුණු නිසා කියා කීවොත් නිවැරදියි. ඒ ලද පන්නරය නිසා වඩා විවෘත මනසකින් සියලු අන්ත දෙස දකින්න කියවන්න හැකි වුණා.
මේ කතා පුවත ගෙන එන්නෙ අසූව දශකයේ යාපන පුවත්පත් කාර්‍යාලයක සිදුවීම් සමග ගොඩ නැගුණු මතකයන් ය. ජූලි 83 මේ පුවත්පත නවතා දමන බවත් එය පටන් ගත් සිවනායගම් මහතාට සැඟවෙන්න සිදුවුණු බවත් කියැවේ. සමාජ අසාධාරණයට එරෙහිව හඬ නඟන සියල්ලන්ටම සිදුවන අකරතැබ්බ මධ්‍යයෙ වුවද යාපනයේ ඉතිරි වූ සිංහල ජාතික ගාමිණී නවරත්න එහි ප්‍රධාන කතෘ බවට පත් වේ.
සත්‍යවාදී වීම නිසාම මර්දනයට ලක් වෙන්න පෑනක් අත දැරීම පමණක් ඇතිය කියා සිතෙන්න තරම් අප ඇවිද ආ ඇති දැඩි වූ සමාජය නිදහස් සත්‍යවාදී මිනිසුන්ගේ ප්‍රයත්නයන් මළ සොහොන් බවට පත් කර තිබේ යැයි මට සිතේ.
ඔහුව නිදහස් කරද්දී කඳවුර පිහිටි යාපනය ප්‍රදේශයේම ඇඳිරි නීතිය පනවා තිබූ නිසා ඔහුව නැවත කාර්‍යාලය වෙත ඇරලවන්න හැකිදැයි ඇසූවිට නොහැකි බව කියන නිළදරුවා, ඔබට වෙඩි නොතියන්න යැයි මා උපදෙස් දෙන්නම් යැයි පවසයි.
පසු පස නොබලා මම දිව්වෙමි ! ඔහු ලියයි. ඔබේ පක්ෂග්‍රාහී බව අනුව දෙමළ විමුක්තිකාමීන් හෝ දමිල ත්‍රස්තවාදීන් යැයි හඳුන්වන පිරිස 83 ට පෙර සිටියේ අතේ ඇඟිලි ගණනට පමණ පිරිසකි. එහෙත් 83 ජූලි ජාතිවාදී කලබල සහ සංහාරයට පසු මේ ප්‍රමාණ බෙහෙවින් ඉහල ගිය බවත්, එවැනි විප්ලවවාදී කණ්ඩායම් තිස්පහක් පමණ ගොඩ නැගුණු බවත් අසල්වැසි රට තුළ පුහුණුව සහ උදව් ලැබුණු බවත් කියැවේ. එක පැත්තකින් ඔවුන්ගේ පහර දීම් වැඩි වෙද්දී අනෙක් පසින් රජයේ හමුදාවල ප්‍රහාරද පැවතිනි. මේ දෙක අතර හිරවූ වැසියන්ගේ මානසික තත්වය පිළිබඳ පසුව මා ඇසුවේ දුටුවේ උතුරේදී ය. එවැනිම වූ බියකින් කොයි වෙලේ බෝම්බ පුපුරාවි දැයි අගනුවර වැසියෝ බියෙන් සලිතව සිටිය අවදිය මගේ මතකය තුළ තිබේ.
Lions and tigers symbolize the majority Sinhalese and minority Tamils who have been ripping the country apart for sixteen years…
එසේ පසු පස නොබලා දිව ගිය කතානායකයා ද ප්‍රධාන කතෘ ගාමිණී ද ඉන්පසු නැවත ශනිදා විපරම පත්‍රයේ දිගටම වැඩ කළ අතර විටින් විට වාරණයේ අදිසි හස්තයේ ගිලටීනයටද නීතිමය ප්‍රශ්න වලටද හසුවු පුවත්පත වසා දමන්නට ආසන්න විය. සියලු ප්‍රකාශන අධීක්ෂණය සඳහා මුද්‍රනය කිරීමට ප්‍රථම අගනුවරට යවන්නට අවසර ගන්නට සිදුවූයෙන් මුද්‍රණය ප්‍රමාද විය. එංගලන්තයේ ඉගෙනුම ලැබූ ආරක්ෂක ඇමතිකෙනෙකුගේ බලපෑම සෘජුව දැනෙන්නට වූ බවත් එහි සඳහන් වේ. මෙවැනි වාරණ යටතේ… විවිධ ආකාරයේ මාතෘකා සහ පිට රටවල ප්‍රවෘත්ති ආකාරයෙන් මහ පොළොවේ යථාර්තය ලියා දැන්වීමට සිදුවූ බව මා කියවද්දී, වර්ථමානය දෙස නිතැතින් සිහි වේ. මා උතුරු කොන සිදුවීම් ලියන්නට පටන් ගත්තේද අනවර්ථ නමකිනි, රෝහල හැඳින්වුවේද අනිත් කොන ලෙසය.
ඔහු වෙල්වෙටිතුරෙයි මුහුදුබඩ ගමක සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් ගනිද්දී පොළොව දෙදරුම් කමින් ප්‍රහාරයක් නිකුත් වූ වග ද සෙසු ගමේ පුරුෂයින් සමග ඔහු ඉන් ඉවත යා යුතු බවද පැවසූයෙන් ඔවුන් එම ගමෙන් ඉවත ගියේ, එසේ නැතිනම් අවුරුදු හතලිස් පහකට අඩු පිරිමි සියල්ලන් දිවයිනේ හතර දිග් බාගයේ කඳවුරුවලට යවන නිසා එසේ යැවුනොත් නැවත පැමිණීම අඩමාන නිසාය. එහිදී ඔහුට අත් විඳින්නට සිදුවූ සිදුවීම්, දකුණේ අප දැනගන්නේ නැත. සන්නිවේදනයේ අවුල විසින් අපේ ගොඩ සහ ඔවුන්ගේ ගොඩ වෙත මිනී ගොඩ ගැසෙනු ගණන් තැබුවා මිසක මේ මිනිස් සංහාරයන් ලියා තැබුවෙ නැත. ඉන් එහා කියවන්නෙ මා බොඳවූ දෙනෙතිනි.
මා කුඩා කළ ඉගෙන ගත් ඉතිහාස කථාවක සඳහන් වූ බව මතකයි පණ්ඩුකාභය කුමාරයා මරවන්න මාමාවරු, ඒ ගම් දනව් පුරා ඒ වයසැති පිරිමි දරුවන් මැරෙව්ව බව. යේසුස් ක්‍රිස්තුස් කතන්දරයේද එසේ එදින උපන් පිරිමි දරුවන් මැරවූ කතාවක් ඇසේ….අසූව දශකයේ උතුරු කොන වෙල්වෙටිතුරෙයි නම් ගමේදී එසේම අවුරුදු 45 ට අඩු සියලු පිරිමින් එක් රැස් කර…කඳවුරු ගත කළ බව කියනා මිනිසුන්, එසේ විසි හයක් පමණ වූ තරුණ පිරිසක් දෑත් බැඳ ගාල් කළ තැනක, පිපිරීමක් සිදුවූණු ඇසුණු පසු එහි ගිය ගම්වාසීන්ට සහ කතා නායකයාට, හකු හණු ඇස් මස් ලේ පිපිරී ගොස් ඉතිරි වුණු හඳුනාගත නොහැකි ශරීර කොටස් හමුවේ. ඒ අප නෑසු උතුර ය. හන්දියක් ගානේ තරුණ දරුවන් පිළිස්සුණ ටයර් සෑයවල දැවුණු හැටි එක්ක මේ එකම දේශයක දෙකොනක ලියැවුණු තරුණයින්ගේ මළගම නොවේද ? මම ඔහුගේ සලාද දවස් පරිච්ජේදයේ අකුරු අතර සිරවූ සිතිවිලි එකින් එක ලිහාගනිමි.
“අයියෝ ඔවුන් මගේ මල්ලී රැගෙන ගියා” තරුණයෙක් වැලපේ…..
“තම්බි කුට්ටි තම්බි කුට්ටි…” (මල්ලි පැටියා) කියමින් වැලපෙන අනිත් කොන පොතේ මා ලියූ ගීතාගේ වැලපුම් හඬ මගේ මතකය අවුස්සයි. මගේ මල්ලි මට අහිමි නොවුණු නිසා මට නොදැනුණු ඒ ශෝකය මේ හැමෝගේම කතා ඔස්සේ මට දැනෙන්නට පටන් ගනිද්දි ඒ සහ වේදනයේ පාඩම පසක් කරමි.
“අනිත් කොන කියවන එක නැවැත්තුවා. මගේ මල්ලි මට අහිමි වෙනවා මැවී පෙනුනා ගීතා එයාගේ මල්ලී සොයා විලාප දෙන හැටි කියෙව්වම…ඒ කඳුළු නවත්වන්නට බැරිම තැන හස්බන්ඩ් පොත හැංගුවා, ළමයා ලැබුනට පස්සේ කියවන්න කියලා” ගැබිණි සහෝදරියක් මා වෙත ලියා එවා තිබුණා.
නැතිවුණු සමීපතයින් මතක් කරමින් අද ද සුසුම් හෙළන වන්නියේ ඈත වැල්වෙටිතුරෙයි අම්මාද, සහෝදරයාද, දකුණේ තිස්සමහාරාමයේ අම්මාද සහෝදරියන්ද අදටත් රාමු කරගත් පින්තූර ඉස්සරහ මතක බණ පදයක් මුමුණනවා නොවෙද ? දකුණේ සැමරුම් වෙඩිමුර අසල තවමත් දරු සොයා ඒ සොවින් වැලපෙන උතුරේ අම්මලාගේ ඉකිබිඳුම් වැලපුම් වලට සහනයක් ලැබුනාද ?
කතා නායකයා තවත් ටිකක් දුර යන විට ඔහුට ගම්වාසීන් පිරිසක් මුණ ගැසේ. ඉන් පසු ඔවුන් හට මුණ ගැසෙන්නෙ, දෑත් බැඳ දැමූ යෞවනයින්ගේ පිපිරී හාත් පස විසිරුණු මළ කඳන් ගොන්නකි. කළින් ඇසුණු පිපුරුම් හඬ මෙය විය යුතුයැයි නිගමනය කරයි.
"රත්න රාජා අපේ ප්‍රවෘත්ති පත්‍රයේ යතුරු ලියන්නෙක් ඔහු එවන ලද ලිපියක් මට ඊළඟ දවසේ ලැබෙනවා “ මගේ පුතා හමුදා විසින් වෙඩි තබා මරා දමා තිබුනා එනිසා මට ලබන සතියේ එන්න වෙන්නෙ නෑ” (salad days)
ප්‍රවෘත්ති පල කරද්දී වාරණය කිරීමෙන් බේරෙන්නට ඔවුන් උත්ප්‍රාසය සහ හාස්‍ය රැගත් වදන් දවටා ලියන ආකාරය චේරන් මේ කතාව පුරා පැහැදිලි කරයි.
What better purpose for the writer than dedication to the cause of freedom ? To remain honest and to maintain moral and creative integrity under any circumstances is a difficult path. But I have no other - Cheran R. - Salad days
යතාර්ථය සහ වාරණය අතර දෝලනය වීම නම් වූ බිහිසුනු ලියවීම සමඟ, ගිලටීනයට හසු නොවී ලියන්නට දරපු උත්සහය සමග ඔහු උත්ප්‍රාසය සහ උපමාරූපක භාවිතය පිළිබඳව බහුස්‍රැත වූ බවක් පවසයි. අවසාන වශයෙන් ඔහු ලියන්නා සහ දේශපාලනික බලය අතර සම්බන්දය අතේ දුරින් පැවතිය යුතු බවද පවසයි. එකක අනිසි බලය විසින් අනෙක තුළ මහත් වූ ප්‍රතිවිපාක ඇති කරන බවද ලේඛකයකු හට ඇති ප්‍රධානම අභියෝගය මෙය අභිබවා යෑම බවද, ලියන්නෙකු සතු ප්‍රබලම ගුණයන් වන අවංකභාවය, ආචාරධර්ම අනුකූල වීම සහ නොසැලෙන නිර්මාණකරනය යන මේවා පවත්වා ගැනීම ඉතා අපහසු අසීරු කාර්‍යයක් වුවද එය කිරීම හැර වෙන විකල්පයක් නොමැති බව කියා ඔහු අප වෙත ගෙන එන පණිවිඩය ඉතා ප්‍රබලය !
මේ ගුණයන් සමග ලියැවිල්ලේ යෙදෙන ඒ නිසාම වාරණයට මර්ධනයට ලක්වෙන, හෝ එසේ වේ යැයි ස්වයං වාරණ දමාගෙන ලියන අයවලුන්ට ධෛර්‍යය ශක්තිය ලබා දෙන සුළුය.
උතුරේ වැඩ කළ, උතුරේ සිට ලියූ මාව දකුණේදී කතා කරවූ වේදිකා බොහොම අල්පයකි. අන්නාසි සහ කඩලගොටු සාහිත්‍ය උළෙල හෙවත් A&K literature festival එසේ දෙවරක්ම මා වෙනුවෙන් ඉඩ සැලසූ වේදිකාවකි. ලේඛක නාලක ගුණවර්ධනයන්ගේ ඇරයුමෙන් 2019 දී woman’s gaze ස්ත්‍රී දැහැන නමින් කතා කළ ඒ වේදිකාවේ උතුරට ගිය මමත්, උතුරු යුද්ධයෙන් තම අත පවා අහිමි වූ වෙටරි චෙල්විත්, එකම වේදිකාවක කතා කළෙමු.
ඇයි එහේ විතර ද ? ඇයි මෙහේ සිදුවූ දෑ මතක නැද්ද ? කියමින් දෙකොන අවුලන්න හදන හනුමන්තලා වෙත සත්‍යය පසක් වූයේ මෑතකදී ය. ඒ දකුණද එදා උතුර විඳි වාරණ, මර්දන සහ භීෂණය යළි අත්විඳින්නට ගත් පසු ය. එය කවදා කොතැනකදී ද කියා මා පහදා දිය යුතු නැතැයි සිතේ. උතුරට උදව් කළ යුතු යැයි කියු තමිල්නාඩුව වෙත, උදව් කරනවානම් රටටම උදව් කරන්න යැයි කියූ උතුරේ සංහිඳියා පාඩම අපේ ඉදිරි පරම්පරාව වෙනුවෙන් හෝ අප ඉගෙන ගත යුතුමය. එසේ නොවන්නේ නම්, වහා ගිනි අවුලන සුළු වාතාවරණයන් හී ගිනි පුපුරු විසි කරගන්නා මිනිසුන් අවුලවන ගින්නෙන් පරපුරක්ම දැවී යා හැක.
ප්‍රති ත්‍රස්ත පණත යළි කරලියට පැමිණ තිබියදී මානව අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සම්මුතියට එකඟ වූ රටක් ලෙස එය එසේ ක්‍රියාත්මක වීම සුදුසු නොවන්නේ ඇයි දැයි අප සිතා බැලිය යුතුය. දැන් මෙහෙම නම් අපට ඒ කාලේ උන් හට කොහොම නම් අමාරු කාලයක් තිබුණා දැයි කල්පනා කර බැලිය යුතුමය.
මා උතුරු කොන ඊලාමයේ හදවත නම් ලද නගරයේ රෝහලේ වැඩ කරද්දී… එක් දිනෙක මහා විශාල කලබලයකි. හෙට විදෙස් ඇමති..සහ මේ මේ ඇමතිලා පැමිණෙන බවත් සාරි ඇඳිය යුතු බවත් පවසයි. අහෝ සාරියක් ! හොඳ වෙලාවට එකම එකක් ඇත. කඩතොලු මතුව තිබූ ඒ නමය මාර්ගයේ සිට රෝහලට දිවෙන දුඹුරු දූවිලි නැගෙන පාර කඩිමුඩියේ තාර වැටෙමින් අව් රශ්මියෙන් දිලිසෙන්නට විය. රෝහලට කලින් හදිසියේ ඇටවූ ලෑලි බිත්ති සහ ටකරං වහලෙන් සැදුම් ලත් අපේ නේවාසික කාමර වෙත ආවේ දහවල් ආහාරය ලබා ගන්නටය. ඒ පිටුපස තුරු සෙවනේ අප මෙන්ම දිවා ආහාරය බුදින පාරට තාර දැමූ, කැළෑව එළි පෙහෙළි කළ පිරිසකි.
“දැන් වීරයෝ බලුවෙලා බං, සිමෙන්ති අනනවා තාර පෙරනවා” ලෙසින් ඇසුණු කතා බහ අපේ හිත් අංශක 360ක් කැරකැව්වා. පසුගිය වසර කිහිපය යුද්ධය, යුද්ධය අවසානය සහ සංවර්ධනය රට ඇදගෙන ගිය දුර පිළිබඳ දකුණේ වැසියන්ට කදිමට අත් විඳින්නට සිදුවූ බව ලිවිය යුතුමය.
සෙනෙහසිනි...
උතුරේ ගැටුම් වලින් වගේම දකුණේ දේශපාලන ගැටුම් වලින් තරුණයන් දහස් ගණනක් මියගියා .. එය අනාගතයේදී වැළැක්වීමට පාලකයන් කිසිම ක්‍රියාමාර්ගයක් අරන් නැහැ... ඔවුන් කරන්නේ ගැටුම් වලින් වැසි ලබාගන්න එක...
ReplyDelete